«Ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα είναι η αύξηση του αριθμού των ασυνόδευτων ανηλίκων που περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιό μου και που πλέον έχουν ξεπεράσει τους 3.000. Καταβάλλουμε τεράστιες προσπάθειες να κρατούμε την κατάσταση υπό έλεγχο», επισημαίνει η Σοφία Βούλτεψη, Υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου αρμόδια για την Ένταξη, τους Ευάλωτους και τους Ασυνόδευτους Ανήλικους, Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, δημοσιογράφος σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στην ηλεκτρονική εφημερίδα «Attica Times» και την Οικονομική Αναλύτρια Δάφνη Γρηγοριάδη.
Πώς αξιολογείτε την εφαρμογή του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.;
Μέχρι στιγμής δεν έχει αρχίσει η εφαρμογή του, η οποία προβλέπεται για το 2026. Προς το παρόν οι χώρες καταθέτουν τα αναγκαία στοιχεία που τις αφορούν σε σχέση με τις πρόνοιές του. Σ’ αυτόν τον τομέα η Ελλάδα πηγαίνει καλά, όπως αρμόζει σε μια χώρα πρώτης γραμμής που πιέζεται και από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και πρέπει να βρίσκεται συνεχώς σε επιφυλακή. Το πρόβλημα είναι ότι τα πράγματα αλλάζουν μαζί με τις γεωπολιτικές εξελίξεις και θα χρειαστούν νέες προσαρμογές. Παραμένει επίσης το πρόβλημα της αλληλεγγύης, καθώς υπάρχουν χώρες που διαθέτουν μόνο χερσαία σύνορα και θεωρούν ότι μπορούν να τα κλείνουν και να μην συμβάλλουν στην ανακούφιση των χωρών πρώτης υποδοχής, προσφέροντας μόνο χρήματα. Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το γεγονός ότι το Σύμφωνο δεν περιλαμβάνει την πολύ κρίσιμη παράμετρο των επιστροφών, αφήνοντας την επίλυσή του στην Επιτροπή που μόλις ανέλαβε. Χωρίς κοινό ευρωπαϊκό σύστημα επιστροφών και χωρίς ενεργότερη συμμετοχή του Frontex, καμιά χώρα δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνη της.
Πιστεύετε ότι η αυστηροποίηση της αμερικανικής μεταναστευτικής πολιτικής θα επηρεάσει την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αμερικανική πολιτική επηρεάζει την ευρωπαϊκή – τουλάχιστον όσον αφορά στην ρητορεία. Ωστόσο στην ΕΕ τα προβλήματα είναι διαφορετικά, καθώς η γηραιά ήπειρος γειτνιάζει με πολλά πολεμικά μέτωπα. Επομένως, πολλοί άνθρωποι που υφίστανται τα δεινά του πολέμου και τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης προσπαθούν να βρεθούν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Κορωνίδα της δικής μας πολιτικής είναι η παράλληλη προστασία συνόρων και ανθρώπων. Μετανάστευση υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει. Το ζήτημα είναι οι πολιτικές, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η Ακροδεξιά εργαλειοποιεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα, χρησιμοποιώντας την γλώσσα του μίσους και προσφέροντας εύκολες λύσεις για δύσκολα προβλήματα. Για να εξυπηρετήσει τις δικές της ιδιοτελείς επιδιώξεις, βέβαια. Στην πραγματικότητα, όπως πολλές φορές έχω πει, αν η μετανάστευση δεν υπήρχε, η Ακροδεξιά θα έπρεπε να την εφεύρει. Και σε πολλές περιπτώσεις αυτό κάνει. Στη Γερμανία η Ακροδεξιά έρχεται πρώτη στο ανατολικό τμήμα της χώρας, όπου δεν υπάρχουν μετανάστες. Και βέβαια, η πράξη δείχνει πως προβλήματα αντιμετωπίζουν τόσο η Ιταλία του Σαλβίνι, όσο και η Ισπανία του Σάντσεθ που είναι σοσιαλιστής.
Σύμφωνα με στοιχεία της Frontex, το πρώτο οκτάμηνο του 2024 καταγράφηκαν 37.163 να διασχίζουν παράνομα τα σύνορα από την Τουρκία προς τα ελληνικά νησιά. Ποια η κατάσταση σήμερα τόσο στις θαλάσσιες αλλά και στις χερσαίες παράνομες διελεύσεις;
Το 2024 είχαμε ελαφρώς αυξημένες ροές σε σχέση με το 2023. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχουν αυξηθεί οι ροές στα νότια θαλάσσια σύνορά μας, στην ανοιχτή θάλασσα που ελέγχεται δυσκολότερα. Στα βόρεια χερσαία σύνορά μας η κατάσταση είναι πολύ καλή και θα βελτιωθεί ακόμη περισσότερο με την ολοκλήρωση του φράχτη. Στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου επίσης η κατάσταση ελέγχεται χάρη στην διαρκή επαγρύπνηση του Λιμενικού μας. Ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα είναι η αύξηση του αριθμού των ασυνόδευτων ανηλίκων που περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιό μου και που πλέον έχουν ξεπεράσει τους 3.000. Καταβάλλουμε τεράστιες προσπάθειες να κρατούμε την κατάσταση υπό έλεγχο, καθώς το οργανωμένο έγκλημα και η ριζοσπαστικοποίηση στοχεύουν στους ανηλίκους, προκειμένου να τους εντάσσουν σε συμμορίες, με σκοπό να τους μετατρέψουν από φορείς ναρκωτικών ως φορείς εξτρεμιστικών ιδεών. Εντολή του πρωθυπουργού υπήρξε ήδη από το 2020 να μην υπάρχουν ανήλικοι στους δρόμους, που εύκολα πέφτουν στα χέρια του οργανωμένου εγκλήματος και εργαλειοποιούνται, ώστε να χρησιμοποιούνται κατά της κοινωνικής συνοχής. Βρισκόμαστε μπροστά σε κάθε βάρκα και προτεραιοποιούμε τους ανηλίκους, τους μεταφέρουμε σε δομές, ώστε να μην συναντηθούν με το οργανωμένο έγκλημα, με το οποίο βρίσκονται σε επαφή τα εγκληματικά δίκτυα των διακινητών.
Είναι επαρκής η χρηματοδότηση που παρέχει η Ε.Ε. στην Ελλάδα για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτεί με μεγάλα ποσά και μικρή ελληνική συμμετοχή. Φυσικά, όταν υπάρχει κρίση χρειαζόμαστε πάντα περισσότερα χρήματα και ζητούμε νέα βοήθεια. Επιπλέον, και μεμονωμένες χώρες διαθέτουν κονδύλια για τις δράσεις μας. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να συνδέουμε την παραμονή στην χώρα με την εκπαίδευση και την εργασία.
Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την πορεία των μεταναστευτικών ροών το επόμενο διάστημα. Η συνεργασία Ελλάδας, Τουρκίας και Βουλγαρίας θα συμβάλει στην μείωση των ροών;
Κάθε εξέλιξη στην περιοχή μας «χτυπάει» στο προσφυγικό/μεταναστευτικό. Με κάποια καθυστέρηση, βέβαια, διότι σε πρώτη φάση οι άνθρωποι παραμένουν στην πατρίδα τους, ελπίζοντας ότι θα βελτιωθεί η κατάσταση. Δυστυχώς, οι πόλεμοι συνεχίζονται, ενώ η Αφρική έχει πλήρως αποσταθεροποιηθεί εδώ και χρόνια και τώρα αντιμετωπίζουμε τις συνέπειες. Η τριμερής συνεργασία είναι σημαντική και σίγουρα η κατάσταση έχει βελτιωθεί. Υπάρχει επικοινωνία, ανταλλαγή πληροφοριών, συνένωση δυνάμεων, αλλά σίγουρα πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα στον τομέα της καταπολέμησης των διακινητών.
