Ας μοιράσουμε το Αιγαίο να τελειώνουμε

Δεν τρέχει και τίποτα. Εκατό βράχια, χίλια πρόβατα και μερικές εκατοντάδες άνθρωποι. Ας τα μοιράσουμε να «ησυχάσουμε», Εξάλλου, Έλληνες και Τούρκοι ζούσαμε επί αιώνες μαζί και «αδελφωμένοι». Αυτά μας λένε οι διάφοροι περισπούδαστοι εμμέσως πλην σαφώς με δηλώσεις του τύπου kazan-kazan, όντας τόσο επιστήμονα; όσο και Έλληνες. Μήπως στη μοι­ρασιά να βάλουμε την Ίμβρο, την Τένεδο, τη Χάλκη, τα δικαιώματα των Κωνσταντινοπολιτών, την περιουσία του Πατριαρχείου, τις αποζημιώσεις στους Ελλη­νοκυπρίους, τη διατήρηση και το σεβασμό των ελληνιστικών μνημείων στην Τουρκία;

Λέω εγώ … Γιατί οι ίδιοι άνθρωποι, που ανα­φέρονται σε «ήσσονος σημασίας θέματα» για τα οποία δύο σύγχρονα ΝΑΤΟϊκά κράτη δε νοείται να ανταγωνίζονται, δεν εντάσσουν στη λίστα και τα πα­ραπάνω; Γιατί δεν γράφουν για την αναγκαιότητα και την υποχρέωση της ελληνικής κυβέρνησης να αποτρέ­ψει αποτελεσματικά, ενδεχομένως και διεκδικώντας δυναμικά;

Διόλου τυχαία η στάση τους και επ’ ουδενί εκ­πεφρασμένη με όρους «αντικειμενικότητας και επι­στημοσύνης», όπως διατείνονται. Μάλλον περίεργη είναι και ετεροκαθοριζόμενη. Ενδεχομένως (για να είμαι δίκαιος) χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται. Σπουδαίο πράγμα η «ήπια ισχύς» ή, όπως την ονομά­ζει κόντρα στο ρεύμα προκειμένου (ορθά) να την ενο­χοποιήσει ο Παναγιώτης Ήφαιστος, «μαλακή».

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι μεγάλες πλανητικές δυνάμεις διαγιγνώσκουν και αναλύουν με όρους «χώρου» κάθε κρίσιμη διεθνή και περιφερει­ακή διένεξη. Για τον ίδιο λόγο αδιαφορούν παντελώς για την ονομασία του βόρειου γείτονά μας, ή για το ποια σημαία θα κυματίζει στο Αγαθονήσι. Τους ενδια­φέρει η κατοχή ευνοϊκής θέσης στο πλαίσιο της κατα­νομή; ισχύος στο χώρο και άρα ο προσεταιρισμός των ισχυρών μερών.

Αν προς αυτόν το σκοπό και με γνώμονα την επανένταξη στη συμμαχία «ψυχή τε και σώματι» υπάρξουν παραχωρήσεις εκ μέρους άλλων μικρών κρατών, για τις μεγάλες πλανητικές δυνάμεις δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα εφόσον το τίμημα δεν το επωμίζονται οι ίδιες. Ιδιαιτέρως δε όταν τα εν λόγω «λιγότερο ισχυρά μέρη» είναι πάντοτε σίγουρα και πρόθυμα.

Να κάνουμε πίσω στα δικαιώματά μας;

Το ζήτημα σε μια τέτοια περίπτωση είναι να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση του πολύτιμου ισχυρού της περιοχής, με το ιδανικό σενάριο να περιλαμβάνει την απουσία αντίδραση; από το άλλο μέρος. Μια τέ­τοια εναλλακτική επιλογή είναι η πρώτη, ενώ μια άλλη θα μπορούσε να περιλαμβάνει την κινητοποίηση του λιγότερο ισχυρού μέρους με σκοπό την κατατριβή του ισχυρού, εφόσον ο τελευταίος δεν εναρμονίζεται με διαφορετικό τρόπο.

Ψιλά γράμματα για τους φωστήρες, οι οποίοι σημειώνουν σε τηλεοπτικά πάνελ, σε συνέδρια, σε διαλέξει; και όπου αλλού μπορούν: «Μόνο στα όνειρά μας θα ικανοποιήσουμε τις αξιώσεις μας όσον αφορά την υφαλοκρηπίδα ή την Κύπρο. Θα πρέπει να κάνουμε πίσω για να κάνουν αντίστοιχα πίσω οι Toύρκoι στο θέμα των γκρίζων ζωνών και έτσι, να έχουμε μία κα­τάσταση αμοιβαίου οφέλους». Να κάνουμε πίσω στα δικαιώματά μας; Αν κάνουμε, δεν θα υπάρξουν διεκ­δικήσεις αλλού; Ή μήπως θα επιστεγαστεί η συμφω­νία με μια συνθήκη, η οποία θα είναι βεβαίως-βεβαίως «απαράβατη»; Κάτι σαν τη Συνθήκη της Λωζάνης.

Η έξωθεν (υπερπόντια) «ζύμωση» λέει ότι η νατοϊκή ασφάλεια και συνοχή προέχουν και προς αυτή την κατεύθυνση, πρέπει να είμαστε πανέτοιμοι να δεχ­θούμε ό,τι απαιτηθεί. Εγώ αναρωτιέμαι που θα βρι­σκόταν ένας Τούρκος καθηγητής, την επόμενη ημέρα που θα εκστόμιζε ανάλογες θέσεις στην Τουρκία, ή ένας Ισραηλινός στο Ισραήλ. Και αν επιβίωνε, σί­γουρα δεν θα ήταν μεταξύ των διαμορφωτών πολιτι­κής, αλλά θα συγκαταλεγόταν μεταξύ των «περιθωριακών». Εδώ, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο και δυ­στυχώς, αυτά είναι συμπτώματα παρακμής, αν όχι προχωρημένης σήψης.

Του κ. Μάρκου Τρούλη*

*Ο Μάρκος Τρούλης είναι διδάσκων στο Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατι­κών Σπουδών του ΕΚΠΑ, καθώς και στη Σχολή Εθνι­κής Ασφάλειας.