Με τον γαλλογερμανικό άξονα να βρίσκεται σε κρίση σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, ποιες είναι οι πιθανές εξελίξεις το προσεχές διάστημα, και πώς αυτές μπορεί να επηρεάσουν την Ελλάδα σε οικονομικό επίπεδο;
Δεν είναι μόνο ο γαλλο-γερμανικός άξονας που βρίσκεται σε κρίση. Τις επόμενες ημέρες αναλαμβάνει πρόεδρος της Αμερικής ο Ντόναλντ Τραμπ. Η έλευση του θα θέσει την Ευρώπη ενώπιον 2 ζητημάτων. Το πρώτο ζήτημα αφορά στην ευρωπαϊκή άμυνα. Αυτήν τη στιγμή όλη η Ευρώπη στηρίζεται στο ΝΑΤΟ το οποίο αντιστοίχως στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικώς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ευρώπη πρέπει να πάρει δύσκολες αποφάσεις που απαιτούν υψηλές δαπάνες στην άμυνα. Επιπλέον δεν υπάρχει ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία που να καλύπτει όλες τις ανάγκες των κρατών της ΕΕ. Επομένως ένα πολύ μεγάλο τμήμα των ευρωπαϊκών δαπανών θα κατευθυνθεί στις αμερικανικές πολεμικές βιομηχανίες.
Το δεύτερο πρόβλημα αφορά στην εξαγγελθείσα πρόθεση του νέου αμερικανού προέδρου να επιβάλλει δασμούς στα προϊόντα που θα προέρχονται από Ευρώπη, Καναδά, Κίνα. Έχει υπολογιστεί ότι δασμοί ύψους 10% θα σημάνουν μείωση του ευρωπαϊκού ΑΕΠ κατά 1%. Εάν συνυπολογίσουμε και την ύφεση που διέρχεται η γερμανική οικονομία, καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει κίνδυνος στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα όλη η Ευρώπη να δεχθεί σοβαρές οικονομικές πιέσεις.
Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ για αρκετούς εβδομάδες η Γερμανία θα αναζητήσει καγκελάριο και η Γαλλία θα είναι εγκλωβισμένη τουλάχιστον μέχρι τον Ιούλιο σε μία υπηρεσιακή κυβέρνηση που δεν θα μπορεί να ψηφίσει ούτε προϋπολογισμό.
Με δεδομένο ότι η γεωπολιτική αστάθεια στη Συρία επηρεάζει τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο, ποιες στρατηγικές μπορούν να υιοθετηθούν από την Ελλάδα και την ΕΕ για την πρόληψη νέων μεταναστευτικών ροών, τη διασφάλιση της περιφερειακής σταθερότητας και την προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων;
Ο πιο σημαντικός τρόπος αποτροπής των μεταναστευτικών ροών είναι η φύλαξη των συνόρων. Είναι το άλφα και το ωμέγα για να διασφαλίσεις ότι τουλάχιστον σε εθνικό επίπεδο θα μπορείς να ελέγχεις τα του οίκου σου. Από εκει και πέρα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι το μεταναστευτικό δεν είναι ελληνικό πρόβλημα. Τα εκατομμύρια των δυστυχισμένων που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη, δεν επιθυμούν να έρθουν στην Ελλάδα. Στόχος τους είναι τα βόρεια ευρωπαϊκά κράτη με κυριότερα την Γερμανία την Ολλανδία και τη Σουηδία. Επομένως οι λύσεις που θα προκύψουν θα πρέπει να είναι πανευρωπαϊκές. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, δεν είναι εύκολη η συνεννόηση για τέτοια θέματα. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι κινούνται στη λογική «μακριά από τη δικιά μου αυλή κι ας είναι όπου θέλει»
Με την Τουρκία να αποκτά στρατηγική θέση που σχεδόν την φέρνει στα σύνορα με το Ισραήλ μέσω της Συρίας, πώς εκτιμάτε ότι θα κινηθούν οι ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία , δεδομένης της διπλής τους εμπλοκής στη Μέση Ανατολή (με το Ισραήλ) και στην Ουκρανία (έναντι της Ρωσίας); Είναι πιθανότερο το ενδιαφέρον τους να στραφεί προς την προστασία των συμφερόντων του Ισραήλ ή θα επηρεαστούν περισσότερο από τη δυναμική της Ρωσίας και την ανάγκη διατήρησης της Τουρκίας ως στρατηγικού συμμάχου;
Η στάση της Αμερικής έναντι των Κούρδων της Συρίας είναι το κλειδί για την απάντηση στο καίριο ερώτημα που θέσατε. Ας είμαι όμως λίγο πιο αναλυτικός. Η προστασία του Ισραήλ αποτελεί διαχρονική επιλογή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Αυτό ισχύει και με τους Δημοκρατικούς και με τους Ρεπουμπλικάνους. Η Αμερική θα συνεχίσει να στηρίζει το Ισραήλ. Πολλώ δε μάλλον που ο νέος πρόεδρος στην προηγούμενη θητεία του είχε προχωρήσει σε φιλο-ισραηλινές κινήσεις, που ξέφευγαν από την πεπατημένη όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων των ΗΠΑ. Επί παραδείγματι μετέφερε την πρεσβεία της χώρας του από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, που βάσει των ψηφισμάτων του ΟΗΕ είναι κατεχόμενη περιοχή. Είναι απολύτως σαφές ότι οι Ισραηλινοί δεν επιθυμούν να αντικαταστήσουν στα σύνορά τους Τούρκους αντί των Ιρανών. Αυτή τη χρονική στιγμή είναι αφοσιωμένοι στο να διαλύσουν οποιαδήποτε ιρανική επιρροή στην ευρύτερη περιοχή τους. Δεν μπορούν να ασχοληθούν με την Τουρκία σε αυτή τη φάση. Πιέζουν τις ΗΠΑ και ειδικότερα τον νέο πρόεδρο, να συνεχίσει τη βοήθεια προς τους Κούρδους. Οι τελευταίοι είναι κόκκινο πανί για την Τουρκία. Εάν η Αμερική δεχθεί να στηρίξει ουσιαστικά τους Κούρδους, τότε η σχέση της με την Τουρκία θα γίνει συγκρουσιακή.
Με δεδομένο ότι η Τουρκία επεκτείνει την επιρροή της στα σύνορα με το Ισραήλ μέσω της Συρίας, είναι αρκετή η ισχύς της Ελλάδας για την προστασία των εθνικών συμφερόντων;
Η στρατιωτική ισχύς μιας χώρας δεν είναι ποτέ αρκετή για την προστασία των εθνικών της συμφερόντων. Ο Νικολό Μακιαβέλλι συμβούλευε τον Ηγεμόνα του να έχει δύο πράγματα: ισχυρό στρατό και ισχυρούς συμμάχους. Έγραφε χαρακτηριστικά ότι μόνον με ισχυρό στρατό δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τον συνασπισμό κάποιων από τις γειτονικές του χώρες. Αντιστοίχως, μόνο οι ισχυροί σύμμαχοι δεν αρκούν. Αρκεί ένας από τους συμμάχους να παρασπονδήσει και θα παρελάσει στην πρωτεύουσα του κράτους. Η ίδια συμβουλή ισχύει και σήμερα. Ας πάρουμε το παράδειγμα της Συρίας και της πιθανότητας υπογραφής συμφωνίας θαλάσσιας οριοθέτησης με την Τουρκία εις βάρος της Κύπρου. Οι άνθρωποι που αποτελούν τη νέα συριακή κυβέρνηση είναι τζιχαντιστές. Η Ευρώπη, η Αμερική, η Ρωσία, ακόμη και σήμερα τους έχουν χαρακτηρισμένους ως τρομοκράτες. Επομένως, η δυνατότητα ασκήσεως επιρροής απ’ ευθείας από την Ελλάδα ή την Κύπρο στη νέα συριακή κυβέρνηση είναι αντικειμενικά μηδενική. Εδώ είναι που υπεισέρχεται η διπλωματία. Οι νέοι ηγέτες της Συρίας επιθυμούν διακαώς τη διεθνή αναγνώριση. Η Ελλάδα και η Κύπρος στρέφονται προς τους συμμάχους τους και ζητούν βοήθεια για να μην υπογραφεί κάποια συμφωνία που θα δίνει στην Τουρκία το δικαίωμα να σφετεριστεί την κυπριακή ΑΟΖ.
Ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, ποιες πιθανές αλλαγές αναμένονται στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και πώς αυτές θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις γεωπολιτικές ισορροπίες στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο;
Είναι απολύτως άγνωστο. Θα έχετε διαπιστώσει ότι οι κινήσεις και τα λεγόμενά του το τελευταίο διάστημα έχουν ένα χαρακτηριστικό: δεν υπάρχουν κανόνες! Μέχρι τώρα ο Καναδάς μαζί με τη Βρετανία είναι οι πλέον σταθεροί σύμμαχοι των ΗΠΑ. Ο Τραμπ είπε ότι θα ήθελε να γίνει ο Καναδάς μια από τις πολιτείες της Αμερικής. Ο δε στενός συνεργάτης του νέου προέδρου, ο επιχειρηματίας Έλον Μασκ, 7 επιτέθηκε ευθέως στη βρετανική κυβέρνηση κατηγορώντας τον πρωθυπουργό της για συγκάλυψη 1400 βιασμών νεαρών παιδιών την προηγούμενη δεκαετία. Όλα αυτά ακούγονται εξωπραγματικά. Επομένως, ας μην επιχειρήσουμε να διαγνώσουμε την πορεία της θητείας Τραμπ.
