Με βάση τα επικαιροποιημένα στοιχεία της Eurostat για τον πληθωρισμό του Δεκεμβρίου του 2023, που δημοσιεύτηκαν την περασμένη εβδομάδα, η Ελλάδα έχει τον δεύτερο υψηλότερο πληθωρισμό στα τρόφιμα στην ευρωζώνη μετά τη Μάλτα.
Λίγες ώρες νωρίτερα την ίδια μέρα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης δήλωνε από την τηλεόραση του Σκάι ότι «με βάση τους επίσημους δείκτες η χώρα μας στον δείκτη πληθωρισμού τροφίμων, που είναι ο πιο επίμονος δείκτης, είναι λίγο κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο». Με αφετηρία αυτό το επιχείρημα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «το πρόβλημα της ακρίβειας προφανώς είναι εισαγόμενο».
Στην πραγματικότητα ο πληθωρισμός διετίας στα τρόφιμα στην Ελλάδα, που τρέχει με ρυθμό 25,8% με βάση τα στοιχεία του Δεκεμβρίου, είναι ελαφρώς υψηλότερος από τον μέσο όρο της ευρωζώνης που είναι 25,3%. Αυτό όμως που εντυπωσιάζει αρνητικά είναι ότι η θέση της Ελλάδας όσον αφορά τον πληθωρισμό των τροφίμων σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης γίνεται όλο και δυσμενέστερη.
Ενδεικτικά τον Νοέμβριο του 2022, όταν ξεκίνησαν να εφαρμόζονται τα μέτρα για το «καλάθι του νοικοκυριού», η Ελλάδα είχε σημαντικά χαμηλότερο πληθωρισμό τροφίμων από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης με 15,2% έναντι 16,4%. Σήμερα η κατάσταση έχει αντιστραφεί και ο πληθωρισμός στα τρόφιμα τρέχει με 8,9% στην Ελλάδα, έναντι 6% στην ευρωζώνη.
Η ψαλίδα είναι ακόμα μεγαλύτερη σε βασικά διατροφικά αγαθά, τα οποία στην Ελλάδα ανατιμούνται με πολύ υψηλότερη ταχύτητα σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ. Οι μεγαλύτερες αποκλίσεις παρατηρούνται σε νωπά τρόφιμα, όπως το κρέας, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά, τα φρούτα και τα λαχανικά, ακόμα και στα έλαια, προϊόντα στα οποία κανονικά θα έπρεπε να έχουμε χαμηλότερες τιμές, τουλάχιστον σε όσα παράγονται στη χώρα μας, αν πράγματι ίσχυε η ερμηνεία περί «εισαγόμενου πληθωρισμού».
Αναλυτικά, το κρέας ανατιμήθηκε τον Δεκέμβριο του 2023 κατά 6,5% στην Ελλάδα σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2023 έναντι 4,2% στην ευρωζώνη. Ο πληθωρισμός στα πουλερικά είναι εξαπλάσιος από ό,τι στην ευρωζώνη, στο μοσχάρι υπερδιπλάσιος, στο χοιρινό σχεδόν διπλάσιος.
Τα ψάρια και τα θαλασσινά ανατιμήθηκαν με υπερδιπλάσια ταχύτητα στο δωδεκάμηνο, το τυρί με πενταπλάσια, τα έλαια και τα λιπαρά με υπετριπλάσια. Ακόμα και το εθνικό μας προϊόν, το ελαιόλαδο, ακρίβυνε περισσότερο στην Ελλάδα από ό,τι στην ευρωζώνη, κατά 58,5% έναντι 48,5%. Σχεδόν 50% υψηλότερος είναι ο πληθωρισμός στα φρούτα στην Ελλάδα και περίπου 40% στα λαχανικά σε σύγκριση πάντα με την ευρωζώνη.
Η εικόνα δεν είναι πολύ καλύτερη σε βάθος διετίας, αναιρώντας επίσης το επιχείρημα ότι τα μέτρα συγκράτησης του πληθωρισμού απέδωσαν. Το κρέας στην Ελλάδα ακρίβυνε κατά 25,2% μέσα σε δύο χρόνια, το τυρί σχεδόν κατά 37%, ενώ το ελαιόλαδο πάνω από 90%. Ο πληθωρισμός διετίας στην ευρωζώνη στα ίδια αγαθά έτρεξε με 20%, 27,4% και 81% αντίστοιχα.
Κάποιες από αυτές τις στρεβλώσεις προσδοκά να διορθώσει η νέα ρύθμιση του υπουργείου Ανάπτυξης για τον εξορθολογισμό και τη διαφάνεια των τιμών στη διαδρομή των νωπών προϊόντων (κρέας, ψάρι, φρούτα, λαχανικά) «από το χωράφι στο ράφι».
Πρόκειται για το τρίτο από τα τέσσερα μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας που περιλαμβάνει η σχετική τροπολογία, την οποία εκτός από τη Ν.Δ. υπερψήφισαν ο ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Αριστερά και οι «Σπαρτιάτες». Το μέτρο προβλέπει την πώληση των παραπάνω ειδών σε «καθαρές τιμές» από τους προμηθευτές στο λιανεμπόριο ή, όπως αναφέρει η τροπολογία, «χωρίς να χορηγούν εκπτώσεις, πιστώσεις ή άλλες παροχές σε άλλες επιχειρήσεις, που υπερβαίνουν αθροιστικά το 3% επί της τιμής πώλησης προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών».
Αυτό σημαίνει ότι καταργούνται τα διάφορα «πιστωτικά σημειώματα», τα οποία μεγεθύνουν την ψαλίδα μεταξύ τιμών παραγωγού και τιμών ραφιού. Οπως έχουν αναφέρει επανειλημμένα στην «Εφ.Συν.» αγροκτηνοτρόφοι οι οποίοι συνεργάζονται με αλυσίδες σουπερμάρκετ, ενώ θεωρητικά τιμολογούν τα προϊόντα τους σε μια αρχική τιμή, πρακτικά το σουπερμάρκετ τα αγοράζει φτηνότερα και στη συνέχεια «κόβουν» πιστωτικά τιμολόγια για εκπτώσεις επί του τζίρου, έξοδα προώθησης-προβολής κ.ά. Μέσα από τους σύνθετους μηχανισμούς τιμολόγησης η τιμή στο ράφι φτάνει να είναι ώς και διπλάσια από την πραγματική τιμή προμηθευτή.
