«Η Θεσσαλονίκη άλλη πόλη μετά το Μετρό!»
«Αυτή τη στιγμή στον τόπο μου συντελείται ένας ολικός μετασχηματισμός: παραγωγικός, οικονομικός, κοινωνικός, περιβαλλοντικός, ακόμα και ιδεολογικός» επισημαίνει ο Στάθης Κωνσταντινίδης Βουλευτής ΝΔ Κοζάνης και τέως Υφυπουργός Μακεδονίας – Θράκης σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στην ηλεκτρονική εφημερίδα «Attica Times» και την Οικονομική Αναλύτρια Δάφνη Γρηγοριάδη.
Το Μετρό Θεσσαλονίκης επιτέλους έγινε πραγματικότητα. Πώς θα συμβάλλει στη βελτίωση του κυκλοφοριακού προβλήματος και ποια οφέλη αναμένονται από τη λειτουργία του;
Ο σχεδιασμός για τη Θεσσαλονίκη του 2030 περιλαμβάνει πολλά και σπουδαία έργα. Ο FlyOver, η ανάπλαση της ΔΕΘ, η αναβάθμιση του ΟΛΘ και η οδική και σιδηροδρομική διασύνδεσή του, το THESSINTEC, το Εμπορευματικό Κέντρο στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου, το Μουσείο Ολοκαυτώματος, και πολλά ακόμα έργα που βρίσκονται σε διάφορα στάδια υλοποίησης, θα αλλάξουν το επίπεδο της πόλης. Με αυτές τις υποδομές και το νέο αεροδρόμιο που ήδη διαθέτει, η Θεσσαλονίκη θα αποτελέσει ένα ακαδημαϊκό, ερευνητικό, επιχειρηματικό και πολιτιστικό κέντρο για τα Βαλκάνια, που θα διαχέει την αναπτυξιακή δυναμική της σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Με την ολοκλήρωση του πιο σύγχρονου ΜΕΤΡΟ στην Ευρώπη, η Θεσσαλονίκη θα είναι μία άλλη πόλη, ανθρώπινη, προσβάσιμη και φιλική για τους πολίτες και τους επισκέπτες της. Ένα μέσο που θα εξυπηρετεί καθημερινά πάνω από 300.000 επιβάτες, θα αφαιρέσει περίπου 57.000 οχήματα από τους δρόμους, θα επιφέρει ημερήσια μείωση των ρύπων CO2 κατά 212 τόνους, ενώ παράλληλα θα αναδεικνύει τον τεράστιο αρχαιολογικό πλούτο της, θα έχει προφανή και πολλαπλά ευεργετικά αποτελέσματα για τη λειτουργία της πόλης και την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Η έγκριση 6 επενδυτικών σχεδίων από μεγάλες επιχειρήσεις και 676 επενδυτικών σχεδίων από μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, στο πλαίσιο του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2021-2027, αποτελεί σημαντικό βήμα για τον αναπτυξιακό μετασχηματισμό της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας και στην ευρύτερη περιοχή της Μεγαλόπολης . Ποιοι είναι οι βασικοί τομείς που θα ενισχυθούν και ποιος ο αντίκτυπος στην τοπική οικονομία και κοινωνία;
Η Δυτική Μακεδονία και η ΠΕ Κοζάνης διανύουν την περίοδο της «ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ». Πολλοί νομίζουν ότι ο όρος αναφέρεται μόνο στην αλλαγή ενεργειακού μοντέλου, από τον λιγνίτη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Όμως, στην πραγματικότητα πρόκειται για κάτι πολύ μεγαλύτερο. Αυτή τη στιγμή στον τόπο μου συντελείται ένας ολικός μετασχηματισμός: παραγωγικός, οικονομικός, κοινωνικός, περιβαλλοντικός, ακόμα και ιδεολογικός. Επί δεκαετίες, η υπό κρατικό έλεγχο ΔΕΗ αποτελούσε τον κυρίαρχο τροφοδότη και εργοδότη, που επηρέαζε το σύνολο σχεδόν των λειτουργιών της περιοχής. Σήμερα οι άνθρωποί της, με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών κονδυλίων και στη βάση του σχεδίου της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, καλούνται να αναζητήσουν εναλλακτικούς τομείς απασχόλησης. Δύσκολο εγχείρημα αλλά και αναπόδραστη εξέλιξη, που αναπόφευκτα συνοδεύεται από εύλογες ανησυχίες και αντιπαραθέσεις. Η αξιοποίηση των οικονομικών εργαλείων από επενδυτικά σχέδια που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, είναι η μόνη πειστική απάντηση στο κλίμα απαισιοδοξίας που χαρακτηρίζει αυτή τη στιγμή τον κάτοικο της περιοχής. Βρισκόμαστε συνεπώς σε μία πολύ κρίσιμη καμπή, αφού ήδη έχουν εγκριθεί εκατοντάδες επενδυτικές προτάσεις από μικρές και μεγάλες, υφιστάμενες και νέες επιχειρήσεις, που αναμένεται να θερμάνουν το οικονομικό κλίμα, κυρίως όμως να φέρουν πίσω πολλούς από τους ανθρώπους που το προηγούμενο διάστημα μετανάστευσαν σε άλλους προορισμούς σε αναζήτηση εργασίας, με αποτέλεσμα η Δυτική Μακεδονία να εμφανίζει από τους χειρότερους δημογραφικούς δείκτες στη χώρα. Η προσδοκία από τα προγράμματα που εγκρίθηκαν και εκείνα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που περιμένουμε, είναι να δημιουργηθούν συνολικά περισσότερες από 3.000 νέες θέσεις εργασίας. Παράλληλα με τα επενδυτικά σχέδια και την απορρόφηση των χρηματοδοτήσεων, βρίσκονται σε εξέλιξη ενεργειακά και άλλα έργα υποδομών, που θα εισφέρουν στην ανάταξη της περιοχής. Το βόρειο τμήμα του Ε65, που προχωράει με γοργούς ρυθμούς, η οδική σύνδεση Καστοριάς-Πτολεμαΐδας, ο νέος οδικός άξονας Κοζάνης-Λίμνης Πολυφύτου, το αρδευτικό της Βόρειας Ζώνης, η αποκατάσταση των εδαφών της ΔΕΗ και η διάθεσή τους για αναπτυξιακούς σκοπούς, οι φοιτητικές εστίες που θα ανεγερθούν στην πανεπιστημιούπολη μέσω ΣΔΙΤ, το κέντρο καινοτομίας, το Data Center, και πολλά ακόμα προγράμματα και δράσεις, είναι κομμάτια που θα συνθέσουν το πάζλ της νέας Δυτικής Μακεδονίας. Μίας περιφέρειας που ξανασυστήνεται με σύγχρονο προφίλ στη νέα πράσινη και ψηφιακή εποχή. Το στοίχημα για εμάς είναι να διαμορφώσουμε ένα πλουραλιστικό και εξωστρεφές μοντέλο ανάπτυξης, που θα ξεκινάει από τις παραδοσιακές δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα, με τα ποιοτικά αγαθά της δυτικομακεδονικής γης και θα φτάνει μέχρι τα σύγχρονα βιομηχανικά προϊόντα και τις τεχνολογίες αιχμής.
Σε ποιο στάδιο βρίσκεται το πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης και ποιες είναι οι επόμενες ενέργειες για την υλοποίησή του;
Η υπόθεση της απολιγνιτοποίησης, δηλαδή η μείωση του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, πρακτικά ξεκίνησε πριν από 15 χρόνια περίπου. Σταδιακά, φτάσαμε σήμερα στο σημείο η καθαρή ενέργεια να καλύπτει κάτι παραπάνω από το 50% της ζήτησης. Στο πρώτο 9μηνο του 2024, οι ΑΠΕ κατέλαβαν την πρώτη θέση στην ηλεκτροπαραγωγή, με δεύτερο το ορυκτό αέριο, που αποτελεί μεταβατικό καύσιμο, σύμφωνα με το εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα. Ήδη, εντός του έτους κλείνουν νέες λιγνιτικές μονάδες σε Μεγαλόπολη, Κοζάνη και Αμύνταιο, ενώ σύμφωνα με τον ίδιο σχεδιασμό, η τελευταία μονάδα που θα παραμείνει στο σύστημα είναι η Πτολεμαΐδα V, η οποία αναμένεται να αποσυρθεί το 2028. Είναι προφανές ότι η συρρίκνωση της λιγνιτοπαραγωγής έχει άμεση και ισχυρή επίδραση στις τοπικές οικονομίες, αφού δεν είναι μόνο οι άμεσες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας της ΔΕΗ που χάνονται, αλλά και οι δορυφορικές εργολαβικές δραστηριότητες, που κάλυπταν μεγάλο μέρος του ΑΕΠ αυτών των περιοχών. Ιδανικά, παράλληλα με την απολιγνιτοποίηση και σε αντιστάθμισμα των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεών της, θα έπρεπε να τρέχουν και τα προγράμματα και οι δράσεις της μετάβασης. Όμως, από τη μία τα μνημόνια, κι από την άλλη η απροθυμία των κυβερνήσεων να κοιτάξουν κατάματα την αναπόδραστη αυτή εξέλιξη, δεδομένων των δεσμευτικών αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτό δε συνέβη, μέχρι το 2019. Έκτοτε, γίνανε πολλά και η χώρα μας πρωτοπορεί τόσο στην ενεργειακή μετάβαση όσο και στην υλοποίηση του αναπτυξιακού της σκέλους. Όμως, η ΜΕΤΑΒΑΣΗ δεν εφαρμόζεται σε συνθήκες εργαστηρίου. Επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες: γεωπολιτικούς, τεχνολογικούς, εμπορικούς, οικονομικούς, κλιματικούς. Είναι με άλλα λόγια μία σύνθετη και δυναμική διαδικασία που θα μας απασχολήσει για πολλά χρόνια. Το μεγαλύτερο ίσως κέρδος για τον τόπο μου είναι ότι συνειδητοποιήσαμε την ανάγκη, πέρα από την μονοκαλλιέργεια του λιγνίτη, να αναζητήσουμε και τις άλλες παραγωγικές και αναπτυξιακές δυνατότητες της Δυτικής Μακεδονίας και έχουμε πλέον ενεργοποιηθεί δυναμικά στην αξιοποίηση των εθνικών και ευρωπαϊκών εργαλείων στην κατεύθυνση αυτή.
Ποιες είναι οι κύριες ανάγκες της Κοζάνης σήμερα και πώς μπορούν να καλυφθούν για την ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης;
Η μεταστροφή της τοπικής οικονομίας από ένα έντονα κρατικιστικό μοντέλο σε ένα ιδιωτικοοικονομικό και φιλοεπενδυτικό, δεν είναι απλή υπόθεση, αν και οι Δυτικομακεδόνες διακρίνονταν ιστορικά για το εμπορικό τους ένστικτο και την εξωστρεφή τους διάθεση και με αυτά τα στοιχεία διέπρεψαν στην Ευρώπη και αλλού στον κόσμο. Όπως διακρίθηκαν και όσοι ασχολήθηκαν με τον άλλο αναπτυξιακό πόλο της περιοχής, τη γούνα, που για κακή σύμπτωση διέρχεται κι αυτή μεγάλη κρίση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Όμως, «το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη», κι έτσι η απειλή, γίνεται ευκαιρία. Μία ευκαιρία για την περιοχή να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις, ενόψει του ότι οι αλλαγές που προκαλεί η 5Η βιομηχανική επανάσταση φέρνουν παγκόσμιες ανακατατάξεις. Αυτό που χρειάζεται ο τόπος είναι η αντιστροφή του κλίματος και η εμπέδωση αισθήματος ασφάλειας και προοπτικής. Να μην υπάρξουν αρνητικές εκπλήξεις. Να προχωρήσει ο σχεδιασμός με στέρεα βήματα και χωρίς καθυστερήσεις. Να υιοθετηθούν fast track διαδικασίες για να κερδηθεί ο χαμένος χρόνος δεκαετιών. Να αντιληφθεί ο δυνητικός επενδυτής ότι πέρα από τα ισχυρά κίνητρα, που πράγματι διατίθενται, μπορεί να προχωρήσει με ταχύτητα το επενδυτικό του πλάνο. Κι έτσι να πεισθεί ο νέος της περιοχής ότι υπάρχει μέλλον και να επενδύσει σε αυτό. Η Ελλάδα έχει μπει σε τροχιά ανάπτυξης και προόδου. Όμως, για να αποδειχθεί αυτή διατηρήσιμη και δυναμική, πρέπει να είναι ισόρροπη και συμπεριληπτική. Να αφορά όλη τη χώρα και όλους τους πολίτες. Γι’ αυτό, το στοίχημα της Δυτικής Μακεδονίας είναι και εθνικό στοίχημα. Ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί και θα κερδηθεί!
