Το 2.000, στην αρχή της χιλιετίας υπογράφηκε η χάρτα των Παρισίων για την καταπολέμηση του καρκίνου, ένα σύνολο προθέσεων και πρακτικών που θα αντιμετώπιζαν πιο αποτελεσματικά την δεύτερη πιο συχνή και θανατηφόρα μη μεταδιδόμενη νόσο των τελευταίων δεκαετιών, πρόβλημα που συνεχώς διογκούμενο επηρέαζε και επηρεάζει ανθρώπινες ζωές και έχει σημαντικό κοινωνικό αντίκτυπο σε όλες τις χώρες.
Υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και με συντονισμό της Union International for Cancer Control (UICC), μέλος της οποίας είναι η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία (ΕΑΕ) σχεδόν από την ίδρυσή της, ξεκίνησε μία σειρά εκδηλώσεων για την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού και την πίεση στις κυβερνήσεις να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα. Εκδηλώσεις που κορυφωνόντουσαν την 4η Φεβρουαρίου που επιλέχθηκε από την ΠΟΥ σε συνεργασία με την U.I.C.C. ως η παγκόσμια ημέρα καρκίνου, αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της ΕΑΕ Ευάγγελος Φιλόπουλος. Δίνει στοιχεία για την πορεία της νόσου, το ρόλο της πρόληψης, αλλά και τις ανισότητες στη φροντίδα των ασθενών με καρκίνο, που δυστυχώς υπάρχουν και πρέπει όλοι να δράσουμε για να εξαλειφθούν.
Αυξητική τάση παρουσιάζει ο καρκίνος
Το πρόβλημα του καρκίνου εμφανίζεται συνεχώς αυξανόμενο σε 20 εκατ. ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ενώ άλλα 10 εκατ. χάνουν τη ζωή τους από τη νόσο. Σε μία δεκαπενταετία από τώρα τα νέα κρούσματα θα φτάσουν τα 40 εκατ. Για τη χώρα μας υπολογίζονται γύρω στα 65.000 τα νέα περιστατικά και σε 32.000 οι ετήσιοι θάνατοι από τη νόσο. Η πιθανότητα θανάτου των Ελλήνων πριν την ηλικία των 75 ετών είναι περίπου 15% στον ανδρικό πληθυσμό και 8,2 στον γυναικείο.
Ο ρόλος της πρόληψης
Και ενώ η πρόοδος στις διαγνωστικές και θεραπευτικές πρακτικές είναι σημαντικές έχοντας επιτύχει εξαιρετικά πολλές φορές αποτελέσματα, υπάρχουν δύο πρακτικές που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη μείωση της συχνότητας που περιλαμβάνονται στην πρόληψη.
Μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά μας όπως π.χ. το να μην καπνίζουμε ή ατμίζουμε, η αποφυγή των οινοπνευματωδών ποτών, η μείωση της κατανάλωσης κρέατος και η στροφή προς την φυτοφαγία, η τακτική σωματική άσκηση, η αποφυγή του υπερβολικού πάχους, ο εμβολιασμός των νέων κοριτσιών και αγοριών με το εμβόλια HPV ( του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων) και HBV (του ιού της ηπατίτιδας Β), η προστασία από περιβαλλοντικές παθογόνες επιδράσεις ( όπως π.χ. μόλυνση της ατμόσφαιρας, η προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία), όλες αυτές οι αλλαγές που είναι στο χέρι μας είναι ικανές να μειώσουν κατά 30% το ποσοστό εμφάνισης του καρκίνου, αναφέρει ο κ. Φιλόπουλος.
Από την άλλη ο γενικευμένος πληθυσμιακός έλεγχος για 5 συχνές μορφές καρκίνου θα οδηγούσε σε λιγότερους θανάτους, σε καλύτερη επιβίωση.
Ανισότητες στη φροντίδα ασθενών με καρκίνο
«Αλλά δυστυχώς σ’ όλο το «συνεχές της φροντίδας του καρκίνου», από την έρευνα, την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση, τη διάγνωση και θεραπεία, την μεταθεραπευτική παρακολούθηση και την παρηγορική φροντίδα, υπάρχουν μεγάλες ανισότητες. Όχι μόνο μεταξύ πλουσίων και φτωχών κρατών, αλλά και μέσα στο ίδιο κράτος, όπως συμβαίνει στη χώρα μας. Οι πιο βασικοί τομείς που δημιουργούν τις ανισότητες είναι η οικονομικο- κοινωνική κατάσταση των πολιτών και οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της χώρας μας», σημειώνει ο κ. Φιλόπουλος.
Αν σε αυτές τις αντικειμενικές δυσκολίες προσθέσουμε το αναιμικό δημόσιο σύστημα υγείας (όπου η βλάβη που έχει υποστεί μοιάζει να είναι ανήκεστος) , την γραφειοκρατία και τον συγκεντρωτισμό, αλλά και την τάση για μεγαλόπνοα σχέδια που βρίσκονται σε αναντιστοιχία με τις πραγματικές δυνατότητες της χώρας, οδηγούν, με συνεπικουρία τα Ευρωπαϊκά προγράμματα στο να εξαγγέλλονται δράσεις που είτε είναι αδύνατο να υλοποιήσουν τους επιδιωκόμενους στόχους ή μετά το τέλος της Ευρωπαϊκής χρηματοδότησης οδηγούνται σε μαρασμό. Αξίζει να μνημονευθεί ότι δεν είναι ασυνήθης πρακτική στη χώρα μας η προσοδοθηρία ( όπου σωστά έχει οριστεί ως ο καρκίνος των κρατών) που προσαρμόζει τις εκάστοτε πολιτικές αποφάσεις προς το συμφέρον των σχετικών ομάδων.
Ο κ. Φιλόπουλος καταλήγει ότι η ΕΑΕ, έχει συμβάλει όσο καμία άλλη οργανωμένη ομάδα της κοινωνίας των πολιτών στην άρση των ανισοτήτων με δράσεις και πρωτοβουλίες προς όφελος των ασθενών.
