Ο ΧΑΡΗΣ ΔΟΥΚΑΣ υπόσχεται πολλά: πράσινες προσόψεις κάτι δηλαδή σαν κρεμαστούς κήπους, πράσινες διαδρομές, ενεργειακή δημοκρατία, δημιουργία κοινωνικής κατοικίας, φραγμό στην τουριστικοποίηση της πόλης, κήπους βροχής στα πεζοδρόμια. Μία πόλη σφουγγάρι λέει ότι μπορεί να γίνει η Αθήνα, εγκαταλείποντας τη λογική της «εργολαβικής ζαρντινιέρας».
«Αλλάζει το σενάριο της πόλης» δηλώνει εμφατικά και το πρώτο κεφάλαιο αυτού του νέου σεναρίου θα αποτυπωθεί σε ένα αρκετά φιλόδοξο πρόγραμμα 100 ημερών. Οι 100 ημέρες θα αποτελέσουν το πρώτο αποτύπωμα των πολιτικών που θα εφαρμόσει ο 43χρονος μηχανολόγος μηχανικός και καθηγητής του ΕΜΠ, ο οποίος προσγειώθηκε απότομα «στις σκοτεινές και υποβαθμισμένες γειτονιές της Αθήνας» μετά την πρόταση που του έκανε ένα απόγευμα του περασμένου Ιουλίου ο Νίκος Ανδρουλάκης.
Ο Χάρης Δούκας δεν υπήρξε οργανωμένο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ ούτε στα μαθητικά ούτε στα φοιτητικά του χρόνια και δεν συνέδεσε την ακαδημαϊκή του καριέρα με την κομματική του δραστηριότητα. Η σχέση του με το ΠΑΣΟΚ υπήρξε αρχικά και για πολλά χρόνια βιωματική λόγω του πατέρα του, Χρήστου Δούκα. Ίσως για αυτό λέει ότι «από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ψήφιζα ΠΑΣΟΚ»
Ο πατέρας του, Χρήστος Δούκας, είναι φυσικός, καθηγητής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Υπήρξε ενεργός συνδικαλιστής του ΠΑΣΟΚ, προερχόμενος από το περιβάλλον του Κώστα Σημίτη. Είχε διατελέσει πρόεδρος της ΟΛΜΕ, ενώ στη διάρκεια της καριέρας του είχε αναλάβει και κυβερνητικές θέσεις όπως αυτή του του γενικού γραμματέα διά βίου μάθησης στο υπουργείο Παιδείας. Διετέλεσε επίσης και αντιπρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
Η γέφυρα για τον Χάρη Δούκα, με την οποία πέρασε στην οργανωμένη κομματική δράση, στήθηκε από τον τον Νίκο Ανδρουλάκη, σημερινό πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, με τον οποίο τους συνδέει στενή φιλία σχεδόν μία 20ετία τώρα.
Γνωρίστηκαν στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ). Ήταν η εποχή που ο Χάρης Δούκας έκανε το διδακτορικό του και από το φιλικό του περιβάλλον ενθαρρύνεται να περάσει την πόρτα του ΤΕΕ για «να αποκτήσει και εμπειρία ως τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας».
Τότε, για πρώτη φορά περνάει στον συνδικαλισμό ως μηχανικός και δραστηριοποιείται μέσω της παράταξης του ΠΑΣΟΚ στο ΤΕΕ. Η ενεργή συμμετοχή του στο κόμμα ξεκίνησε όταν η Φώφη Γεννηματά τού πρότεινε να αναλάβει τον τομέα Ενέργειας του ΠΑΣΟΚ, κάτι που, όπως μας εξηγεί, «έγινε και μετά από πρόταση του Νίκου Ανδρουλάκη».
Η υποψηφιότητά του για το δήμο της Αθήνας ήρθε ένα ζεστό μεσημέρι του περασμένου Ιουλίου. Τότε, αν και φοβήθηκε το φούντο, όπως λέει, «δέχτηκε υπό τον όρο να είμαι μια ανεξάρτητη υποψηφιότητα» και βλέποντας ως πρόκληση «να εφαρμόσω αυτά που ξέρω στην Αθήνα».
Υποστηρίζει ότι η υποψηφιότητά είχε τα χαρακτηριστικά που ζήτησε κι αυτό επιτεύχθηκε «γιατί το ΠΑΣΟΚ ήταν διακριτικό αλλά και γιατί η υποψηφιότητά του στηρίχτηκε και από διάφορες παρατάξεις που έχουν σημείο αναφοράς το περιβάλλον και το κίνημα των ενεργών πολιτών, όπως η “Πράσινη Αθήνα”, η “Φιλελεύθερη Συμμαχία” και το κίνημα “Volt Europa”».
Μπορεί ο Χάρης Δούκας να μην είχε την αναγνωρισιμότητα των αντιπάλων του όταν ξεκινούσε η μάχη των αυτοδιοικητικών εκλογών, ήταν όμως γνωστός σε ένα ενεργό δίκτυο οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και του περιβαλλοντικού κινήματος. Με όλο αυτόν τον κόσμο είχε ενεργούς διαύλους επικοινωνίας και συνεργασίες. Με την Greenpeace έχει συνεργαστεί σε πολλές δράσεις. Μία από αυτές ήταν ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της ενεργειακής κοινότητας «Υπερίων», μίας κοινότητας που προωθεί την ενεργειακή δημοκρατία και την αλληλέγγυα οικονομία στον ενεργειακό τομέα.
Συνεργάστηκε με το WWF για τον κλιματικό νόμο διατυπώνοντας προτάσεις για την πράσινη μετάβαση της χώρας και την πορεία της προς την κλιματική ουδετερότητα, δηλαδή τη μετάβαση σε μία οικονομία με μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050. Στενή σχέση και ενεργό ρόλο έχει και με την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ). Στην οργάνωση αυτή, ο Χάρης Δούκας κατέχει τη θέση του προέδρου στο συμβούλιο ενέργειας της ΕΛΛΕΤ μέσα από το οποίο έχει σχεδιάσει παρεμβάσεις για την ενέργεια και το κλίμα και την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ο ίδιος θεωρεί πως βρίσκεται ένα step πιο πάνω από τον Κώστα Μπακογιάννηστα περιβαλλοντικά ζητήματα λόγω της επιστημονικής του ειδίκευσης. Και από ό,τι φάνηκε, ήταν το χαρτί που έπαιξε γερά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.
Το γεγονός αυτό του έδωσε την ευκολία να αντιμετωπίσει με μεγαλύτερη άνεση ζητήματα βιωσιμότητας, κλιματικής κρίσης, ανθεκτικότητας και ποιότητας ζωής τα οποία λίγο έως πολύ συνθέτουν την περιβαλλοντική ταυτότητα μιας πόλης. Τα προβλήματα δηλαδή με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η Αθήνα είναι τα βασικά πεδία της επιστημονικής τους δραστηριότητάς.
Ο «κύριος καθηγητής», όπως τον αποκάλεσε πολλές φορές στο τηλεοπτικό debate o συνυποψηφιος του, συγκαταλέγεται στο 2% των περισσότερο διαδραστικών επιστημόνων όλων των ειδικοτήτων σε παγκόσμιο επίπεδο, με βάση τις αξιολογήσεις του Harvard, όπως τουλάχιστον καταγράφεται στο βιογραφικό του.
Οι 100 ημέρες
Η πρώτη προσέγγιση των προβλημάτων της πόλης μάς λέει ότι θα γίνει «με όρους περιβαλλοντικής της κοινωνικής βιωσιμότητας», μία λογική που εξηγεί ότι θα διαπνέει όλο του το έργο του κατά τη διάρκειας που θα διοικεί το δήμο της Αθήνας.
Ο Χάρης Δούκας θα κριθεί και για την προσέγγισή του στο ζήτημα της ασφάλειας, η οποία «θα γίνει με όρους δημοκρατίας». Ως πρώτο μέτρο προτάσσει «τη βελτίωση της αστυνόμευσης και τον φωτισμό του δημόσιου χώρου».
Στο επίκεντρο των πρώτων παρεμβάσεων θα βρεθούν θέματα καθημερινότητας, αδιαμεσολάβητης συμμετοχής των πολιτών στα έργα που θα τρέξουν σε κάθε γειτονιά, ζητήματα κοινωνικών ανισοτήτων και ενεργειακής φτώχειας. Για το πρώτο διάστημα των 100 ημερών ο Χάρης Δούκας δεσμεύεται για τη φύτευση δέντρων αλλά και βελτιωτικών παρεμβάσεων σε υποδομές και ασφάλεια.
Στις πρώτες 100 μέρες ο Χάρης Δούκας βάζει ακόμη ένα πρότζεκτ. Θα κάνει την πρώτη μελέτη φέρουσας ικανότητας για τη συγκράτηση της τουριστικοποίησηςτης πόλης.
Η πρώτη κίνηση
Η πρώτη του κίνηση, στην οποία ανυπομονεί να προχωρήσει, όπως μας είπε, είναι η βελτίωση των υποδομών στα σχολικά κτίρια: «Θα εφαρμοστεί μία fast track διαδικασία με την οποία θα γίνει άμεση καταγραφή των ζημιών. Η νέα σχολική χρονιά θα ξεκινήσει με ασφάλεια και αξιοπρέπεια για μαθητές και εκπαιδευτικούς. Δεν θα πέφτουν σοβάδες από τα ταβάνια και τους τοίχους, δεν θα υπάρχουν χαλασμένες πόρτες. Γυρνώντας στις γειτονιές της Αθήνας σοκαρίστηκα από την παραίτηση που υπάρχει και την πεποίθηση ότι τίποτα δεν αλλάζει. Αλλά ταυτόχρονα και από την ανάγκη του κόσμου να νιώσει ότι υπάρχει μία δημοτική αρχή που νοιάζεται για αυτόν», λέει.
Ενεργειακή φτώχεια
Η δημιουργία γραφείου ενεργειακής φτώχειας το οποίο θα καταγράψει όλα τα ευάλωτα νοικοκυριά του δήμου Αθηναίων εντάσσεται επίσης στο πρόγραμμα των 100 ημερών. Παράλληλα ο δήμος λέει ότι θα ιδρύσει μία ενεργειακή κοινότητα. Μέσω αυτής της ενεργειακής κοινότητας φιλοδοξεί ότι θα δοθεί φθηνό ρεύμα σε χιλιάδες νοικοκυριά, τα οποία θα καταγραφούν από το γραφείο που θα δημιουργηθεί. Η φθηνή ηλεκτρική ενέργεια για τα νοικοκυριά αυτά δεν πρόκειται βέβαια να αποδοθεί άμεσα, καθώς, όπως υποστηρίζει –και είναι αλήθεια–, απαιτείται κάποιος χρόνος. Υπολογίζει ότι στο διάστημα των επόμενων δύο ετών αυτά τα νοικοκυριά θα μπορούν να συμμετέχουν στο νέο εγχείρημα.
Συνδιαμορφωτές οι πολίτες
Στο πρόγραμμα των 100 πρώτων ημερών ο Χάρης Δούκας θέλει να εντάξει τους πολίτες ως συνδιαμορφωτές των νέων πολιτικών που θα τρέξουν στον δήμο: «Οι πολίτες», όπως λέει, «δεν θα είναι απλοί παρατηρητές». Υποστηρίζει ότι αυτό θα γίνει με τη δημιουργία των συμβουλίων γειτονιάς. Θα υπάρχει ένας συμμετοχικός προϋπολογισμός. Όσοι πολίτες έχουν έτοιμες και ώριμες προτάσεις θα μπορούν να απορροφούν αυτά τα χρήματα: «Θέλουμε να αισθάνονται όλοι οι πολίτες ότι αν ενεργοποιηθούν, μπορούν να αλλάξουν τη γειτονιά τους. Η συνεργασία των πολιτών με τον δήμο θα είναι αδιαμεσολάβητη. Τα χρήματα θα μοιράζονται δίκαια και με λογοδοσία. Θα αντιμετωπίζουν πραγματικές ανάγκες».
Ο Χάρης Δούκας λέει ότι «τα έργα πρέπει να γίνονται με μεγάλη ταχύτητα, αλλά δεν γίνονται με ΜΑΤ». Φέρνει ως παράδειγμα το έργο στον λόφο του Στρέφη: «Οταν έβγαλε στη διαβούλευση ο εργολάβος το έργο, οι κάτοικοι είχαν ενστάσεις σε κάποια σημεία. Οι ενστάσεις ήταν λογικές, αλλά ο εργολάβος δεν τις συμπεριέλαβε στον σχεδιασμό του έργου. Αυτή είναι μία λογική την οποία δεν θέλουμε να ακολουθήσουμε. Δεν μπορεί να γίνεται πεδίο σύγκρουσης ένα έργο».
Στις 100 ημέρες «θα μπουν τα πρώτα δέντρα στον Ελαιώνα και στον Λυκαβηττό» λέει ο Χάρης Δούκας και ισχυρίζεται ότι τα έργα πρασίνου και οι αναπλάσεις δεν θα είναι πια «στη λογική της εργολαβίας, δηλαδή πλακάκι, ζαρντινιέρα και φύγαμε. Θέλουμε ζωντανό χώμα. Πρέπει να δημιουργήσουμε περιοχές σφουγγάρια με πράσινες διαδρομές με φυσικές απορροές, σε συνδυασμό με τα τεχνικά έργα ορεινής υδρονομίας στους λόφους της πόλης μας».
Η Πανεπιστημίου θα μείνει όπως είναι. «Θα ανοίξω όμως άμεσα τη Βασιλίσσης Ολγας και υπόσχομαι ότι δεν θα κάνω κανένα πείραμα σε δρόμο της Αθήνας χωρίς να έχει μελετηθεί επαρκώς».
Φραγμός στην τουριστικοποίηση
Ακολουθώντας το πρότυπο της Βαρκελώνης, ο νέος δήμαρχος λέει ότι στο σχέδιο των πρώτων ημερών είναι και η εκπόνηση φέρουσας ικανότητας, ανά γειτονιά, για να διαπιστωθεί τι αντέχει ακόμη η πόλη. Θα χτίσει, όπως λέει, πάνω στη φέρουσα ικανότητα, βάσει της οποίας θα ληφθούν πολιτικές για τη βραχυχρόνια μίσθωση, την αντιμετώπιση της τουριστικοποίησης αλλά και τη δημιουργία της κοινωνικής κατοικίας.
Τις επόμενες ημέρες θα ζητήσει συνάντηση με τον Κώστα Μπακογιάννη για την αξιοποίηση των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης. Το deadline για την υποβολή προτάσεων που θα οδηγήσει στην απορρόφηση των διαθέσιμων χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μέχρι τα τέλη Δεκέμβρη: «Θα επιδιώξω τη χρηματοδότηση που θα αφορά την αποκατάσταση 500 κτιρίων τα οποία να αξιοποιηθούν για τη χρήση κοινωνικής κατοικίας».
Από το ευρωπαϊκό ταμείο μας εξηγεί ότι θα διεκδικήσει επίσης χρήματα και για τα πρώτα αντιπλημμυρικά έργα και τους καθαρισμούς των φρεατίων για τον χειμώνα που έρχεται.
Η φωταγώγηση των «δύσκολων πλατειών»
Οι πλατείες Αττικής, Αμερικής και Αγίου Παντελεήμονα, «οι δύσκολες πλατείες», όπως λέει, στις πρώτες 100 ημέρες θα φωτιστούν. Στις πλατείες και τις γειτονιές που περπάτησε κατά την προεκλογική περίοδο διαπίστωσε την ανάγκη για προστασία μέσα από μέτρα που θα διαλύσουν τη μικροπαραβατικότητα στους δρόμους της Αθήνας. «Οι πολίτες στην Αθήνα έχουν χρόνια να αισθανθούν ότι κάποιος είναι εκεί και τους νοιάζεται. Δεν θέλουν κάμερες. Εχουν την ανάγκη να καταλάβουν ότι η πόλη επιτηρείται. Την παρουσία αστυνομικών επιζητούν».
Η αλήθεια είναι ότι από τον νέο δήμαρχο πολλοί περιμένουν πολλά. Ολες οι εξαιρετικά φιλόδοξες παρεμβάσεις που θέλει να προχωρήσει απαιτούν, εκτός από έναν σύνθετο επιστημονικό σχεδιασμό, και πολλούς οικονομικούς πόρους. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι αυτοί μπορούν να βρεθούν εάν γίνει απορρόφηση των κονδυλίων που έχει στη διάθεσή του ο δήμος. Χρειάζεται «management και doers» λέει.
Ισχυρίζεται ότι ο δήμος έχει προϋπολογίσει 200 εκ. ευρώ για το 2023 και θα πάρει τελικά 35 με 50 εκατομμύρια γιατί είχε πολύ μικρή απορρόφηση. «Γιατί να μην τα πάρουμε όλα;», αναρωτιέται.
Το στοίχημα για το «όλα», στο οποίο πολλοί ελπίζουν ότι δεν αναδειχθεί σε τίποτα, θα ξεκινήσει στις αρχές Γενάρη. Μετά την πρώτη περίοδο χάριτος ο Χάρης Δούκας θα βρεθεί αντιμέτωπος με την υλοποίηση των δεσμεύσεων του για την πόλη.
