Τις τελευταίες έντεκα ημέρες, ένας συνασπισμός αντικαθεστωτικών δυνάμεων διέσχισε τη Συρία, αμφισβητώντας ανοιχτά τη διακυβέρνηση του Άσαντ, με αποτέλεσμα την ανατροπή του μετά από περισσότερο από μισό αιώνα σκληρής δικτατορίας. Ο Μπασάρ αλ Άσαντ, μαζί με την οικογένειά του, κατέφυγε στη Μόσχα όπου του παραχωρήθηκε πολιτικό άσυλο. Η εξέλιξη αυτή ήταν αστραπιαία. Όπως ανέφερε Ιρανός αξιωματούχος, ο πρώην πρόεδρος “έμεινε εμβρόντητος” από την ταχύτατη κατάρρευση του στρατού του.
Με τον συνασπισμό να αρχίζει την αποδόμηση του στρατού του Άσαντ και να διαμορφώνει το όραμά του για το μέλλον της Συρίας, παραμένει αβέβαιο αν η νέα φάση θα σημάνει μια εποχή ελευθερίας για έναν λαό που υπέφερε ή αν θα επιφέρει έναν διαφορετικό τύπο απολυταρχισμού.
Η ένοπλη αντιπολίτευση σκοπεύει να εγκαθιδρύσει μια νέα κυβέρνηση βασισμένη σε θεσμούς και ένα “συμβούλιο που θα επιλέγεται από το λαό”, δήλωσε στο CNN ο Αμπού Μοχάμαντ αλ Τζολάνι, επικεφαλής της Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), της κυρίαρχης ομάδας του συνασπισμού, και ηγέτης της πρόσφατης επίθεσης. Ο Τζολάνι περιέγραψε τη νίκη ως επιτυχία “για ολόκληρο το ισλαμικό έθνος” και τόνισε ότι αυτή η εξέλιξη “σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της περιοχής”. Στην πρώτη δημόσια δήλωσή του μετά την εξέγερση, είπε ότι “η Συρία εξαγνίζεται με τη χάρη του Παντοδύναμου Θεού και χάρη στις προσπάθειες των ηρωικών Μουτζαχεντίν”, ενώ κατήγγειλε τις “ιρανικές φιλοδοξίες” στην περιοχή. “Η καρδιά μου λαχταρούσε αυτή τη στιγμή”, πρόσθεσε. “Δεν υπάρχει ούτε ένα νοικοκυριό στη Συρία που να μην έχει αγγίξει ο πόλεμος.”
Η πρόσφατη επίθεση, που ξεκίνησε τον προηγούμενο μήνα, ένωσε τις δυνάμεις του καθεστώτος και διάφορες ομάδες ανταρτών, συμπεριλαμβανομένων όσων είχαν διεθνή υποστήριξη από χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Τουρκία, κάτω από μια κοινή στρατιωτική διοίκηση με στόχο την απελευθέρωση των περιοχών που ελέγχονταν από την κυβέρνηση.
Με την πτώση της Δαμασκού, ο Σύρος πρωθυπουργός Μοχάμαντ Γκαζί αλ Τζολάνι υποσχέθηκε τη διατήρηση των υποδομών του κράτους και τη συστηματική μετάβαση εξουσίας. Παράλληλα, ανώτερα στελέχη του καθεστώτος φέρονται να προετοιμάζονται να ενώσουν τις δυνάμεις τους με την αντιπολίτευση. Ωστόσο, ειδικοί, όπως ο Jerome Drevon από το International Crisis Group, προειδοποιούν για τη δυσκολία διατήρησης συνοχής σε έναν τόσο διαφορετικό συνασπισμό.
Ο Τζολάνι, προσπαθώντας να απομακρυνθεί από το προφίλ του εξτρεμιστή, έχει κατηγορηθεί για καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αν και ο ίδιος αρνείται οποιαδήποτε ευθύνη για κακοποιήσεις. Οι παραβιάσεις αυτές, σε συνδυασμό με την παρουσία ισλαμιστικών στοιχείων στη συμμαχία, δημιουργούν ανησυχίες για τις μειονοτικές κοινότητες της χώρας, ενώ ειδικοί προειδοποιούν για τους πιθανούς κινδύνους.
Παρά τις ανησυχίες, ο ενθουσιασμός στους δρόμους της Συρίας ήταν εμφανής, με πλήθος κόσμου να γιορτάζει στην κεντρική πλατεία της Δαμασκού, ενώ Σύροι πρόσφυγες στο εξωτερικό εκφράζουν ελπίδες για επιστροφή σε μια ειρηνική πατρίδα. Το αν αυτές οι ελπίδες θα πραγματοποιηθούν παραμένει ανοιχτό ερώτημα.
