Οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες έχουν θυελλώδη ιστορία ανάλογη του κάθε φορά καθεστώτος. Παραδοσιακά, πάντως, η ΜΙΤ ήταν κυρίως στραμμένη να καταπολεμά τους εσωτερικούς εχθρούς. Αυτό ίσχυε επί κεμαλικού και μετακεμαλικού καθεστώτος, όπως και επί των κυβερνήσεων Ερντογάν, οπότε και έλαβαν χώρα εκτεταμένες πολιτικές εκκαθαρίσεις. Μόνο τα αρκετά τελευταία χρόνια παγιώθηκε ένας νέος προσανατολισμός.
Η ΜΙΤ έχει πλέον περιέλθει υπό την εποπτεία του Τούρκου προέδρου. Δεν εξαιρείται, φυσικά, η επίβλεψη της νομοθετικής καθώς και δικαστικής εξουσίας (αν υπάρχει πλέον). Ο διορισμός του Χακάν Φιντάν στην διοίκηση της ΜΙΤ της έδωσε νέα πνοή και αυξημένες δικαιοδοσίες. Ο Ερντογάν παραχώρησε στον εκλεκτό του ολοένα και αυξανόμενες αρμοδιότητες. Η ΜΙΤ αποτελείται από έξι διευθύνσεις-κλάδους: Ερευνών Ασφαλείας, Αντικατασκοπείας, Επιχειρήσεων Εξωτερικού, Πληροφοριών Ασφαλείας, Πληροφοριών Ηλεκτρονικής και Τεχνικής Ασφάλειας και Πληροφοριών Σημάτων.
Σύμφωνα με στοιχεία του 2014, η ΜΙΤ απασχολούσε 8.000 προσωπικό. Το 2020 ο προϋπολογισμός της ανήρχετο σε 2,18 δισ. τουρκικές λίρες, με 1,2 δισ. για αμοιβές προσωπικού. Το 2021 διατέθηκαν στη μυστική υπηρεσία 2,3 δισ. λίρες, και το 2022, 2,4 δισ. Παράλληλα, υπάρχουν και μυστικά κονδύλια που διοχετεύονται κατευθείαν από το “σαράι” του Ερντογάν στη ΜΙΤ, το ύψος των οποίων δεν μπορεί να υπολογιστεί.
Ο τρόπος απασχόλησης πρακτόρων είναι πρώτα μέσω πρόσληψής τους ως εκτάκτων εργαζομένων σε φιλανθρωπικούς και πολιτιστικούς οργανισμούς και ΜΚΟ. Στη συνέχεια, αν θεωρηθούν κατάλληλοι και αφού διεκπεραιώσουν επιτυχώς διάφορες δοκιμαστικές αποστολές, η ΜΙΤ τους στρατολογεί. Αυτό σημαίνει μισθολόγιο που επιβαρύνει την ΜΙΤ, αλλά έχει μανδύα. Μόλις προσληφθούν, οι πράκτορες αποκτούν επίσημα μόνιμε; θέσεις σε κρατικού; οργανισμούς, όπως η ΤΙΚΑ, οι οποίοι χρησιμεύουν σαν κάλυψη για την δράση τους.
ΜΙΤ και ισλαμική τρομοκρατία
Ο ρόλος της ΜΙΤ στον προσεταιρισμό εξτρεμιστικών και τρομοκρατικών οργανώσεων και η στρατολόγηση τζιχαντιστών είναι γνωστός, όπως και ο ρόλος της στην υπονόμευση εχθρικών προς την Τουρκία κυβερνήσεων. Το 2017 οι αιγυπτιακές αρχές απήγγειλαν κατηγορίες σε 27 άτομα για κατασκοπεία υπέρ της Τουρκίας και δράση για την επαναφορά των “Αδελφών Μουσουλμάνων” στην εξουσία.
Το 2014, αποκαλύφθηκε ο ρόλος της ΜΙΤ στην προμήθεια όπλων σε τζιχαντιστές στη Συρία. Οι Τούρκοι δημοσιογράφοι που το αποκάλυψαν με αδιάσειστα στοιχεία κατηγορήθηκαν για κατασκοπεία και “αποκάλυψη κρατικών μυστικών” από τουρκικά δικαστήρια. Ένας από τους δημοσιογράφους δήλωσε: «Εκείνοι που έστειλαν τη συνοδεία από την Τουρκία ήξεραν ότι τα όπλα κατευθύνονταν για να καταλήξουν στα χέρια του ISIS».
Τον Ιούνιο 2019, τουρκικό δικαστήριο καταδίκασε σε τουλάχιστον 20 χρόνια φυλακής για απόκτηση και αποκάλυψη εμπιστευτικών κρατικών εγγράφων, την ομάδα αστυνομικών και εισαγγελέων που είχαν σταματήσει τα φορτηγά της ΜΙΤ. Κατηγορήθηκαν, επίσης, ότι ήταν γκιουλενιστές. Η κεμαλική εφημερίδα Cumhurίyet δημοσίευσε βίντεο που ανέφερε ότι η αστυνομία ανακάλυψε ότι τα όπλα που στέλνονταν στη Συρία με φορτηγά ανήκαν στη ΜΙΤ.
Τον Οκτώβριο 2014, Αιγύπτιος αξιωματούχος είχε αποκαλύψει ότι η ΜΙΤ βοηθούσε το ISIS με δορυφορικές εικόνες και άλλα κρίσιμα δεδομένα. Η βοήθεια της ΜΙΤ σε ακραίες ομάδες είναι θέμα, στο οποίο εκτενώς έχουν αναφερθεί οι δυτικές υπηρεσίες ακόμα και με δημόσια έγγραφα. Παράδειγμα είναι η συμμετοχή της ΜIΤ στις επιχειρήσεις του ISlS για λαθρεμπορία αρχαιοτήτων, πετρελαίου καθώς και για ανταλλαγή χρυσού από το Ιράκ και τη Συρία, καταλύοντας κάθε έννοια θεσμών.
ΜΙΤ και αντιφρονούντες
Είναι κοινός τόπος ότι οι κάθε λογής τουρκικές υπηρεσίες στο εξωτερικό “φιλοξενούν’ πράκτορες της ΜΙΤ και είναι υποχρεωμένες να δρουν για λογαριασμό της. Αυτό αφορά τους διπλωματικούς, τους υπαλλήλους της DΙYANET (αρμόδια για θρησκευτικές υποθέσεις), της ΤΙΚΑ (αρμόδια για ανθρωπιστική βοήθεια στο εξωτερικό) και τουρκικών ΜΚΟ. Όλοι είναι υποχρεωμένοι να συλλέγουν πληροφορίες για Κούρδους, Τούρκους αντιφρονούντες, και ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων που επικρίνουν το καθεστώς Ερντογάν.
Κάποιοι από αυτούς δολοφονούνται, άλλοι εξαφανίζονται και άλλοι πέφτουν θύματα απαγωγής, στη συνέχεια μεταφέρονται στην Τουρκία όπου καταδικάζονται σε δίκες-παρωδίες και μετά χάνονται στις τουρκικές φυλακές. Ούσα στο απυρόβλητο, η ΜΙΤ χαλκεύει κατηγορητήρια, τοποθετεί ψευδομάρτυρες, υπαγορεύει αποφάσεις σε δίκες εναντίον όσων ο Ερντογάν θεωρεί εχθρούς του ή εχθρούς του κράτους.
Ακόμη και σε Γκαμπόν, Κένυα, Σουδάν, Μογγολία, Ινδονησία και αλλού σημειώθηκαν τέτοιες πρακτικές από την MlT. Απαγωγές και παραδόσεις αντιφρονούντων έχουν γίνει κατά κόρον σε χώρες που είναι φίλα προσκείμενες στον Ερντογάν.
Ιδιαίτερα στα δυτικά Βαλκάνια, η ΜΙΤ αλωνίζει. Τον Απρίλιο 2018, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Μπεκίρ Μπόζνταντ δήλωσε ότι η ΜΙΤ είχε συλλάβει 80 Τούρκους, ύποπτους για σχέσεις με το FETÖ (κίνημα Γκιουλέν) από 18 χώρες. Έχουμε αναφερθεί στην υπόθεση απόπειρας δολοφονίας της Μπεριβάν Ασλάν, μιας Αυστριακής πολιτικού κουρδικής καταγωγής. Οι δολοφονίες τριών Κουρδισών του ΡΚΚ στο Παρίσι το 2013 διαπράχτηκε από όργανα της ΜΙΤ.
Προβοκάτσιες με υπογραφή ΜΙΤ
Υπάρχουν και τα ρήγματα. Τουρκικό δικαστήριο επιβεβαίωσε την αυθεντικότητα ηχογράφησης που διέρρευσε, στην οποία Τούρκοι αξιωματούχοι ομιλούν για στήσιμο προβοκάτσιας στη Συρία. Στην ηχογράφηση, ο τότε υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών Φεριντούν Σινιρλίογλου, ο διευθυντής της ΜΙΤ Φιντάν και ο τότε αναπληρωτής αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατηγός Γιασάρ Γκιούλερ συζητούν για στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία, στο γραφείο του Υπουργού Εξωτερικών, 13 Μαρτίου 2013.
Ο Φιντάν λέει στην ηχογράφηση: «Εάν χρειαζόταν, θα στέλναμε τέσσερις άντρες στη Συρία. [Τότε] θα ήθελα να ρίξουν οκτώ όλμους στην τουρκική πλευρά και να δημιουργήσουν μια δικαιολογία για πόλεμο. Ας θυμηθούμε το πώς άρχισε τις εχθροπραξίες το ναζιστικό καθεστώς εναντίον της Πολωνίας, χρησιμοποιώντας Γερμανούς καταδρομείς ενδεδυμένους με πολωνικές στολές, να σφαγιάζουν εθνοτικούς Γερμανούς».
Επιχειρήσεις της ΜΙΤ στην Ελλάδα
Τον Δεκέμβριο 2011, ο πρώην πρωθυπουργός Μεσούτ Γιλμάζ είχε αναφέρει στην εφημερίδα Birgun ότι η Τουρκία ήταν πίσω από μια σειρά πυρκαγιών στα ελληνικά νησιά, στη δεκαετία 1990. Ο πρώην επικεφαλής της ΕΥΠ, ναύαρχος Λεωνίδας Βασιλακόπουλος έχει δηλώσει ότι είχε αξιόπιστες πληροφορίες ότι η ΜΙΤ εμπλέκετο στους εμπρησμούς τη δεκαετία του 1990, αλλά δεν είχε αποδείξεις.
Τον Αύγουστο 2013, η ελληνική αστυνομία συνέλαβε Γερμανό πολίτη στη Χίο για κατασκοπεία υπέρ της Τουρκίας. Η ΕΛΑΣ βρήκε στην κατοχή του κάμερες, φορητούς υπολογιστές, χάρτες και γυαλιά με ενσωματωμένη κάμερα και ένα email που είχε στείλει σε έναν άγνωστο παραλήπτη με λεπτομέρειες σχετικά με ελληνικά πολεμικά πλοία και στρατιωτικά οχήματα στο νησί. Ο Γερμανός ομολόγησε ότι είχε φωτογραφήσει στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο νησί για λογαριασμό πέντε ατόμων που πίστευε ότι ήταν Τούρκοι και τον πλήρωναν 1.500 ευρώ για κάθε αποστολή.
Τον Οκτώβριο 2014, η ελληνική αστυνομία συνέλαβε άλλο Γερμανό στην Κω που φωτογράφιζε απαγορευμένες τοποθεσίες στο νησί. Παραδέχθηκε ότι κατασκόπευε για λογαριασμό της ΜΙΤ από το 2011. Πληρωνόταν 2.000 ευρώ κάθε μήνα και τα κατέθεταν σε λογαριασμό του στη Γερμανία. Επιπλέον, είπε ότι ήταν ένας από τους πολλούς Ευρωπαίους συνταξιούχους που ζούσαν στην Ελλάδα και έχουν προσληφθεί από την ΜΙΤ για να κατασκοπεύουν.
Η υβριδική επίθεση στον Έβρο
Υπάρχουν αναφορές ελληνικών υπηρεσιών ότι η ΜΙΤ στρατολογεί Ευρωπαίους συνταξιούχου; για να κατασκοπεύουν ελληνικές στρατιωτικές βάσεις και σταθμούς παραγωγής ενέργειας. Τον Μάρτιο 2017, ο πρώην αρχισυντάκτης της αγγλικής έκδοσης της τουρκικής εφημερίδας Zaman, Αμπντουλά Μποζκούρτ προειδοποίησε με tweet για αυξημένες επιχειρήσεις της ΜΙΤ στην Ελλάδα. Ανέφερε συγκεκριμένα ότι η ΜΙΤ έχει “επενδύσει” σε κύκλους δουλεμπορίου και σε πρόσφυγες-μετανάστες για τη διεξαγωγή κατασκοπείας. «Ήταν μια από τις πρώτες υπηρεσίες που εμπλέκονται στην εμπορία ανθρώπων. Μερικοί από τους εμπόρους είχαν συνεργαστεί με την ΜΙΤ για να στείλoυν πράκτορες στην Ευρώπη».
Πριν ένα χρόνο, η ΜΙΤ χρησιμοποίησε λεωφορεία της εταιρείας “Μετρό” για τη μεταφορά μεταναστών στον Έβρο. Ο ιδιοκτήτης της εταιρείας, Γκαλίπ Οζτούρκ, είχε καταδικαστεί για σχέσεις με το οργανωμένο έγκλημα. Το 2014 είχε μάλιστα, ομολογήσει ότι τα λεωφορεία του είχαν μισθωθεί από την ΜΙΤ για τη μεταφορά μεταναστών από τα τουρκοσυριακά σύνορα. Ο υπουργός Εσωτερικών Σοϊλού, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τα κέντρα μεταναστών, συμμετείχε άμεσα στην επιχείρηση, συγκεντρώνοντας μετανάστες από στρατόπεδα, τους οποίους έβαλε σε λεωφορεία και τους ώθησε στον Έβρο.
Τον Απρίλιο 2020, ένα έγγραφο που αποκάλυψε η ιστοσελίδα Nordic Μonitor ανέφερε ότι η ΜΙΤ κατασκοπεύει όσους Τούρκους έχουν καταφύγει στην Ελλάδα. Το κάνει αυτό γιατί αναζητά λεπτομέρειες για εκείνους που έχουν διωχθεί από τον Ερντογάν. Έχει επίσης αποκαλύψει ότι πράκτορες της ΜΙΤ δρουν στα κέντρα φιλοξενίας ειδικά στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
Τον Αύγουστο 2020, άλλα έγγραφα αποκάλυψαν τις παράνομες δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών από τη ΜΙΤ, την τουρκική πρεσβεία και τα προξενεία κατά Τούρκων αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. Τον Δεκέμβριο 2020, οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν δύο μουσουλμάνους στη Ρόδο για κατασκοπεία. Ο ένας δούλευε στο τουρκικό προξενείο στη Ρόδο και ο άλλος σε επιβατηγό πλοίο που συνδέει τη Ρόδο με το Καστελλόριζο. Αμφότεροι καταδικάστηκαν.
Είναι προφανές ότι η ΜΙΤ οργιάζει εντός της ελληνικής επικράτειας. Στην Ευρώπη τώρα λαμβάνουν κάποια μέτρα εναντίον της. Στην Αφρική δεν έχει μέτρο. Κάποια στιγμή ο Ερντογάν θα φύγει, όπως και ο Φιντάν, αλλά η ΜΙΤ θα μείνει μαζί με τα κατασκοπευτικά δίκτυα και τις δεξιότητες που έχει ήδη αναπτύξει στην Ελλάδα. Δεν ξέρουμε την αποτελεσματικότητα της ελληνικής αντικατασκοπείας, αλλά δεν είμαστε αισιόδοξοι. Τα άφθονα κονδύλια της ΜΙΤ χρηματοδοτούν επιχειρήσεις έντασης ανθρωπίνου δυναμικού και σ’ αυτό δίνει έμφαση η ΜΙΤ. Όπως και η ΕΥΠ, δεν είναι σε θέση να αναλύει άμεσες πληροφορίες. Οι Τούρκοι, όμως, κομπορρημονούν. Ας υπογραμμιστεί πως ο χρόνος στο πεδίο των πληροφοριών είναι ειδικά στο στρατιωτικό σκέλος, καθοριστικός παράγοντας.
Του Κ. Ευθυμίου Τσιλιοπούλου