Αποστάσεις από τα ζητήματα ασφαλείας του ελληνικού σιδηροδρόμου σήμερα, μετά την τραγωδία των Τεμπών, πήρε ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών κατά την πολύωρη παρουσίαση του πορίσματος και της αναλυτικής συνέντευξη Tύπου που δόθηκε στα γραφεία της ΕΣΗΕΑ.
Παρά το γεγονός ότι υπήρξαν πολλές ερωτήσεις για το αν ο ελληνικός σιδηρόδρομος πληροί τις προϋποθέσεις για ασφαλείς μετακινήσεις ο πρόεδρος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ Χρήστος Παπαδημητρίου, περιορίστηκε να πει ότι χρησιμοποιεί τα τρένα όπως τα χρησιμοποιούσε και πριν το συμβάν, τόνισε όμως ότι αν και δεν είναι ο ρόλος του Οργανισμού να κρίνει την ασφάλεια, οι 17 συστάσεις που κάνει ο φορέας προς τον ΟΣΕ είναι αποκαλυπτικές για τα επίπεδα ασφαλείας του μέσου.
Οι άνθρωποι όπως είπε που εργάζονται στο σιδηρόδρομο είναι αφοσιωμένοι και δουλεύουν για αυτή. Για να φτάσουμε όμως να είναι επαρκώς ασφαλής ο σιδηρόδρομος θα πρέπει να εφαρμοστούν οι συστάσεις που κάνουμε σήμερα είπε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδημητρίου.
Το πόρισμα του Οργανισμού (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) επικεντρώνεται στις διαχρονικές παθογένειες στον Σιδηρόδρομο, στην υποστελέχωση και την υποχρηματοδότησή του. Οι συνθήκες αυτές επιχειρείται να «θεραπευτούν» μέσω από τις 17 νέες συστάσεις ασφαλείας για όλο τον τομέα υπό την εποπτεία της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) που όπως τονίστηκε πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα και να υπάρχουν αναφορές σε εξαμηνιαία βάση.
Όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της διερεύνησης του δυστυχήματος εκδόθηκε μια σύσταση ασφάλειας σε σχέση με την κακή μεθοδολογία επικοινωνιών στα τρένα. Πολλές από τις νέες συστάσεις όπως ειπώθηκε υπερβαίνουν τις αρμοδιότητες και τις εξουσίες μεμονωμένων οργανισμών. Ως εκ τούτου, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θα πρέπει να βελτιώσει την εφαρμογή του υφιστάμενου σχεδίου δράσης με σκοπό την ανάπτυξη ασφαλούς σιδηροδρόμου.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, η έρευνα ασχολήθηκε με τη σύμβαση 717 αλλά δεν αποτέλεσε το κύριο αντικείμενο της διερεύνησης. Το ότι η καθυστέρηση της υλοποίησης συνεισέφερε στο δυστύχημα είναι δεδομένο, ανέφεραν τα μέλη της Επιτροπής προσθέτοντας ότι αν η σύμβαση είχε ολοκληρωθεί το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί.
Οι 17 συστάσεις για ασφαλή τρένα που κάνει το πόρισμα καταδεικνύουν τα κενά και τις ελλείψεις που καλούνται να καλύψουν από δω και πέρα οι συγκοινωνιακοί φορείς σε συνεργασία με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Τι προβλέπει
1. Το υπουργείο να βελτιώσει την εφαρμογή του υφιστάμενου σχεδίου δράσης για την ασφάλεια στον Σιδηρόδρομο.
2. Το σχέδιο δράσης θα επιτρέψει στους αρμόδιους σιδηροδρομικούς φορείς να αποκτήσουν όλα τα απαραίτητα ανθρώπινα, οικονομικά και οργανωτικά μέσα ώστε να αναπτυχθεί και να διατηρηθεί ένα βιώσιμο και ασφαλές σύστημα Σιδηροδρόμου.
3. Ο ΟΣΕ πρέπει να κατανοήσει καλύτερα τους κινδύνους που σχετίζονται με την πραγματικότητα της λειτουργίας του τρέχοντος σιδηροδρομικού συστήματος στην Ελλάδα και να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο ελέγχει αυτούς τους κινδύνους.
4. Ο ΟΣΕ πρέπει να βελτιστοποιήσει την απόδοση και την αξιοπιστία των στοιχείων της υποδομής και να διαχειρίζεται τους κινδύνους ασφάλειας που συνδέονται με αυτά, καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους.
5. Ο ΟΣΕ καλείται να αξιολογεί τακτικά την ικανότητα του προσωπικού που εκτελεί καθήκοντα που σχετίζονται με την ασφάλεια και να εξασφαλίζει την διατήρησή τους. Αυτό περιλαμβάνει το σύνολο των ικανοτήτων που σχετίζονται με μη-τεχνικές δεξιότητες, αλλά και σχετικά με τη σωματική και ψυχολογική ικανότητα, όχι μόνο κατά την πρόσληψη νέου προσωπικού αλλά και κατά τη διάρκεια ολόκληρης της σταδιοδρομίας του.
6. Ανάπτυξη συστήματος παρακολούθησης της απόδοσης, ώστε ο ΟΣΕ να αντιλαμβάνεται τυχόν επιδείνωση της εκτέλεσης εργασιών που σχετίζονται με την ασφάλεια από τους σταθμάρχες ή άλλο προσωπικό που εκτελεί καθήκοντα κρίσιμα για την ασφάλεια στον σιδηρόδρομο.
7. Η τραγωδία στα Τέμπη πρέπει να γίνει οδηγός για τον ΟΣΕ. Έτσι, θα εφαρμοστούν μέτρα διαρθρωτικής βελτίωσης που μπορούν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον, το οποίο θα υποστηρίζει το έργο του επιχειρησιακού προσωπικού.
8. Ο ΟΣΕ θα πρέπει να μεγιστοποιήσει τη διαθεσιμότητα καταγεγραμμένων δεδομένων (σ.σ. βίντεο, κάμερες) που θα μπορούν να βοηθήσουν στην ανάλυση ατυχημάτων και συμβάντων. Γι’ αυτό καλείται να εξετάσει τη δυνατότητα χρήσης αυτών των τεχνολογιών για τη συνεχή παρακολούθηση των επιδόσεων ασφαλείας.
9. Στην Hellenic Train συνιστάται να ενισχύσει το σύστημα διαχείρισης των ικανοτήτων της, προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι μηχανοδηγοί (και το λοιπό προσωπικό, όποτε χρειάζεται) που εκτελούν εργασίες σχετικές με την ασφάλεια, είναι ανάλογα προετοιμασμένοι, ότι η ικανότητά τους αξιολογείται και διατηρείται τακτικά και ότι τα καθήκοντά τους εκτελούνται αναλόγως.
10. Η Hellenic Train θα πρέπει να αναπτύξει ένα σύστημα αξιολόγησης των μηχανοδηγών, προκειμένου να γίνεται άμεσα αντιληπτή οποιαδήποτε επιδείνωση στην εκτέλεση των εργασιών τους που σχετίζονται με την ασφάλεια στον Σιδηρόδρομο.
11. Η Εθνική Αρχή Ασφάλειας (ΡΑΣ) θα πρέπει να αναπτύξει ένα σύστημα αναφοράς περιστατικών για να ενισχυθεί η δυνατότητα του ελληνικού σιδηροδρομικού τομέα να διδαχθεί από ανεπιθύμητα συμβάντα. Αυτό το σύστημα πρέπει να παρέχει την απαραίτητη δομή και ταξινόμηση για την υποχρεωτική αναφορά περιστατικών που σχετίζονται με την ασφάλεια από τον διαχειριστή υποδομής και όλες τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που λειτουργούν στο ελληνικό δίκτυο.
12. Η ΡΑΣ πρέπει ενισχύσει την ικανότητά της να εποπτεύει πιο αποτελεσματικά τον Σιδηρόδρομο.
13. Στον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους Σιδηροδρόμους (ERA) συνιστάται να λάβει μέτρα για την ταχύτερη εφαρμογή των σχεδίων δράσης, αφενός: α) για τα Ενιαία Πιστοποιητικά Ασφαλείας και β) αφετέρου για τις εντοπισμένες ελλείψεις που εμποδίζουν την Εθνική Αρχής Ασφάλειας να παρακολουθήσει αποτελεσματικά τα Συστήματα Διαχείρισης Ασφάλειας των σιδηροδρομικών εταιρειών.
14. Συνιστάται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) να εφαρμόσει ένα πλαίσιο που θα επιβάλλει στα κράτη – μέλη να ικανοποιούν επαρκώς και έγκαιρα τις απαιτήσεις της ΕΕ σχετικά με τη χάραξη πολιτικής ασφάλειας, τη λειτουργία των Εθνικών Αρχών Ασφάλειας και των Εθνικών Οργανισμών Διερεύνησης και το σύστημα εθνικών κανόνων.
15. Θα πρέπει, επίσης, να δημιουργηθεί εικόνα για την καταλληλότητα της εφαρμογής των κανόνων επιχειρησιακής ασφάλειας που καθορίζονται από την ΕΕ στο εθνικό πλαίσιο των κρατών – μελών, σε όλα τα επίπεδα.
16. Στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας η σύσταση είναι να αναπτύξει, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης (Πυροσβεστική, Νοσοκομεία, Αστυνομία, Πολιτική Προστασία), ένα Σχέδιο Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης και Διαχείρισης Κρίσεων, ώστε να καθίσταται εφικτή η ταχεία και συντονισμένη βοήθεια κατά τη διάρκεια μιας έκτακτης ανάγκης, ανάλογης με αυτήν που δημιουργήθηκε στα Τέμπη μετά τη σύγκρουση των δύο τρένων. Το συγκεκριμένο σχέδιο θα πρέπει να εναρμονίζεται με τις διεθνείς αναγνωρισμένες ορθές πρακτικές για την ασφάλεια στον Σιδηρόδρομο.
17. Σύμφωνα με το πόρισμα για τα Τέμπη, το σχέδιο αυτό θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει σαφείς οδηγίες για τον συντονισμό καταστάσεων έκτακτης ανάγκης σε επιχειρησιακό και στρατηγικό επίπεδο διαχείρισης, για τον καθορισμό των περιμέτρων, για την επαρκή χαρτογράφηση του τόπου του ατυχήματος και για την πρόληψη και τη μείωση των κινδύνων της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες.
