Τις τελευταίες ημέρες, έχει ανακύψει μια «είδηση» στο διαδίκτυο που έχει προκαλέσει αντιδράσεις και αμφισβητήσεις. Σύμφωνα με αυτήν, πρόκειται να επιβληθεί απαγόρευση κατανάλωσης καφέ κατά τη διάρκεια της οδήγησης, με πρόστιμο 100 ευρώ και αφαίρεση του διπλώματος για έναν μήνα ως ποινή. Η είδηση αυτή προκάλεσε γρήγορα ποικίλες αντιδράσεις, με χρήστες να ασκούν κριτική ή να κάνουν χιούμορ γύρω από την «απόφαση». Ωστόσο, πρόκειται για μια παρερμηνεία διατάξεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), που ισχύουν εδώ και τουλάχιστον 25 χρόνια.
Ειδικότερα, η είδηση βασίζεται σε παλιό άρθρο του ΚΟΚ, το οποίο αναφέρεται στην ανάγκη να διατηρεί ο οδηγός πλήρη ελευθερία κινήσεων κατά την οδήγηση. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 13 του ΚΟΚ: «Ο οδηγός κάθε οχήματος υποχρεούται να έχει πλήρη ελευθερία των κινήσεών του, για να ενεργεί ελεύθερα τους αναγκαίους χειρισμούς». Το άρθρο αυτό προβλέπει επίσης την απαγόρευση χρήσης ακουστικών συνδεδεμένων με συσκευές όπως φορητά ραδιόφωνα και μαγνητόφωνα, καθώς και τηλεοράσεις κατά την οδήγηση. Η χρήση κινητού τηλεφώνου επιτρέπεται μόνο εφόσον τοποθετείται σε ειδική θέση για ανοικτή ακρόαση ή χρησιμοποιείται με ακουστικό ασύρματης επικοινωνίας. Η παράβαση των παραπάνω διατάξεων επιφέρει διοικητικό πρόστιμο ύψους 100 ευρώ και επιτόπου αφαίρεση της άδειας οδήγησης για 30 ημέρες. Αν και η χρήση κινητού τηλεφώνου χωρίς τα απαιτούμενα μέτρα μπορεί να επιφέρει πιο αυστηρές κυρώσεις, όπως αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας και της άδειας για 60 ημέρες, πουθενά δεν γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στον καφέ.
Είναι προφανές ότι η αναφορά στον καφέ είναι προϊόν λανθασμένης ερμηνείας του νόμου. Το άρθρο του ΚΟΚ δεν αλλάζει το γεγονός ότι ο οδηγός πρέπει να παραμένει συγκεντρωμένος και να έχει πλήρη ελευθερία κινήσεων κατά την οδήγηση, ωστόσο, δεν υπάρχει συγκεκριμένη πρόβλεψη για απαγόρευση της κατανάλωσης καφέ ή άλλων ροφημάτων. Συνεπώς, το ζήτημα δεν είναι η κατανάλωση καφέ αυτή καθεαυτή, αλλά ο σεβασμός στους κανόνες οδικής ασφάλειας που επιτάσσουν την απόλυτη προσοχή και τον έλεγχο του οχήματος από τον οδηγό. Οι οδηγοί πρέπει να είναι προσεκτικοί και να αποφεύγουν οποιαδήποτε δραστηριότητα που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ικανότητά τους να οδηγούν με ασφάλεια, ανεξαρτήτως του τι περιλαμβάνει αυτή η δραστηριότητα.
Ο Κίμωνας Λογοθέτης, σχολιάζοντας την πρόσφατη συζήτηση για την υποτιθέμενη απαγόρευση του καφέ στο αυτοκίνητο, ξεκαθάρισε ορισμένα σημαντικά σημεία που έχουν παρερμηνευτεί από το κοινό.
Όπως ανέφερε στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ, ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) δεν περιέχει συγκεκριμένη αναφορά στον καφέ ή σε άλλα ροφήματα, αλλά εστιάζει γενικότερα σε οτιδήποτε μπορεί να περιορίσει την ελευθερία κινήσεων του οδηγού ή να προκαλέσει απόσπαση προσοχής κατά την οδήγηση. Ο Λογοθέτης τόνισε ότι η κατανάλωση καφέ δεν αποτελεί από μόνη της παράβαση, αρκεί να μην εμποδίζει τον οδηγό να χειρίζεται το όχημα με ασφάλεια. Για παράδειγμα, εάν ο οδηγός βρίσκεται σε στάση, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα να πιει μια γουλιά καφέ. Ο καφές, όπως είπε, είναι πολλές φορές απαραίτητος, ιδίως για τους επαγγελματίες οδηγούς που διανύουν μεγάλες αποστάσεις και χρειάζονται τόνωση. Επιπλέον, διευκρίνισε ότι δεν πρέπει να αναμένουμε ελέγχους από την τροχαία που θα στοχεύουν αποκλειστικά στην παρουσία καφέ μέσα στο αυτοκίνητο. Η ουσία του ΚΟΚ είναι η ασφαλής οδήγηση, και όχι η επιβολή προστίμων χωρίς ουσία. Τέλος, ο σύμβουλος διαχείρισης κυκλοφορίας επισήμανε τη σημασία της ορθής ερμηνείας του ΚΟΚ, ιδιαίτερα ενόψει του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή για δημόσια διαβούλευση.
Η ανακριβής ενημέρωση και οι παρερμηνείες μπορεί να υποβαθμίσουν την σοβαρότητα κρίσιμων διατάξεων του ΚΟΚ, όπως αυτές που αφορούν την παραβίαση ερυθρών σηματοδοτών, την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και τα όρια ταχύτητας. Είναι κρίσιμο να διατηρηθεί η σαφήνεια και η σοβαρότητα στην εφαρμογή αυτών των κανονισμών, ώστε να προστατευτεί η οδική ασφάλεια.
