Σήμερα 5 Οκτωβρίου 2023 γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα των Εκπαιδευτικών που καθιερώθηκε το 1994 από την UNESCO για να τιμηθεί το πολύτιμο έργο των εκπαιδευτικών τόσο στις οικονομικά ανεπτυγμένες όσο και στις ‘αναπτυσσόμενες και φτωχές’ χώρες, αισθάνθηκα την ανάγκη να γράψω κάτι θετικό, κάτι που το θεωρώ απαραίτητο επειδή ΔΕΝ το αναδεικνύουμε συχνά» για τους ‘χαρισματικούς’ δασκάλους και δασκάλες και των 3 βαθμίδων της Παιδείας μας και το κάνω με λυρική διάθεση ελπίζοντας να συγχωρήσετε φίλες και φίλοι αναγνώστες τον υπογράφοντα συνταξιούχο τώρα πια πανεπιστημιακό «δάσκαλο …»
Εκεί ψηλά στο λόφο της Ακρόπολης τα πεντελικά μάρμαρα ακτινοβολούν λουσμένα στο φως του Αττικού ήλιου … Ο ανάλαφρος μπάτης του απομεσήμερου μεταφέρει τη μεθυστική αλμύρα του Σαρωνικού δεμένη με λεμονανθό..
Κάτω από την ελιά, ο Δάσκαλος καθισμένος και γύρω του μαγεμένοι οι μαθητές. Ο λόγος του κομψός, άρτια τα επιχειρήματα ανοίγουν διάπλατα τους ορίζοντες της αντίληψης που γλυκαίνει τις ψυχές την ίδια στιγμή που παιδεύει τη νόηση..
Εδώ τα μονοπάτια γίνονται λεωφόροι που οδηγούν μέσα από την φιλοσοφία και την επιστήμη στη γνώση… Όσοι θέλουν μπορούν έτσι να δρέψουν τους καρπούς, να γευθούν αυτή την απαράμιλλη ικανότητα του ανθρώπινου νου να επικοινωνεί με σύμβολα, με ιδέες, να κατανοεί να σκέφτεται, να υπάρχει….
Στην άλλη άκρη της Αθήνας, ίδια η μυσταγωγία της μάθησης, ίδιες οι προοπτικές της ανθρώπινης διανόησης, της σκέψης…Εδώ όμως, στο Αριστοτέλειο Λύκειο, αντίθετα από την Πλατωνική Ακαδημία, ο δάσκαλος δεν κάθεται…Τα λόγια και το σώμα του διεγείρουν στην πορεία του περιπάτου τα μυαλά των δικών του μαθητών, επικοινωνούν λογικά, εμπειρικά, αντικειμενικά με τους κανόνες της επιστήμης …Και οι μαθητές ακολουθούν προσεκτικά, μεθοδικά, τον Δάσκαλο με κιναισθητική και συνάμα διανοητική κομψότητα και ακρίβεια….
Η μοναδικά δυνατή ομορφιά της επιστήμης, της φιλοσοφίας, η γοητεία της μάθησης, της απόκτησης γνώσεων σε όλο της το μεγαλείο!
Ναι, ναι, χρειάζεται να τα θυμόμαστε αυτά τα πράγματα που και που, γονείς και παιδιά, δάσκαλοι και μαθητές να μην ξεχνάμε ότι εδώ στο δικό μας στον ελληνικό χώρο γεννήθηκε η Φιλοσοφία, οι Επιστήμες, η Παιδαγωγική …
Να μη ξεχνάμε παρά την συστηματική προπαγάνδα κάποιων που ΔΕΝ σέβονται το υπέροχο «λειτούργημα» του δασκάλου, που υποτιμούν τη χρησιμότητα του Παιδαγωγού!…
Λένε κάποιοι, «ο κόσμος άλλαξε, άλλαξαν οι καιροί!..»
Δεν θα το αμφισβητήσω!..
Τώρα πια ζούμε σε εποχές «εικονικής πραγματικότητας», τα κομπιούτερ υποκαθιστούν (ή γίνεται προσπάθεια να υποκαταστήσουν) τους δασκάλους και τις δασκάλες αλλά οι διαπιστώσεις από αντικειμενικές ερευνητικές προσπάθειες είναι ότι «τίποτε δεν αντικαθιστά τη ζεστασιά, τη δύναμη της μυσταγωγίας που γεννιέται καθημερινά ανάμεσα στον δάσκαλο, τη δασκάλα και τον μαθητή, την μαθήτρια.»
Υπενθυμίζω ότι στα δυο χρόνια της πανδημίας με το υποχρεωτικό κλείσιμο των Σχολείων και των τριών βαθμίδων και το δικό μας ‘εγκλωβισμό’ στα σπίτια μας, έγινε υποχρεωτική η ‘τήλε-εκπαίδευση’ και αναδείχθηκαν πολλές και αδικαιολόγητες ελλείψεις υποδομών.
Τι σηματοδοτεί, λοιπόν, η διαπίστωση ότι στις μέρες μας ο κόσμος άλλαξε και άλλαξαν οι
Ίσως για το λόγο αυτό, και μερικούς άλλους, βλέποντας την κατάρρευση της πεμπτουσίας της Παιδείας (και όχι της διαδικασίας της εκπαίδευσης) τώρα πια μερικοί αρχίζουμε να σκεφτόμαστε μήπως, τελικά, δεν είναι και τόσο μεγάλη υπόθεση να είσαι κάτοχος γνώσεων που ως δάσκαλος επιθυμείς, και κατέχοντας τις δεξιότητες πασχίζεις, να τις μεταλαμπαδεύσεις και ως μαθητής, αφού τις αποκτήσεις, να τις επιδείξεις όταν και όπου χρειαστεί καθώς, δυστυχώς τι κρίμα, στην δικιά μας πατρίδα την Ελλάδα:
αυτό που μετρά ΔΕΝ είναι το «τί ξέρεις, αλλά το…ποιόν ξέρεις;»
Γιατί χάθηκε η πνευματικότητα;
Γιατί χάθηκε η μυσταγωγία της γνώσης;
Γιατί χάθηκε το μεράκι και η αφοσίωση στο ρόλο του δασκάλου;
Γιατί έχασαν τα παιδιά μας τη γοητεία στο ρόλο του μαθητή;
Γιατί μοιάζει να λιγόστεψαν οι χαρισματικοί και ταλαντούχοι δάσκαλοι και δασκάλες;
Θα μου πείτε στην Ελλάδα πότε αναγνωρίσαμε τον προικισμένο, τον αφοσιωμένο τον καλό δάσκαλο και την καλή δασκάλα και πότε θεσπίσαμε τοπικά, περιφερειακά και ΕΘΝΙΚΑ βραβεία για να ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΟΥΜΕ τους καλύτερους δασκάλους και δασκάλες;
Δεν το κάναμε όταν ήμασταν στα οικονομικά «high» μας, που λέει ο εγγονός μου και η παρέα του, και θα το κάνουμε τώρα που είμαστε στα «low» μας οικονομικά και κοινωνικά;
Τι κρίμα, αλήθεια για όλους εμάς σε δομές Δημοτικών, Γυμνασίων, Λυκείων και Πανεπιστημίων που λεγόμασταν και συνεχίζουμε να λεγόμαστε «δάσκαλοι» και «καθηγητές», για όλους εμάς που η κοινή γνώμη μας εντάσσει γενναιόδωρα και σαφώς καλοπροαίρετα στην κατηγορία των ανθρώπων του πνεύματος!..
Τι κρίμα και για τα παιδιά μας από το δημοτικό μέχρι το Πανεπιστήμιο που στερούνται προικισμένους δασκάλους, εκείνους και εκείνες που καθολικά εισπράττουν απογοήτευση και πικρία καθώς συνεχίζουμε να ΜΗ χειροκροτούμε και να ΜΗΝ επιβραβεύουμε…
Επιτρέψτε μου κλείνοντας το σημερινό μου ‘σημείωμα’ να καλέσω την προσοχή των Αρμόδιων Αρχών και να προτρέψω γονείς και κηδεμόνες σε καθολική συμμετοχή στο χειροκρότημα και στην βράβευση των ‘χαρισματικών δασκάλων’ των ανδρών και γυναικών που τόσο χρειαζόμαστε τα παιδιά μας και εμείς.
Τελικά, τι ακριβώς εμποδίζει την Ελληνική κοινωνία και ΔΕΝ χειροκροτεί και δεν βραβεύει εκείνους και εκείνες που ο Κωστής Παλαμάς κάλεσε να «σμιλεύουν ψυχές;
Σμίλεψε πάλι, δάσκαλε, ψυχές! Κι ότι σ’ απόμεινε ακόμη στη ζωή σου, Μην τ’ αρνηθείς! Θυσίασέ το ως τη στερνή πνοή σου!
Χτισ’ το παλάτι, δάσκαλε σοφέ! Κι αν λίγη δύναμη μεσ’ το κορμί σου μένει, Μην κουρασθείς. Είν’ η ψυχή σου ατσαλωμένη.
Θέμελα βάλε τώρα πιο βαθειά, Ο πόλεμος να μη μπορεί να τα γκρεμίσει. Σκάψε βαθειά. Τι κι’ αν πολλοί σ’ έχουνε λησμονήσει;
Θα θυμηθούνε κάποτε κι αυτοί τα βάρη που κρατάς σαν Άτλαντας στην πλάτη, Υπομονή! Χτίζε, σοφέ, της κοινωνίας το παλάτι!..
*Κοινωνικό-παιδαγωγικό πιπερατο του Καθηγητή Πιπερόπουλου
