Τέσσερα χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, οι Κινέζοι πολίτες ασχολούνται πλέον ελάχιστα με τον κορωνοϊό. Στη χώρα όπου ξεκίνησαν όλα και εφαρμόστηκαν επί τρία χρόνια – μέχρι και τις αρχές του 2023 – τα αυστηρότερα μέτρα στο πλαίσιο του δόγματος της μηδενικής COVID, δεν καταγράφονται πλέον τα κρούσματα, δεν γίνονται τεστ και εμβολιασμοί, ενώ ελάχιστοι φορούν μάσκα, ακόμα και σε κλειστούς χώρους με συνωστισμό. Η γρίπη, που βρίσκεται σε έξαρση και παρουσιάζει βαρύτερη συμπτωματολογία, απασχολεί περισσότερο αυτή την περίοδο.
Στον αντίποδα, αυτή που εξακολουθεί να ασχολείται σοβαρά με τον SARS-CoV-2 και την αντιμετώπισή του είναι η επιστημονική κοινότητα της Κίνας, η οποία επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στην παραγωγή νέων θεραπειών και νέων εμβολίων, αυτή τη φορά mRNA, εγκαταλείποντας την παλιά τεχνολογία του αδρανοποιημένου ιού. Κορυφαίοι Κινέζοι επιστήμονες βλέπουν το μέλλον στα ρινικά εμβόλια έναντι της COVID, τα οποία έχουν στόχο την ανοσία των βλεννογόνων, που θα μπλοκάρει την είσοδο του ιού στον ανθρώπινο οργανισμό.
Ο καθηγητής Φαρμακολογίας στο Τμήμα Ιατρικής του ΑΠΘ, Γιώργος Παπαζήσης (φωτογραφία), βρέθηκε τις προηγούμενες μέρες στο Πεκίνο και στο Πανεπιστήμιο Tsinghua, το καλύτερο της Ασίας και 23ο στην παγκόσμια κατάταξη, προκειμένου να δώσει διαλέξεις σε κλειστή σειρά μαθημάτων για την ανοσοφαρμακολογία και την ασφάλεια των εμβολίων.
Μιλώντας στο iatronet.gr, μεταφέρει την εικόνα που συνάντησε στην χώρα, ενώ μοιράζεται τις εκτιμήσεις του για την προοπτική ανάπτυξης ρινικών εμβολίων, αλλά και του λεγόμενου παν-εμβολίου που θα προβλέπει τις μεταλλάξεις του ιού και θα τις αντιμετωπίζει, προσφέροντας μακροχρόνια ανοσία.
Νέα εμβόλια και μονοκλωνικά αντισώματα
Ο κ. Παπαζήσης βρέθηκε στο Πεκίνο, προσκεκλημένος από τον Linqi Zhang, στο εργαστήριο του οποίου, στο Center of Global Health and Infectious Diseases, αποκρυπτογραφήθηκε η δομή του SARS-CoV-2 όπως την γνωρίζουμε σήμερα και έγινε διαθέσιμη στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.
Αυτό το πολύ ανεπτυγμένο Κέντρο, όπως και άλλοι σημαντικοί επιστημονικοί φορείς, υποστηρίζουν θερμά την ανάπτυξη εμβολίων για την COVID-19, αλλά και μονοκλωνικών αντισωμάτων – που θα είναι πλέον πολυκλωνικά και θα καλύπτουν όλα τα αντιγόνα, τις πρωτεϊνες του ιού”, αναφέρει.
Την ώρα που η CINOVAC έχει διακόψει την παραγωγή του εμβολίου με την παλιά τεχνολογία του αδρανοποιημένου ιού, οι Κινέζοι επιστήμονες στρέφονται πλέον στα mRNA εμβόλια, με αργούς ρυθμούς. “Η διακοπή παραγωγής έγινε αφενός λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος του πληθυσμού και αφετέρου λόγω της μεγάλης δυσκολίας να επικαιροποιούν τα εμβόλια με την παλιά τεχνολογία, παρακολουθώντας τις μεταλλάξεις του ιού”, εξηγεί ο κ. Παπαζήσης.
Οι έρευνες των Κινέζων εστιάζονται περισσότερο επί του παρόντος στα εμβόλια της γρίπης (με την τεχνολογία του αδρανοποιημένου ιού), άλλων αναπνευστικών ιών, αλλά και έναντι του HIV, του ιού του AIDS, με τον Zhang να δηλώνει αισιόδοξος ότι θα κυκλοφορήσει αποτελεσματικό εμβόλιο έναντι του HIV!
Τα ρινικά εμβόλια και το παν-εμβόλιο
Οι Κινέζοι επιστήμονες βλέπουν το μέλλον στο πεδίο των εμβολίων έναντι του κορονοϊού στα ρινικά εμβόλια, που θα καλύπτουν ενδεχομένως και τις άλλες πρωτεΐνες του ιού και όχι μόνο την spike1. “Μόνο αν επιτευχθεί ανοσία των βλεννογόνων θα σταματήσει η μόλυνση, η αναπαραγωγή και η μετάδοση του ιού. Όσο δεν καταφέρνουμε να σπάσουμε τον κύκλο μόλυνσης και μετάδοσης, ο κορονοϊός θα συνεχίσει να μεταλλάσσεται με όποιους κινδύνους μπορεί να εγκυμονεί αυτό”, τονίζει ο κ. Παπαζήσης, εξηγώντας πως “ο στόχος πρέπει να είναι το φράξιμο της εισόδου του ιού από τις πύλες του αναπνευστικού, κατά βάση από τη ρινική κοιλότητα”.
Αυτό θα γίνεται με τον ψεκασμό με ένα ρινικό σπρέι, το οποίο παράλληλα με την κινητοποίηση της παραγωγής αντισωμάτων μέσα σ τον οργανισμό, θα επιτυγχάνει και την ανοσία των βλεννογόνων, δηλαδή την ικανότητα του οργανισμού να αναπτύσσει τοπικά αντισώματα, που θα εμποδίζουν την εισβολή του ιού.
Πόσο κοντά είμαστε στην ανάπτυξη ενός τέτοιου εμβολίου; “Υπάρχουν κλινικές μελέτες σε προχωρημένα στάδια, κάποιες είναι σε φάση 3, και περιμένουμε να δούμε τώρα τι αποτελέσματα θα δώσουν. Δεν έχω την εικόνα ότι θα πρέπει πολύ άμεσα να αναμένουμε κάτι που να έχει πολύ υψηλή αποτελεσματικότητα”, επισημαίνει ο καθηγητής, προσθέτοντας: “Το πρόβλημα είναι ότι αυτός ο ιός σε σχέση με τον SARS1 είναι πολύ πιο ασταθές μόριο και δίνει ευκολότερα μεταλλάξεις, γεγονός που κάνει πιο δύσκολη την ανάπτυξη ενός τέτοιου εμβολίου, που θα στρέφεται εναντίον όλων των αντιγονικών περιοχών του ιού”.
Απώτερος επιστημονικός στόχος είναι η ανάπτυξη ενός εμβολίου που θα καλύπτει όλες τις πιθανές παραλλαγές του κορωνοϊού (πανεμβόλιο – universal) και θα εξασφαλίζει μακροχρόνια ανοσία. “Ένα τέτοιο εμβόλιο θα μπορεί να προβλέπει τις πιθανές μεταλλάξεις και να αναπτύσσει αντισώματα εναντίον όποιας πιθανής μετάλλαξης”, εξηγεί και συμπληρώνει: “Εφόσον επιτευχθεί ένα τέτοιο εμβόλιο, θα μπορεί να προκαλεί μακροχρόνια ανοσία γιατί δεν θα χρειάζονται οι επικαιροποιήσεις και δεν θα χρειάζεται να το κάνουμε κάθε χρόνο. Υπάρχουν μελέτες που το προσπαθούν, αλλά η φύση του ιού δυσκολεύει αυτή την προσπάθεια”.
Αναγκαιότητα εμβολιασμού για COVID, γρίπη
Αποτιμώντας τα σημερινά δεδομένα, σε συνδυασμό και με την επικράτηση παγκοσμίως της παραλλαγής JN1, ο κ. Παπαζήσης υποστηρίζει πως παραμένει η αναγκαιότητα του αναμνηστικού εμβολιασμού με τα επικαιροποιημένα mRNA εμβόλια.
“Όλη η επιστημονική κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων και των καλύτερων εργαστηρίων της Κίνας, τονίζουν ότι όσο ο ιός μεταλλάσσεται το επικαιροποιημένο εμβόλιο και η αναμνηστική δόση χρειάζεται γιατί προσφέρει ενός βαθμού προστασία”, αναφέρει και καταλήγει: “Παράλληλα, είναι αναγκαίο να γίνεται και το εμβόλιο της γρίπης, που προσφέρει έναν σημαντικό βαθμό ανοσίας ιδιαίτερα στους ευάλωτους πληθυσμούς, έστω και αν παραδοσιακά έχει χαμηλότερο βαθμό αποτελεσματικότητας (γύρω στο 50%)”.
