Φαρμακοποιοί και ασθενείς αγωνίζονται να καλύψουν τις καθημερινές ανάγκες σε φάρμακα για χρόνιες και μη παθήσεις.
Οι ελλείψεις φαρμάκων προκαλούν απόγνωση σε φαρμακοποιούς και ασθενείς καθημερινά, καθώς περισσότερα από 400 βασικά φάρμακα λείπουν από την αγορά, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην μπορούν να καλύψουν τις πιεστικές ανάγκες. Τα φάρμακα που λείπουν αφορούν χρόνιες παθήσεις όπως ο διαβήτης, η επιληψία, οι ψυχικές παθήσεις, ενώ ορισμένες κατηγορίες φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη είναι τα αντιπηκτικά, τα παυσίπονα, τα αντιβιοτικά κ.λπ.
Τα αίτια του προβλήματος αποδίδονται αδύναμοι κρίκοι σε όλη την αλυσίδα φαρμάκων σε άλλη, με το γεγονός ότι παραμένει χωρίς λύση και με περιορισμένες παρεμβάσεις από την πολιτεία, καθώς λείπουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί.
Μιλώντας στο in.gr για το θέμα των ελλείψεων, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Απόστολος Βάλτας, έκανε λόγο για προβλήματα στην παραγωγή φαρμάκων και των συσκευών διανομής τους (όπως συσκευές αλουμινίου για αναπνευστικά φάρμακα), με αποτέλεσμα ελλείψεις ακόμη και σε μεγάλες χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, όπως Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία.
Σύμφωνα με τον κ. Βάλτα, τα προβλήματα αυτά έχουν μειώσει τις διαθέσιμες ποσότητες στη χώρα μας κατά 30% σε σχέση με πέρυσι ή πέρσι.
Σε αυτές τις μειωμένες ποσότητες προστίθενται και οι παράλληλες εξαγωγές, οι οποίες παραμένουν ανεξέλεγκτες αφού το κέρδος χονδρικής έχει μειωθεί στο 4,7%, όταν από την εξαγωγή ορισμένων φαρμάκων το κέρδος μπορεί να αποφέρει κέρδη στις φαρμακευτικές αποθήκες από 30%-200%.
Όπως τόνισε ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου, σε πρόσφατη συνάντηση με την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, ο Σύλλογος χώρισε τα ελλείμματα φάρμακα σε 3 κατηγορίες:
• όσοι αντιμετωπίζουν μειωμένη διαθεσιμότητα σε δεδομένη στιγμή λόγω παράλληλων εξαγωγών,
• αυτά που εισάγονται από τη δημόσια εταιρεία Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (IFET S.A.) και για τα οποία δεν υπάρχει έγκαιρος προγραμματισμός με αποτέλεσμα να μην καλύπτεται τελικά η αγορά και
• τα 74 φάρμακα που αναγνωρίστηκαν από τον Εθνικό Φαρμακευτικό Οργανισμό-ΕΟΦ ως ελλιπή, λόγω προβλημάτων παραγωγής που ανακοίνωσαν οι φαρμακευτικές εταιρείες.
Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος πρότεινε 9μηνη απαγόρευση παράλληλων εξαγωγών φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη, ενώ τόνισε ότι έχει παραδώσει σχετικό αίτημα στον ΕΟΦ για κήρυξη των φαρμάκων σε έλλειψη και ενημέρωση των γιατρών κατά τη συνταγογράφηση τους, ότι το συγκεκριμένο φάρμακο να συνταγογραφηθεί είναι πιθανώς σε έλλειψη.
Επιπλέον, προτείνει τη θέσπιση καθεστώτος πλήρους ελέγχου σε όλη την αλυσίδα φαρμάκων από την παραγωγή έως τη λιανική πώληση, προκειμένου να εντοπιστούν οι πραγματικοί λόγοι ελλείψεων.
Ποσότητες
Προκειμένου να αυξηθεί η διαθεσιμότητα φαρμάκων από την πλευρά της φαρμακοβιομηχανίας, ο γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Εταιρειών Ελλάδος
Ο Μιχάλης Χειμωνάς σημείωσε ότι κατά μέσο όρο η αγορά φαρμάκων από το φαρμακείο έχει αυξηθεί φέτος κατά 6,3% σε αξία και στα νοσοκομεία κατά 12,5%. Στην αγορά των νοσοκομείων δεν υπάρχουν ελλείψεις, ενώ στην αγορά των φαρμακείων υπάρχουν.
Προκειμένου να επιβεβαιωθούν οι διαθέσιμες ποσότητες, ο κ. Χειμωνάς σημείωσε ότι από τον Μάιο του 2016 και μετά, η φαρμακοβιομηχανία δηλώνει καθημερινά στον ΕΟΦ πόσα φάρμακα διένειμε ανά πελάτη και ανά κωδικό φαρμάκου. Αλλά δεν υπάρχει αντίστοιχη ρύθμιση διαφάνειας για τους υπόλοιπους εταίρους της αγοράς ναρκωτικών, που θα έδειχνε ακριβώς πού βρίσκεται το πρόβλημα.
Πρόσθεσε ότι τα καινοτόμα φάρμακα είναι κατά μέσο όρο 50% φθηνότερα στην Ελλάδα από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ σε σύγκριση με τη Γερμανία μπορεί να είναι μόνο το ένα τέταρτο της τιμής, δημιουργώντας συνθήκες για παράλληλες εξαγωγές. Και σημείωσε ότι μόλις υπάρξει απαγόρευση εξαγωγών για έξι μήνες, με απόφαση του ΕΟΦ, θα εκλείψει το πρόβλημα της έλλειψης.
Ελλείψεις παραγωγής
Η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακείων Ειρήνη Μαρκάκη στάθηκε στη μειωμένη διαθεσιμότητα φαρμάκων, τονίζοντας ότι υπάρχουν ελλείψεις σε όλη την Ευρώπη και με βάση έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φαρμακοποιών, οι φαρμακοποιοί χάνουν 8 ώρες την εβδομάδα αναζητώντας φάρμακα που σε έλλειψη, με τη Δανία, τη χώρα με τα πιο ακριβά φάρμακα, να αντιμετωπίζει ελλείψεις 800 φαρμάκων.
Αναφερόμενη στις ελλείψεις στη βιομηχανική παραγωγή, η κα Μαρκάκη επεσήμανε την παραγωγή δραστικών ουσιών στην Ασία και ιδιαίτερα στην Κίνα, όπου η πανδημία δημιούργησε μεγάλες ελλείψεις, οι οποίες φαίνονται πλέον, λόγω της εξάντλησης των παλαιότερων αποθεμάτων.
Μιλώντας για την ελληνική αγορά, εστίασε στα αυξημένα clawbacks και rebates που οδηγούν τη φαρμακοβιομηχανία σε μειωμένη διαθεσιμότητα σε σχέση με προηγούμενα χρόνια, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η επιβάρυνση των επιχειρήσεων.
Εξαγωγές
Σε ό,τι αφορά τις παράλληλες εξαγωγές, η κ. Μαρκάκη τόνισε ότι πρόκειται για μια νόμιμη διαδικασία που συμβάλλει στη ρευστότητα του κλάδου, ο οποίος το 2014 υπέστη μείωση του ποσοστού κέρδους του κατά το ήμισυ, φτάνοντας το 4,6%. Οι εξαγωγές αυτές δηλώνονται στον ΕΟΦ, και κυμαίνονται μεταξύ 300-400 εκατ. ετησίως.
Ωστόσο, τόνισε ότι υπάρχουν και παράτυπες εξαγωγές με αγορές από φαρμακείο σε φαρμακείο, οι οποίες εκτιμάται ότι είναι ισόποσες, αλλά δεν είναι δυνατό να προσδιοριστούν γιατί δεν δηλώνονται στον ΕΟΦ.
Συμπερασματικά, η κ. Μαρκάκη υπογράμμισε ότι το 50% των φαρμάκων που διακινούνται στη χώρα διατίθεται στα φαρμακεία μέσω των συνεταιρισμών που έχουν μέλη φαρμακοποιούς και ωστόσο το πρόβλημα των ελλείψεων συνεχίζει να υφίσταται.
