Ο ιός HPV (Human PapillomaVirus) συνδέεται αιτιολογικά με τον καρκίνο του στοματοφάρυγγα και είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενος. Υπολογίζεται ότι η συντριπτική πλειονότητα (85-90%) των σεξουαλικά ενεργών ατόμων θα μολυνθούν από τον ιό κάποια περίοδο της ζωής τους αλλά το πώς ο χρόνος, ο αριθμός, και οι τύποι των σεξουαλικών συμπεριφορών επηρεάζουν τον κίνδυνο καρκινογένεσης και γιατί κάποιοι άνθρωποι αναπτύσσουν καρκίνο και άλλοι όχι παραμένουν ανοιχτά ερωτήματα.
Η ιδιότητα του HPV ως ογκογόνου ιού περιγράφηκε το 1983, όταν ο Harald Zur Hausen ανακάλυψε ότι ιός μπορεί να προκαλέσει καρκίνο τραχήλου της μήτρας, ανακάλυψη για την οποία ο Zur Hausen έλαβε το βραβείο Νobel της Φυσιολογίας το 2008. Υπάρχουν αρκετοί τύποι HPV αλλά μόνον κάποιοι, οι οποίοι χαρακτηρίζονται υψηλού κινδύνου, προκαλούν καρκίνο. Ο ιός HPV συνήθως εκριζώνεται από το ανοσοποιητικό σύστημα αλλά ένα μικρό ποσοστό των ατόμων, που έχουν μολυνθεί από στελέχη HPV υψηλού κινδύνου, θα αναπτύξουν εμμένουσα λοίμωξη που μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο. Όσον αφορά στον καρκίνο τραχήλου της μήτρας, θεωρείται ότι 3-5% των λοιμώξεων εξελίσσονται σε προκαρκινικές βλάβες.
Δεδομένου ότι ένας σημαντικός αριθμός περιστατικών καρκίνου στοματοφάρυγγα μπορούν να αποφευχθούν, εφόσον σχετίζονται αιτιολογικά με τον HPV16, ο οποίος καλύπτεται από το εμβόλιο κατά του HPV, υπογραμμίζεται η σημασία του εμβολιασμού. Μία πρόσφατη μελέτη στη Μεγάλη Βρετανία έδειξε ότι μέσα σε 13 χρόνια χορήγησης του εμβολίου, υπήρχαν 87% λιγότερες περιπτώσεις καρκίνου τραχήλου της μήτρας σε νεαρές γυναίκες που εμβολιάστηκαν μεταξύ 12 και 13 ετών σε σύγκριση με μη εμβολιασμένες γυναίκες.
Πριν από λίγο καιρό, η συνταγογράφηση του προτεινόμενου 9δύναμου εμβολίου έγινε πλέον εφικτή μέσω ΗΔΙΚΑ για τους επαγγελματίες υγείας, ενώ παράλληλα δόθηκε η δυνατότητα για πρώτη φορά στα αγόρια να αποκτήσουν πρόσβαση στο εμβόλιο με πλήρη αποζημίωση. Η σύσταση είναι ο εμβολιασμός να πραγματοποιείται στο «ηλικιακό παράθυρο» από 9 έως 11 ετών πριν από την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας. Έτσι, η Ελλάδα ανήκει πια στις 28 χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) που αποζημιώνουν και τον εμβολιασμό των αγοριών, από τις συνολικά 47 που αποζημιώνουν τον εμβολιασμό για τον HPV.
*Η κυρία Αμάντα Ψυρρή είναι Καθηγήτρια Παθολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Διευθύντρια Β’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής του νοσοκομείου Αττικόν, πρόεδρος της Επιτροπής Υποψηφιοτήτων της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ιατρικής Ογκολογίας (ESMO).
*Η MSD Ελλάδος υποστηρίζει την πρωτοβουλία του «Πρώτου Θέματος» να αναδείξει τη σημασία του εμβολιασμού. Η φαρμακευτική εταιρεία δεν έχει καμία ανάμειξη στην επιλογή των αρθρογράφων και στο περιεχόμενο των κειμένων.
