Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε στο Ελληνικό Επενδυτικό Συνέδριο που συνδιοργάνωσαν η Morgan Stanley και το Χρηματιστήριο Αθηνών στο Λονδίνο.
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, μιλώντας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, ο πρωθυπουργός τόνισε:
Καταρχάς, σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση. Αυτό το συνέδριο έχει γίνει θεσμός και φαίνεται ότι φέρνει καλή τύχη σε μένα και στην ελληνική οικονομία. Θα συνεχίσω να έρχομαι όσο πάμε καλά και προσδοκώ ότι αυτή η τάση που περιγράψατε θα συνεχιστεί.
Η ερώτηση που θέτετε είναι ενδιαφέρουσα. Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω παραθέτοντας μια ενδιαφέρουσα στατιστική. Προτιμώ να συγκρίνω την Ελλάδα με χώρες παρόμοιου μεγέθους. Αν συγκρίνετε την Ελλάδα με την Ιρλανδία ή την Πορτογαλία, δύο χώρες παρόμοιου μεγέθους -που εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση περίπου την ίδια εποχή- είναι πολύ σαφές σε ό,τι με αφορά πως, παρά την πρόοδο που έχουμε κάνει, ξεκάθαρα υστερούμε. Η Ιρλανδία τα πήγε εντυπωσιακά καλά. Η Πορτογαλία τα κατάφερε πολύ καλύτερα από εμάς.
Προκειμένου να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε γιατί συνέβη αυτό, πιστεύω ότι πρέπει να εξετάσουμε και το πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα, την αδυναμία να διαμορφώσουμε την απαραίτητη συναίνεση για να γίνουν απτά βήματα για τον εκσυγχρονισμό της χώρας, το γεγονός ότι, ασφαλώς, υποφέραμε άσκοπα κατά τη διάρκεια της κρίσης λόγω πολιτικών επιλογών που έγιναν.
Θεωρώ ότι τώρα είμαστε σε θέση να αναπληρώσουμε το χαμένο έδαφος και να γίνουμε μια πραγματικά σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα που θα υπερβαίνει εαυτόν, που θα μπορεί να αναπληρώσει το χαμένο έδαφος αλλά και να ηγηθεί σε τομείς όπου θεωρούμε ότι έχουμε έμφυτο συγκριτικό πλεονέκτημα.
Αυτή η μάχη μεταξύ των δυνάμεων που θέλουν να πάνε την Ελλάδα μπροστά και εκείνων που στην πραγματικότητα αρκούνταν στη διατήρηση της ίδιας κατάστασης είναι συνεχής. Λαμβάνει χώρα και σε πολλές άλλες χώρες.
Αν ήθελα να περιγράψω το όραμά μου για την Ελλάδα, θα χρησιμοποιούσα το παράδειγμα του Μετρό της Θεσσαλονίκης, το οποίο εγκαινιάσαμε πριν από δύο ημέρες. Ένα εντυπωσιακό δημόσιο έργο που πέρασε μέσα από πολλές δυσκολίες γιατί υπήρξαν πολλές αντιστάσεις από κάθε είδους δυνάμεις που δεν ήθελαν να κατασκευαστεί. Είναι ένα υπερσύγχρονο Μετρό που προστατεύει την πολιτιστική μας κληρονομιά. Αυτό για μένα είναι μια εικόνα της Ελλάδας του μέλλοντος. Θα παραμείνουμε πλήρως προσηλωμένοι σε αυτή την πορεία.
Πιστεύω ότι έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο μέχρι στιγμής. Θεωρώ ότι είναι σημαντικό όχι μόνο να πείσουμε τη χρηματοοικονομική κοινότητα, τις μεγάλες εταιρείες, αλλά επίσης να διασφαλίσουμε ότι το ευρύτερο κοινό είναι στο πλευρό μας και ότι κατανοεί ότι θα ωφεληθεί και εκείνο από αυτή την διαδρομή ανάπτυξης. Αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη στον βαθμό που θα θέλαμε. Αφενός για έναν απλό λόγο, και αυτός είναι ο σωρευτικός πληθωρισμός, ο οποίος έχει ουσιαστικά υπονομεύσει τις σημαντικές αυξήσεις στους μισθούς και τη μείωση των φόρων.
Προσδοκώ, όμως, ότι τα επόμενα τρία χρόνια θα είναι αρκετά διαφορετικά, και είναι σημαντικό για τους πολίτες να καταλάβουν ότι είναι πραγματικά συμμέτοχοι σε αυτό, ώστε να μπορούν να γίνουν μέρος αυτής της ιστορίας μετασχηματισμού της χώρας, ότι δεν πρέπει να φοβούνται την αλλαγή και ότι σε αυτόν τον ταραχώδη και περίπλοκο κόσμο παρέχουμε την απαραίτητη σταθερότητα και την κατεύθυνση που χρειάζεται η χώρα.
Αναφερόμενος στις προτεραιότητες της Ελλάδας για τα επόμενα χρόνια, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε:
Καταρχάς, ποιος θα πίστευε ότι θα υπήρχε κίνδυνος μετάδοσης οικονομικής πίεσης από τη Γαλλία στην Ελλάδα και όχι το αντίστροφο; Θέλω να πω, δεν θα το περίμεναν πολλοί αυτό πριν από τέσσερα ή πέντε χρόνια.
Οι προτεραιότητές μας είναι πολύ σαφείς. Η πρώτη είναι αδιαπραγμάτευτη, και αυτή είναι να διασφαλίσουμε ότι διατηρούμε τη δημοσιονομική σταθερότητα, να τηρήσουμε τις δημοσιονομικές μας δεσμεύσεις, να παραμείνουμε εντός των σημείων αναφοράς για τις δαπάνες όπως έχουν συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση και να διασφαλίσουμε ότι θα επικεντρωθούμε στο να πείσουμε τις κεφαλαιαγορές ότι η Ελλάδα έχει αφήσει οριστικά πίσω της τα δύσκολα χρόνια. Πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που οι αγορές κατανοούν και εκτιμούν. Αντανακλάται σε μεγάλο βαθμό στα spreads μας, αλλά γνωρίζουμε πολύ καλά ότι πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση διότι πάντα υπάρχει πίεση για περισσότερες δαπάνες.
Βρισκόμαστε τώρα σε ένα νέο δημοσιονομικό πλαίσιο και πρέπει να το εξηγήσουμε αυτό, και όχι μόνο στις αγορές. Θεωρώ ότι οι αγορές το καταλαβαίνουν, αλλά πρέπει να εξηγήσουμε και στους πολίτες ότι τα σημεία αναφοράς για τις δαπάνες είναι καθορισμένα. Συνεπώς, ακόμα και αν έχουμε πρόσθετα έσοδα, δεν μπορούμε να δαπανήσουμε αυτά τα έσοδα και να υπερβούμε το σημείο αναφοράς για τις δαπάνες. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να χρησιμοποιήσουμε διαρθρωτικές αλλαγές στο σκέλος της είσπραξης εσόδων ώστε να μειώσουμε τους φόρους.
Επομένως, αν συνεχίσουμε, και θα συνεχίσουμε, να αντιμετωπίζουμε με επιτυχία τη φοροδιαφυγή, αυτό είναι μια διαρθρωτική αλλαγή. Δεν πρόκειται για έναν εφάπαξ φόρο, πρόκειται για μια διαρθρωτική αλλαγή. Μπορώ να χρησιμοποιήσω το όποιο πλεόνασμα έχω για να πείσω την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι μπορώ να το χρησιμοποιήσω για να μειώσω περαιτέρω τους φόρους. Αυτή είναι η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα για εμένα.
Η δεύτερη προτεραιότητα είναι να διασφαλίσουμε ότι θα χρησιμοποιήσουμε αυτή τη σταθερή δημοσιονομική θέση ως θεμέλιο για να συνεχίσουμε να εστιάζουμε στις παραγωγικές επενδύσεις. Εγχώριες επενδύσεις, ξένες επενδύσεις. Έχουμε πολλές σημαντικές ελληνικές εταιρείες εδώ. Τους έχουμε παράσχει σταθερότητα, πρόσβαση σε κεφάλαια, και μέσω των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και τις ευκαιρίες να επενδύσουν στη χώρα. Αν κοιτάξετε, για παράδειγμα, τον τομέα της μεταποίησης, έχει ενισχυθεί κατά 25% από το 2019. Είναι αρκετά αξιοσημείωτο σε σύγκριση με ό,τι έχει συμβεί στην Ευρώπη. Η ελληνική οικονομία δεν έχει μόνο ένα δυνατό χαρτί, δεν εξαρτάται μόνο από τον τουρισμό, κορυφαίες μεταποιητικές εταιρείες συνεχίζουν να επενδύουν στη χώρα καθώς η γεφύρωση του επενδυτικού κενού είναι κρίσιμη.
Η τρίτη, θεωρώ, πολύ σημαντική πρόκληση είναι η διαχείριση των δεξιοτήτων και της τεχνολογίας. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι είμαστε στην πρώτη γραμμή της επανάστασης της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτό δεν αφορά μόνο το κράτος. Θα συμμετάσχω σε ένα πολύ ενδιαφέρον τρίωρο workshop με τον Tony Blair και τον Demis Hassabis, τον νομπελίστα που εργάζεται για την Google, για να κατανοήσουμε καλύτερα πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη για τη βελτίωση των κυβερνητικών πολιτικών.
Αυτό, όμως, είναι επίσης πολύ σημαντικό και για τις εταιρείες. Για τις μεγάλες εταιρείες που μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη για να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους, για το οικοσύστημα startup στην Ελλάδα -και θα θέλαμε να δούμε και ελληνικές εταιρείες τεχνολογίας που ενδιαφέρονται να εισαχθούν στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Έχουμε μια μεγάλη ευκαιρία σε αυτόν τον τομέα.
Φυσικά, όσον αφορά στις δεξιότητες, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι έχουμε το κατάλληλο εργατικό δυναμικό για να προσφέρουμε στις εταιρείες που θέλουν να αναπτυχθούν το ταλέντο για να το κάνουν. Στο Άμστερνταμ έλαβε χώρα μια εξαιρετική εκδήλωση. Η Υπουργός Εργασίας μας ήταν εκεί πριν από λίγες ημέρες, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας μας για το Brain Regain. Είχαμε χίλιους Έλληνες στην ευρύτερη περιοχή της Μπενελούξ που ήρθαν, ελληνικές εταιρείες εκεί, που έκαναν προσλήψεις. Για τις ελληνικές εταιρείες, πρόκειται για μια τεράστια δεξαμενή ταλέντων, μέσω του να πείθουν Έλληνες να επιστρέψουν.
Ασφαλώς, υπάρχουν πολλές άλλες προτεραιότητες. Η υγειονομική περίθαλψη είναι, από κοινωνικής πλευράς, η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητά μου. Νομίζω ότι είμαστε πρωτοπόροι τώρα στο να βλέπουμε την υγεία όχι μόνο μέσα από την οπτική της θεραπείας της ασθένειας, αλλά μέσα από την πρόληψη. Οι πολιτικές πρόληψης που εφαρμόζουμε σήμερα στην Ελλάδα, όσον αφορά στον προκαταρκτικό έλεγχο, είναι πραγματικά πρωτοποριακές. Δεν υπάρχουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες που να κάνουν ό,τι κάνουμε εμείς σε αυτό το μέτωπο, και είμαστε πολύ περήφανοι γι’ αυτό.
Ερωτηθείς αν υπάρχει ενδεχόμενο έκτακτης φορολόγησης των κερδών των ελληνικών τραπεζών, ο πρωθυπουργός επισήμανε:
Η απάντηση είναι ότι περιμένουμε πολλά πράγματα από τις τράπεζες, αλλά ένας έκτακτος φόρος δεν είναι στα σχέδιά μας.
Σχετικά με την κλιματική αλλαγή, την πράσινη μετάβαση και τον ρόλο της Ελλάδας, ο πρωθυπουργός ανέφερε:
Καταρχάς, η Ελλάδα είναι πρωτοπόρος σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά στη μείωση των εκπομπών ρύπων. Από το 2005, έχουμε μειώσει τις εκπομπές μας κατά 45%. Ένα μεγάλο μέρος αυτού του ποσοστού σχετίζεται με την απαλλαγή από τον άνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή. Παράγουμε πάνω από το 50% της ηλεκτρικής μας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ελαφρώς περισσότερο αν συνυπολογίσουμε τις υδροηλεκτρικές μας δυνατότητες. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για περαιτέρω επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Θα συνεχίσουμε να είμαστε πρωτοπόροι σε αυτό το μέτωπο.
Αλλά πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην Ευρώπη σχετικα με το πώς διαχειριζόμαστε την πράσινη μετάβαση. Δεν μπορούμε να είμαστε ηγέτες στην πράσινη μετάβαση και την ίδια στιγμή να καταστρέψουμε τη βιομηχανία μας. Επομένως, η εξισορρόπηση της πράσινης μετάβασης με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς μας θα είναι απολύτως καίριας σημασίας. Αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υποχωρήσουμε λίγο όσον αφορά στην επίτευξη του φιλόδοξου στόχου μας, ας γίνει έτσι.
Η Ευρώπη αντιπροσωπεύει το 6% των παγκόσμιων εκπομπών. Δεν μπορούμε να πιστεύουμε ότι θα λύσουμε το πρόβλημα μόνοι μας. Πρέπει να εξετάσουμε τι μας λέει η βιομηχανία και να διασφαλίσουμε ότι η βιομηχανία παραμένει ανταγωνιστική, ιδίως σε εκείνους τους τομείς που είναι δύσκολο να μειωθούν οι εκπομπές, όπου είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι υπάρχουν μαγικές λύσεις που θα τους επιτρέψουν να απαλλαγούν από τον άνθρακα πολύ γρήγορα.
Αυτή η συζήτηση διεξάγεται στην Ευρώπη. Έχει επίσης επισημανθεί στην έκθεση Draghi. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Η πρώτη πιο σημαντική επένδυση που πρέπει να κάνουμε είναι στα δίκτυα μας. Δεν έχουμε, αυτή τη στιγμή, μια ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Πιστεύουμε ότι έχουμε, αλλά δεν έχουμε. Αν δείτε μόνο τις αποκλίσεις στις τιμές, η αγορά σαφώς δεν λειτουργεί για διαρθρωτικούς λόγους, για λόγους που σχετίζονται με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί στην πραγματικότητα το επιδιωκόμενο μοντέλο.
