Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέφρασε την ετοιμότητά του να αποδεχθεί εγγυήσεις προστασίας από το ΝΑΤΟ για τα ουκρανικά εδάφη που ελέγχονται από το Κίεβο, με στόχο «να τερματιστεί η καυτή φάση του πολέμου» με τη Ρωσία, ο οποίος συνεχίζεται για 33 μήνες.
Σχεδόν τρία χρόνια μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής, η πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την κλιμάκωση της σύγκρουσης μετά την εκτόξευση νέου ρωσικού πυραύλου κατά της Ουκρανίας, επανέφεραν στο επίκεντρο τη συζήτηση για μια πιθανή εκεχειρία.
Σε συνέντευξή του στο Sky News, ο Ζελένσκι φάνηκε διατεθειμένος να αναμένει την ανακατάληψη των περιοχών της Ουκρανίας που ελέγχονται από τη Ρωσία –σχεδόν το ένα πέμπτο της χώρας– εφόσον μια τέτοια συμφωνία διασφαλίζει την ασφάλεια της υπόλοιπης Ουκρανίας και τερματίζει τις μάχες.
«Κανείς δεν μας πρότεινε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ το ένα ή το άλλο μέρος της Ουκρανίας. Το γεγονός είναι ότι πρόκειται για μια λύση που θα τερμάτιζε την καυτή φάση του πολέμου, επειδή μπορούμε να κάνουμε απλώς μέλος του ΝΑΤΟ το τμήμα της Ουκρανίας που είναι υπό τον έλεγχό μας», δήλωσε ο Ζελένσκι.
«Αν θέλουμε να βάλουμε τέλος στην καυτή φάση του πολέμου, θα πρέπει να θέσουμε υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ τις περιοχές της Ουκρανίας τις οποίες ελέγχουμε», εξήγησε, προσθέτοντας πως αυτό πρέπει να γίνει άμεσα, ώστε η Ουκρανία να ανακτήσει τα υπόλοιπα εδάφη της μέσω διπλωματίας.
Μέχρι τώρα, το Κίεβο είχε απορρίψει οποιοδήποτε ενδεχόμενο παραχώρησης εδαφών σε αντάλλαγμα για ειρήνη, ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν απαιτεί περαιτέρω αποχώρηση του ουκρανικού στρατού από εδάφη και αντιτίθεται στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Η Ρωσία ελέγχει περίπου το 18% της Ουκρανίας, περιλαμβανομένης της Κριμαίας, που προσάρτησε το 2014, καθώς και περιοχές στις επαρχίες Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια, αν και όχι πλήρως. Παράλληλα, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν καταγράψει τις τελευταίες εβδομάδες σημαντικές προελάσεις, θυμίζοντας τους πρώτους μήνες της εισβολής του 2022.
Οι μάχες εντάθηκαν περαιτέρω με ρωσικά πλήγματα στις ουκρανικές ενεργειακές υποδομές, ενώ ο Πούτιν απείλησε να πλήξει «κέντρα λήψης αποφάσεων» στο Κίεβο χρησιμοποιώντας τον νέο πύραυλο Oreshnik, ως αντίποινα για τις ουκρανικές επιθέσεις σε ρωσικό έδαφος με δυτικά όπλα.
Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει επικρίνει την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, ενώ είχε δηλώσει κατά την προεκλογική του εκστρατεία πως μπορεί να τερματίσει τη σύγκρουση μέσα σε λίγες ώρες, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες.
Ο Ζελένσκι, ωστόσο, τόνισε πως οποιαδήποτε πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ πρέπει να αφορά το σύνολο της Ουκρανίας. «Αλλά η πρόσκληση θα πρέπει να γίνει στην Ουκρανία με βάση τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορά της. Δεν μπορείς να απευθύνεις πρόσκληση μόνο σε ένα μέρος της χώρας», είπε.
Ωστόσο, οι τελευταίες δηλώσεις του δείχνουν ότι θα αποδεχόταν εγγυήσεις προστασίας από το ΝΑΤΟ, όπως το άρθρο 5, για τα εδάφη που ελέγχονται από το Κίεβο. «Αν μιλάμε για εκεχειρία, χρειαζόμαστε εγγυήσεις ότι ο Πούτιν δεν θα επιστρέψει», υπογράμμισε.
Ο Πούτιν παραμένει κατηγορηματικά αντίθετος στην ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία, θέτοντας ως προϋπόθεση για την ειρήνη την αποφυγή οποιασδήποτε σχετικής κίνησης από το Κίεβο.
Στο πλαίσιο αυτής της κλιμάκωσης, ο Ζελένσκι είχε διαδοχικές επικοινωνίες με ηγέτες της Δύσης, όπως ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς. Παράλληλα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν διαβεβαίωσε τον Ουκρανό ομόλογό του για τη συνέχιση της αμερικανικής υποστήριξης, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάθιου Μίλερ.
Η κυβέρνηση του απερχόμενου προέδρου Τζο Μπάιντεν συνεχίζει να ενισχύει στρατιωτικά το Κίεβο, παρέχοντας περισσότερα όπλα και επιτρέποντας τη χρήση αμερικανικών πυραύλων για επιθέσεις σε βάθος στο ρωσικό έδαφος.