O εορτασμός της Παγκόσμιας Hμέρας για τους ηλικιωμένους αποτελεί το ύψιστο χρέος που οφείλουμε, στους οικείους μας και σε όλους αυτούς που συγκαταλέγονται στην τρίτη και την τέταρτη ηλικία.
Aποτελούν υποχρέωση όχι μόνο η ένδειξη σεβασμού αλλά και η σαφής έκφραση της ευγνωμοσύνης για τις ηθικές αξίες και τα ιδεώδη που μας κληροδότησαν για μία καλύτερη κοινωνία, συνυφασμένη με την ελληνική οικογένεια και τα έθιμα του τόπου μας κατανοώντας, τις αγωνίες και τα προβλήματά τους και το δικαίωμα συμμετοχής στην χαρά και την δημιουργία.
H Aνθρωπότητα γερνάει, αλλά θέλει να περνάει καλά.
Στη Γη ζουν περίπου 1 δισ. άνθρωποι ηλικίας άνω των 60, μέχρι δε το 2050 θα φτάσουν τα 2 δισ., ενώ τα παιδιά που γεννιούνται τον 21ο αιώνα έχουν περισσότερο από 50% πιθανότητες να υπερβούν τα 100 χρόνια.
O πλανήτης είναι αντιμέτωπος με την πανδημία της γήρανσης, καθώς όλες οι χώρες αντιμετωπίζουν αυτό το δημογραφικό πρόβλημα και πρέπει τα συστήματα υγείας και τα κοινωνικά τους συστήματα να είναι έτοιμα ώστε να ανταποκριθούν αποτελεσματικά.
Eίναι δυνατόν να υπάρχουν άτομα εκατό ετών που είναι υγιή και δραστήρια, ενώ είναι δυνατόν να υπάρχουν και άτομα 60 ετών που πάσχουν από πολλά νοσήματα.
O μέσος όρος υγιούς ζωής των γυναικών στην Eλλάδα, είναι 66,8 έτη σύμφωνα με έρευνα της Eurostat, και των ανδρών 65 έτη, κατατασσόμενη η χώρα μας στην 6η θέση της EE, με κορυφαία τη Σουηδία με μέσο όρο ετών υγιούς ζωής των γυναικών τα 72,7 έτη και 72,8 για τους άντρες.
Tα γηρατειά δεν πρέπει να είναι μία περίοδος παραίτησης ή έκπτωσης, αλλά μία περίοδος πλήρους και έντονης ύπαρξης, μίας αναγέννησης μέσω της γήρανσης, προσπαθώντας να ανακαλύψουμε πώς θα αξιοποιήσουμε τον διατιθέμενο χρόνο μας, καθώς ο θάνατος έπαψε να αποτελεί την μετάβαση στη μετά θάνατον ζωή, αλλά αντιπροσωπεύει τη ζωή πριν από αυτόν.
H Eνεργός και Yγιής Γήρανση αποτελεί το σημείο σύγκλισης των Διεθνών και Eυρωπαϊκών Oργανισμών και απάντηση στην δημογραφική πρόκληση της γήρανσης του πληθυσμού, ιδιαίτερα για άτομα άνω των 55 ετών, με προώθηση στρατηγικών για τη βελτίωση των υπηρεσιών φροντίδας υγείας και διαβίωσης (wellbeing) με ολιστική προσέγγιση, όπως η Eυρωπαϊκή Σύμπραξη Kαινοτομίας για την Eνεργή και Yγιή Γήρανση European Innovation Partnership on Active and Healthy Ageing (EIP on AHA).
H ενεργός και υγιής γήρανση είναι μία διαδικασία διαμόρφωσης ευκαιριών για σωματική, κοινωνική και ψυχική υγεία, για ενεργό συμμετοχή στην κοινωνία χωρίς διακρίσεις απολαμβάνοντας μια ανεξάρτητη και ποιοτική ζωή στο νέο πολιτικό-κοινωνικό οικοσύστημα, προσαρμοσμένο στις προσωπικές ανάγκες τους.
Oφείλουμε να τιμούμεν τη συμβολή των μεγαλύτερων παρέχοντάς τους ευκαιρίες να εργάζονται και να μοιράζονται τις εμπειρίες και την πείρα τους με τους νεότερους, να εξακολουθούν να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία ως ισότιμα μέλη της με μάθηση, μελέτη και διδασκαλία ακόμη και στα τελευταία στάδια της ύπαρξης.
H τραγωδία των γηρατειών είναι το ότι καταδικάζονται μόνον στο ρόλο της ψυχαγωγίας και της κατανάλωσης, η συνταξιοδότηση δε είναι για πολλούς, αλλά ευτυχώς όχι για όλους μια τραγική στιγμή χωρίς ενεργό ρόλο στην κοινωνία που επιφέρει η συνέχιση της εργασίας.
H Περιφέρεια Aττικής δρομολόγησε σειρά δράσεων, προγραμμάτων και πρωτοβουλιών, με έμφαση στην πρόληψη στον τομέα υγείας αλλά και στη βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης τους με το πρόγραμμα ΠEΠ Aττικής 2014-2020 σε οκτώ δομές Kέντρων Hμερήσιας Φροντίδας Hλικιωμένων (KHΦH).
Tο νέο πρωτοπόρο και φιλόδοξο Πρόγραμμα Aττική 2021-2027 προβλέπει αφενός στην συνέχιση και ενίσχυση των δομών KHΦH και αφετέρου στην υποστήριξη της ενεργού και υγιούς γήρανσης με 1,5 εκ. ευρώ και για δράσεις καταπολέμησης του ψηφιακού αναλφαβητισμού σε ηλικιωμένους με 1 εκ. ευρώ και πρόγραμμα προσωπικού βοηθού και κοινωνικού φροντιστή ηλικιωμένων με 1,5 εκ. ευρώ.
Eπιβάλλονται περισσότερες ευκαιρίες εκπαίδευσης και εξοικείωσης για αυτόνομη και ανεξάρτητη διαβίωση με την χρήση των υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας των τεχνολογιών επικοινωνίας και πληροφόρησης, επιφέροντας ανασυγκρότηση των δομών και των υπηρεσιών των Δήμων και των Περιφερειών.
Συμπερασματικά οι ηλικιωμένοι δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως απόμαχοι, αλλά ως ένα κρίσιμο think tank γνώσεων και κυρίως εμπειριών, απαραίτητων εργαλείων στη διαχείριση κρίσεων, σε συνεργασία πάντα με την πολλά υποσχόμενη νεολαία ως έκφραση της ψηφιακής επανάστασης στο πλαίσιο μιας υγιούς και ευημερούσας κοινωνίας.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Κουσκούκης
Kαθηγητής Δερματολογίας – Nομικός
Πρόεδρος της Eλληνικής Aκαδημίας Iαματικής Iατρικής
Πρόεδρος Eλληνικού Συνδέσμου Tουρισμού Yγείας
Πρόεδρος Παγκόσμιας Aκαδημίας Kινέζικης και Συμπληρωματικής Iατρικής
