Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε ένα πακέτο μέτρων που στοχεύει να γίνει οικονομική ασπίδα έναντι της Κίνας, της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι Βρυξέλλες θα ανακοινώσουν τα πέντε βασικά μέτρα που έχουν σχεδιάσει για να ανταποκριθούν στην αύξηση των παγκόσμιων γεωπολιτικών απειλών: ενίσχυση των κανονισμών για τις άμεσες ξένες επενδύσεις, συντονισμός των ελέγχων των εξαγωγών, υποστήριξη της έρευνας σε τεχνολογίες διπλής χρήσης, βελτίωση της ασφάλειας της έρευνας και ένα νέο εργαλείο για τον έλεγχο διαρροών ευαίσθητης τεχνογνωσίας μέσω ευρωπαϊκών επενδύσεων στο εξωτερικό.
Στο πλαίσιο αυτών των μέτρων, οι Βρυξέλλες σκοπεύουν να αναγκάσουν τα κράτη μέλη που δεν το έχουν ακόμη εφαρμόσει να ενσωματώσουν ένα σύστημα ελέγχου για τις άμεσες ξένες επενδύσεις σε ευαίσθητες βιομηχανίες, προκειμένου να προσδιορίσουν εάν αποτελούν κίνδυνο για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Για το σκοπό αυτό, οι Βρυξέλλες θα μεταρρυθμίσουν τον ισχύοντα κανονισμό για τον έλεγχο των επενδύσεων με στόχο τη δημιουργία ενός μηχανισμού συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής με τον οποίο θα ανταλλάσσουν πληροφορίες και θα θίγουν ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια και τη δημόσια τάξη.
Πρόθεση των Βρυξελλών είναι να μπορέσουν να αυξήσουν την προστασία βασικών τομέων όπως οι ημιαγωγοί, η κβαντική πληροφορική, η βιοτεχνολογία, η βιομηχανία μηδενικών εκπομπών, η καθαρή ενέργεια και τα κρίσιμα ορυκτά.
Η Στρατηγική Οικονομικής Ασφάλειας αποτελεί επομένως μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία τομέων όπως η ενέργεια, η υγεία, τα ιατρικά προϊόντα, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και οι αμυντικές δυνατότητες.
Η πρόταση της κοινοτικής εκτελεστικής εξουσίας στοχεύει στη θέσπιση μιας σειράς κοινών ελάχιστων κριτηρίων για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ενιαίο σύστημα σε ολόκληρο το μπλοκ. Αν και οι ισχύοντες κανόνες ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ όλων των κρατών μελών, η διατύπωσή τους προβλέπει ότι η πραγματική εφαρμογή των κανονισμών υπόκειται σε όρους και εξαρτάται από τις εθνικές κυβερνήσεις.
Επί του παρόντος, τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν υποχρεούνται να εφαρμόσουν αυτό το σύστημα.
Σύμφωνα με το σχέδιο πρότασης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ζητήσει από τα κράτη μέλη να θεσπίσουν αυτόν τον μηχανισμό ελέγχου και θα επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής ώστε να συμπεριλάβει επενδύσεις που πραγματοποιούνται από εταιρείες που ελέγχονται άμεσα ή έμμεσα από ξένες οντότητες. Από την άποψη αυτή, οι Βρυξέλλες θα προτρέψουν επίσης να αναλύσουν τις επιδοτήσεις που λαμβάνουν αυτές οι εταιρείες προκειμένου να αξιολογηθεί η πιθανή εξάρτηση από ένα κράτος.
Οι Βρυξέλλες δεσμεύονται να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την τεχνολογική κυριαρχία της ΕΕ και την ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού, ιδίως μέσω της ανάπτυξης κρίσιμων τεχνολογιών.
Η Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο δημιουργίας ταμείου για τη διερεύνηση επιλογών για τη διασφάλιση της κατάλληλης ειδικής υποστήριξης για την έρευνα και την ανάπτυξη τεχνολογιών διπλής χρήσης, ένα μέτρο που θα μπορούσε να μειώσει τη χρηματοδότηση για την οικολογική μετάβαση.
Σκοπός είναι επίσης η πλήρης εφαρμογή του κανονισμού της ΕΕ για τον έλεγχο των εξαγωγών προϊόντων διπλής χρήσης και η υποβολή πρότασης για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητάς του, ιδίως σε θέματα που σχετίζονται με την τεχνολογία ημιαγωγών.
Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης μέτρα για τη βελτίωση της ασφάλειας της έρευνας, διασφαλίζοντας συστηματική και αυστηρή εφαρμογή των υφιστάμενων μέσων και εντοπίζοντας τυχόν πιθανές παραβάσεις. Για να γίνει αυτό, στόχος είναι να βελτιωθεί η οικονομική ασφάλεια της ΕΕ. Επιπλέον, ο Ύπατος Εκπρόσωπος, μαζί με τα κράτη μέλη, θα ενισχύσει την Ενιαία Ικανότητα Ανάλυσης Πληροφοριών (SIAC) για να αυξήσει τον εντοπισμό απειλών κατά της ΕΕ.
Η ΕΕ προετοιμάζει αυτήν την πρόταση για περισσότερο από μισό χρόνο, η οποία έρχεται μετά τη συνάντηση μεταξύ του Κινέζου πρωθυπουργού, Li Qiang, και του προέδρου της Επιτροπής στο περιθώριο της συνεδρίασης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός στις 16 Ιανουαρίου.
Κατά τη συνάντηση, η Von der Leyen δήλωσε ότι η ΕΕ δεν έχει καμία πρόθεση να αποδεσμευτεί από την Κίνα. Ο Λι έδειξε την προθυμία της Κίνας να εισάγει περισσότερα προϊόντα της ΕΕ που ταιριάζουν στη ζήτηση της αγοράς και ελπίζει ότι η ΕΕ θα χαλαρώσει τους περιορισμούς των εξαγωγών σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας.
Αυτή η δέσμη μέτρων έρχεται επίσης αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης μεταρρυθμίσει τους κανονισμούς εποπτείας ξένων επενδύσεων για πρώτη φορά μετά από 45 χρόνια, δηλαδή την εξουσιοδότηση Hard-Scott-Rodino , η οποία αυστηροποιεί τις διαδικασίες αγορών των εταιρειών στις ΗΠΑ.
Η ΕΕ θέλει επίσης να σταματήσει τη φυγή εταιρειών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και για να το πράξει έχει δρομολογήσει μηχανισμούς κρατικών ενισχύσεων για να αντιστοιχίσει τις επιδοτήσεις από άλλες χώρες.
