O εκλογικός αναλυτής Απόστολος Πιστόλας, στη συνέντευξη που παραχώρησε στους atticatimes.gr και την Οικονομική Αναλύτρια Δάφνη Γρηγοριάδη μιλά για τις ευρωεκλογές.
Ειδικότερα για τους παράγοντες που επηρεάζουν την εκλογική συμπεριφορά, τα σημαντικά θέματα που απασχολούν τους πολίτες, καθώς και το πώς επηρεάζεται το εγχώριο πολιτικό σκηνικό. Επισημαίνει ότι βρισκόμαστε στον προθάλαμο μιας νέας μεταπολίτευσης, ενός νέου πολιτικού σκηνικού. «Το νέο πολιτικό σκηνικό θα έχει σοβαρές διαφορές με ό,τι έχουμε συνηθίσει καθώς είναι διαφορετικές και οι τάσεις των εκλογικών σωμάτων αλλά και η αντίληψη της πολιτικής από τις νεότερες γενιές. Οι ευρωεκλογές θα αποτελέσουν την πρώτη μάχη σε αυτήν την προσπάθεια ανασύνθεσης του πολιτικού σκηνικού».
Πώς προβλέπετε να διαμορφωθεί το πολιτικό σκηνικό στην Ευρώπη;
Α.Π.: Από την υγειονομική κρίση του κορονοϊού και έπειτα, ή για να ακριβολογώ από τα μέτρα των λοκντάουν που απορρύθμισαν την αγορά, οι πολίτες της Ευρώπης ζουν σε μια παρατεταμένη κρίση. Μετά την υγειονομική ήρθε και η ενεργειακή με τον πόλεμο στην Ουκρανία και πλέον βρισκόμαστε σε νέα φάση, αυτή της κρίσης αγοραστικής δύναμης που βασίζεται κυρίως στο σούπερ μάρκετ και την στέγαση, την καθημερινότητα δηλαδή. Ο φόβος της ανασφάλειας έχει κάνει τους πολίτες των χωρών της Ευρώπης να αναζητούν περισσότερη ασφάλεια, σε όλους τους τομείς. Από την οικονομία, τα σύνορα, τον τρόπο ζωής, την γεωπολιτική, την καθημερινότητα. Η αυξανόμενη ζήτηση για ασφάλεια συντηρητικοποιεί την Ευρώπη και οι πολίτες ψάχνουν για κόμματα που την προσφέρουν στα προγράμματά τους. Στις περισσότερες των περιπτώσεων τα κόμματα αυτά είναι τα αντισυμβατικά συντηρητικά κόμματα. Έτσι οι τάσεις στην Ευρώπη είναι η αύξηση των ποσοστών αυτών των κομμάτων. Στις ευρωεκλογές αυτό αναμένεται να «σφραγιστεί» και στην κάλπη. Οι ευρωπαϊκές οικογένειες στα «δεξιά» του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος θα αυξήσουν τις έδρες τους ενώ οι χαμένοι της υπόθεσης θα είναι οι φιλελεύθεροι και οι πράσινοι οι οποίοι ειδικά σε κάποιους τομείς της ασφάλειας (πχ ασφάλεια συνόρων/μεταναστευτικό) βρίσκονται απέναντι από τις τάσεις των εκλογικών σωμάτων των χωρών της Ευρώπης.
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την ψήφο των Ελλήνων πολιτών στις φετινές ευρωεκλογές;
Α.Π.: Οι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την εκλογική συμπεριφορά, και άρα την ψήφο, είναι πολλοί. Χωρίζονται σε εσωτερικούς (πχ ηλικία, φύλο, συναίσθημα, εισόδημα) και εξωτερικούς (πχ οικογένεια, φίλοι, εκλογικό σύστημα, καμπάνιες και χαρακτηριστικά προσωπικότητας υποψηφίων). Οι παράγοντες αυτοί, όπως και η σημασία τους, διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Έτσι δύο ψηφοφόροι μπορεί να φτάνουν στον ίδιο προορισμό αλλά από διαφορετική διαδρομή. Όσον αφορά τα σημαντικά θέματα που λειτουργούν ως κριτήρια ψήφου είναι σαφές πως η ακρίβεια κυριαρχεί έναντι όλων των άλλων θεμάτων και έτσι θα επηρεάσει σε σημαντικότερο βαθμό την ψήφο των πολιτών, με διαφορετικό τρόπο βέβαια στον καθένα. Άλλος για παράδειγμα μπορεί να ψηφίσει το κυβερνών κόμμα διότι πιστεύει πως μόνο αυτό φέρνει σταθερότητα σε ένα ασταθές περιβάλλον, άλλος μπορεί να ψηφίσει κόμμα της αντιπολίτευσης ως ψήφο δυσαρέσκειας απέναντι στις αυξανόμενες τιμές.
Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις σχετικά με τα κριτήρια με βάση τα οποία ψηφίζει κάποιος στις ευρωεκλογές, είναι διαφορετικά από αυτά των εθνικών εκλογών;
Α.Π.: Στις ευρωεκλογές δεν κρίνεται η κυβερνησιμότητα της χώρας. Αυτό κάνει ψηφοφόρους να ψηφίζουν περισσότερο με ιδεολογικά κριτήρια από ότι στις εθνικές εκλογές. Ψηφίζουν δηλαδή περισσότερο κόμματα που βρίσκονται εγγύτερα στις απόψεις τους. Επίσης, επειδή οι ευρωεκλογές δε λαμβάνονται από τους περισσότερους ψηφοφόρους ως σημαντικές εκλογές η αποχή σε αυτές είναι υψηλότερη, αλλά και χρησιμοποιούνται πολλές φορές από τους ψηφοφόρους ώστε να στείλουν μήνυμα δυσαρέσκειας προς την κυβέρνηση.
Όσον αφορά τα σημαντικά θέματα που απασχολούν τους πολίτες βρίσκουμε πως ό,τι τα απασχολεί την κάθε χώρα σε εθνικό επίπεδο απασχολεί και την Ευρώπη στο σύνολό της. Η ακρίβεια αφορά την τσέπη κάθε Ευρωπαϊκής οικογένειας, το μεταναστευτικό χτυπά τα ευρωπαϊκά σύνορα, το στεγαστικό πρόβλημα αγγίζει κάθε ευρωπαίο νέο. Είναι οι πρώτες ευρωεκλογές όπου το εθνικό γίνεται ευρωπαϊκό.
Πώς διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό της χώρας;
Α.Π.: Στην Ελλάδα από την κατάρρευση του δευτέρου πυλώνα εξουσίας στις διπλές εκλογές του 2023 βρισκόμαστε στον προθάλαμο μιας νέας μεταπολίτευσης, ενός νέου πολιτικού σκηνικού. Το γεγονός πως έχουμε ένα μεγάλο κόμμα, τρία-τέσσερα μεσαία και πολλά μικρά αυτό δηλώνει. Το νέο πολιτικό σκηνικό θα έχει σοβαρές διαφορές με ό,τι έχουμε συνηθίσει καθώς είναι διαφορετικές και οι τάσεις των εκλογικών σωμάτων αλλά και η αντίληψη της πολιτικής από τις νεότερες γενιές. Οι ευρωεκλογές θα αποτελέσουν την πρώτη μάχη σε αυτήν την προσπάθεια ανασύνθεσης του πολιτικού σκηνικού. Τα ποσοστά των κομμάτων και οι μεταξύ τους διαφορές θα παίξουν σημαντικό ρόλο στη μετέπειτα πορεία. Το εάν θα έχουμε δύο, τρεις ή τέσσερις πόλους και το ποιοι θα είναι αυτοί θα φανεί τα επόμενα χρόνια.
