Η καθηγήτρια Β. Λαμπαδιάρη είδε τρεις έφηβους με στεατοηπατίτιδα από ενεργειακά ποτά μόνο τον τελευταίο μήνα. Η παχυσαρκία ως πανδημική κατάσταση και οι τελευταίες οδηγίες.
Η καθηγήτρια Παθολογίας – Ενδοκρινολογίας στο ΕΚΠΑ, Βαϊα Λαμπαδιάρη (φωτογραφία), είδε τρεις τέτοιες περιπτώσεις ανήλικων μόνο τον τελευταίο μήνα, όπως αποκάλυψε μιλώντας στο πλαίσιο του 44ουΠανελλήνιου Καρδιολογικού Συνεδρίου, που διοργανώνει στη Θεσσαλονίκη η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία. Η ίδια χαρακτήρισε ως πανδημική τη διάσταση που έχει λάβει η παχυσαρκία, ειδικά στα παιδιά, στα οποία η μικρή Ελλάδα κατέχει τη θλιβερή πρωτιά σε παγκόσμιο επίπεδο. Ανέφερε πως η παχυσαρκία έχει ξεπεράσει το κάπνισμα ως παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου, ενώ παρέθεσε τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες διατροφής και άσκησης για τη μείωση αυτού του κινδύνου.
Η ζάχαρη το νέο ναρκωτικό
«Η παχυσαρκία είναι το καινούργιο τσιγάρο και η ζάχαρη το καινούργιο ναρκωτικό», είπε χαρακτηριστικά η κ.Λαμπαδιάρη, επισημαίνοντας τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει «η φρουκτοζοποίηση του φαγητού μας στα τυποποιημένα τρόφιμα και ο εθισμός στη γλυκιά γεύση που έχουν ειδικά τα παιδιά και με όλα αυτά τα ποτά». Όπως ανέφερε, τρία παιδιά που παραπέμφθηκαν τον τελευταίο μήνα στην ίδια από ηπατολόγους οι οποίοι δεν έβρισκαν τι είχαν, διαπιστώθηκε ότι κατανάλωναν όλη τη νύχτα γνωστό ενεργειακό ποτό για να παίζουν ηλεκτρονικά.
«Σχετίζεται και με τον ψυχολογικό παράγοντα, είναι ένα reward system, μια ανταμοιβή, η οποία οδηγεί σε βαριά μεταβολική απορρύθμιση, στεατοηπατίτιδα, λιπώδη νόσο», σημείωσε, προσθέτοντας πως νέες μελέτες έρχονται να καταδείξουν την συσχέτιση της στεατοηπατίτιδας με τα καρδιαγγειακά και τον διαβήτη.
Μελέτη του ΕΚΠΑ έχει δείξει πως η μείωση του γλυκαιμικού δείκτη και της ζάχαρης οδηγεί και σε μείωση των τριγλυκεριδίων, βελτίωση του ενδοθήλιου, της φλεγμονής και της προθρομβωτικής κατάστασης.
Η πανδημία της παχυσαρκίας
Ως καρδιαγγειακός παράγοντας, η παχυσαρκία είναι πανδημική κατάσταση, έχοντας περάσει το κάπνισμα, ανέφερε η καθηγήτρια, προσθέτοντας τη σημασία του χρόνου έναρξης και του όρου «χρόνια παχυσαρκίας» (obesity years) που χρησιμοποιείται, σε αναλογία με τον όρο «πακέτα-έτη» (pack years) στο κάπνισμα. «Είναι αλλιώς να παχύνω στα 50 και αλλιώς να παχύνω στα 5, κουβαλάω ένα φορτίο 50 ετών δυσμεταβολικής κατάστασης», εξήγησε.
Κάθε χρόνο στην Ευρώπη προστίθενται 400.000 νέα υπέρβαρα παιδιά στα 12 εκατομμύρια ήδη υπάρχοντα, ενώ η Ελλάδα κατέχει την αρνητική πρωτιά σε παγκόσμιο επίπεδο στην παιδική παχυσαρκία.
Οι κρίσιμες περίοδοι ανάπτυξης της παχυσαρκίας είναι η κύηση (ενδομήτρια) και η νεογνική ηλικία, δεύτερο peak στα 5-7 έτη, «όπου στην Ελλάδα ειδικά οι γιαγιάδες χαίρονται να βλέπουν τα παιδάκια να είναι παχουλά και να τρώνε», ενώ ένα κακό μεταίχμιο είναι η εφηβεία, όπου μπορεί να δούμε ένα λεπτό παιδάκι ξαφνικά να παχαίνει πολύ.
«Η εφηβεία είναι ένα παράθυρο να επέμβουμε, ειδικά στα κορίτσια, όταν έρχεται η έμμηνος ρύση», σημείωσε η κ.Λαμπαδιάρη, προσθέτοντας πως το 10% των εφήβων στην Ελλάδα είναι επίσημα παχύσαρκα το 30% υπέρβαρα. Η μείωση της σωματικής δραστηριότητας με την παραμονή στο σπίτι (τα lockdowns έπαιξαν πολύ αρνητικό ρόλο), οδηγεί σε αύξηση βάρους, σε μπούλινγκ στο σχολείο, αυτοαπομόνωση, συνέχιση αρνητικών συνηθειών, σε έναν φαύλο κύκλο.
Οι συσχετιζόμενοι παράγοντες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων
- την κοινωνική τάξη – είναι ένα ρατσιστικό νόσημα η παχυσαρκία
- το φύλο – με μεγαλύτερο κίνδυνο για κορίτσια και γυναίκες
- η ταχεία πρόσληψη βάρους στην βρεφική ηλικία
Μελέτη κοόρτης σε βάθος χρόνου 20 ετών κατέδειξε πως η μείωση κατά 10% του αρχικού βάρους οδήγησε σε 30% μείωση της καρδιαγγειακής νόσου. Οι μικρές απώλειες, που δεν κράτησαν στο χρόνο δεν οδήγησαν σε καμία βελτίωση.
Οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες διατροφής και άσκησης
Η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους και φυσιολογικών ποσοστών λίπους, ιδιαίτερα στην περιοχή της κοιλιάς, είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού ορθής διατροφής και άσκησης.
Επικαλούμενη τελευταίες οδηγίες Καναδών επιστημόνων, η κ. Λαμπαδιάρη επισήμανε πως η διατροφή πρέπει να είναι συγκεκριμένη, ιατρικού τύπου και όχι μια απλή δίαιτα, με βάση το προφίλ του ασθενούς. “Δεν νοείται γιατρός που ασχολείται με αυτά να μην έχει γνώση μεταβολισμού, μακροθρεπτικών και διατροφής. Πρέπει να συνταγογραφούμε τα μακροθρεπτικά. Μιλάμε για πολύ συγκεκριμένα διατροφικά μοντέλα, κυρίως χαμηλών υδατανθράκων στον μεταβολικό ασθενή”, τόνισε.
Σε ό,τι αφορά την σωματική άσκηση, η παγιωμένη αντίληψη που έδινε έμφαση στην αεροβική, έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια, με την ανάδειξη της αξίας και της αναερόβιας, των βαρών και των αντιστάσεων, σε ένα μικτού τύπου πρόγραμμα άσκησης. “Απαραίτητο συστατικό της οδηγίας μας είναι η ισομετρική άσκηση, βοηθάει πάρα πολύ στην αύξηση της μυικής μάζας και στη βελτίωση του μεταβολικού προφίλ”, κατέληξε.
