Πρεμιέρα για τα διζωνικά τιμολόγια ρεύματος – τι αλλάζει
O ενεργειακός σύμβουλος Μιχάλης Χριστοδουλίδης μιλά στους Attica Times και την οικονομική αναλύτρια Δάφνη Γρηγοριάδη για τα ενεργειακά ζητήματα. Από την 1η Φεβρουαρίου, εισάγονται για πρώτη φορά τα διζωνικά τιμολόγια, αντικαθιστώντας τα προηγούμενα νυχτερινά τιμολόγια. Η νέα χρέωση προσδιορίζεται σε δύο διαφορετικές ζώνες: η πρώτη από τις 12:00 έως τις 15:00, ενώ η δεύτερη από τις 2:00 έως τις 5:00 το πρωί.
Ποιους εξυπηρετεί αυτό τον ωράριο; Καθώς μιλάμε για ώρες αιχμής που οι περισσότεροι είναι στις δουλειές του αλλά και για ώρες που οι περισσότεροι κοιμούνται.
Η αλήθεια είναι ότι, αν δεν έχεις κάποιον που να αναλαμβάνει να θέσει τις ενεργοβόρες συσκευές σε λειτουργία κατά τις ώρες χαμηλής χρέωσης, ή αν δεν διαθέτεις smart συσκευές που μπορούν να ενεργοποιηθούν μέσω κινητού, ή συσκευές με χρονοδιακόπτες, τότε είναι δύσκολο να αξιοποιήσεις πλήρως το πλεονέκτημα του διζωνικού τιμολογίου. Αν κάποιος επιλέξει το διζωνικό τιμολόγιο και δεν προσαρμόσει τις ενεργειακές του συνήθειες στις ζώνες χαμηλής χρέωσης, μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με λογαριασμούς ρεύματος που είναι μέχρι και 60% πιο ακριβοί σε σχέση με κάποιον που παραμένει σε ένα μπλε δωδεκάμηνο. Για όσους έχουν έξυπνους μετρητές, η επιλογή του “πορτοκαλί” τιμολογίου είναι η πιο συμφέρουσα. Εκεί, η τιμολόγηση θα είναι δυναμική και, με μια μέρα προειδοποίησης, θα γνωρίζουν τις τιμές της επόμενης ημέρας ανά ώρα, γεγονός που επιτρέπει καλύτερο προγραμματισμό της κατανάλωσης.
Κάποιος που ενδιαφέρεται να βάλει έξυπνο μετρητή τι πρέπει να κάνει;
Ο ΔΕΔΔΗΕ ακολουθεί ένα συγκεκριμένο σχέδιο για την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών, δίνοντας προτεραιότητα σε επιχειρήσεις και μεγάλες οικιακές καταναλώσεις, ενώ η τοποθέτηση σε μικρότερες καταναλώσεις ακολουθεί. Μέχρι σήμερα, έχουν τοποθετηθεί περίπου 1 εκατομμύριο έξυπνοι μετρητές. Ο στόχος είναι να ξεπεραστεί το 1,5 εκατομμύριο μέχρι το τέλος του 2025. Σκεφτείτε ότι οι συμβατικοί μετρητές που πρέπει να αντικατασταθούν είναι γύρω στα 7 εκατομμύρια και στόχος είναι μέχρι το 2030 να έχει γίνει αντικατάσταση στο 80%. Αυτό το σχέδιο θα συμβάλλει σημαντικά στην καταπολέμηση των ρευματοκλοπών, που τα τελευταία 20 χρόνια έχει αυξηθεί κατά 500%.
Τι τιμές θα δούμε το επόμενο άμεσο διάστημα;
Εκτιμώ ότι το Φεβρουάριο και το Μάρτιο θα είναι περίοδος με υψηλές τιμές στην ενέργεια διότι είμαστε σε μια χειμερινή περίοδο όπου είναι αυξημένη η ζήτηση ενέργειας. Επιπλέον έχουμε μία σημαντική απώλεια φθηνού φυσικού αερίου που ερχόταν μέσω αγωγών απ’ τη Ρωσία. Η Ελλάδα μπορεί να μην έχει πρόβλημα ενεργειακής επάρκειας όπως μπορεί να έχει η κεντρική Ευρώπη, ωστόσο αυτό το ποσοστό απωλειών επηρεάζει την χρηματιστηριακή τιμή του φυσικού αερίου στο κόμβο της Ολλανδίας γιατί όλοι είμαστε στον ενιαίο μηχανισμό τιμολόγησης. Αυτό σημαίνει ότι τα 15 δισεκατομμύρια κυβικά που σταμάτησαν να έρχονται θα τα αναπληρώσουμε από ακριβό LNG.
Τι να περιμένουμε με την ενεργειακή πολιτική του Ντόναλτ Τράμπ;
Η ενεργειακή πολιτική του Τραμπ προωθεί τις εξορύξεις υδρογονανθράκων και ήδη έχει ξεκινήσει με προεδρικά διατάγματα να αποδεσμεύει τις άδειες που είχε μπλοκάρει ο Μπάιντεν. Αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε υπερπροσφορά φυσικού αερίου παγκοσμίως, κάτι που θα μπορούσε να αντισταθμίσει την απώλεια φυσικού αερίου από τους αγωγούς μέσω Ρωσίας. Η αύξηση της προσφοράς ενδέχεται να μειώσει την πίεση στις τιμές, καθώς θα υπάρχει μεγαλύτερη διαθεσιμότητα, γεγονός που θα μπορούσε να επιδράσει θετικά στην παγκόσμια αγορά ενέργειας.
Που βλέπετε την Ευρώπη ενεργειακά το επόμενο διάστημα;
Η Ευρώπη, με τον τρόπο που έχει σχεδιάσει την πράσινη μετάβαση, φαίνεται να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, τόσο σε ενεργειακό, όσο και σε οικονομικό, εμπορικό και πολιτικό επίπεδο. Δεν υπήρξε μια ισορροπημένη προσέγγιση μεταξύ της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και της διατήρησης της ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας των επιχειρήσεων. Πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες του εγχειρήματος και εξετάζουν την πιθανότητα επιμήκυνσης των χρονοδιαγραμμάτων ή ακόμη και αναθεώρησης κάποιων στόχων, καθώς φαίνεται πως ορισμένοι από αυτούς είναι ανέφικτοι να επιτευχθούν έως το 2050.
Ή Ελλάδα γιατί έχει τόσο ακριβή τιμή ρεύματος;
Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη πεντάδα των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ό,τι αφορά τις χονδρεμπορικές τιμές ενέργειας, γεγονός που οφείλεται σε έναν συνδυασμό δομικών και θεσμικών προβλημάτων.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η έλλειψη σύνδεσης των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας όπου κάνει τα νησιά να εξαρτώνται από ακριβές μονάδες παραγωγής ενέργειας. Αυτό το υψηλό κόστος δεν μένει μόνο στα νησιά, αλλά το πληρώνει όλη η Ελλάδα, αφού επιμερίζεται στις τιμές της ενέργειας για όλους.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι σχεδόν το 90% της ενέργειας που καταναλώνουμε είναι εκτεθειμένη στις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις. Αντίθετα, σε άλλες χώρες της ΕΕ, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 20% έως 30%, με το υπόλοιπο να διαμορφώνεται μέσω προθεσμιακών συμβολαίων που “κλειδώνουν” τις τιμές για 2-4 χρόνια. Αυτή η στρατηγική τους επιτρέπει να εξασφαλίσουν πιο ανταγωνιστικές τιμές στην αγορά, μειώνοντας την έκθεση τους στις διακυμάνσεις των χρηματιστηρίων ενέργειας.
Γιατί δεν το αλλάζουμε κι εμείς αυτό;
Η κατάσταση στην ελληνική ενεργειακή αγορά είναι σαφώς αποτέλεσμα πολιτικών αποφάσεων και βούλησης. Μέσω του χρηματιστηρίου ενέργειας, όπου δραστηριοποιούνται λίγοι μεγάλοι παίκτες, διαμορφώνονται υπερκέρδη, τα οποία το 2024 ξεπέρασαν το 1,5 δισ. ευρώ. Η ελληνική ενεργειακή αγορά παραμένει επιφανειακή, χωρίς ισχυρές διασυνδέσεις με τις αγορές της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, γεγονός που εντείνει την ευπάθεια στις διεθνείς διακυμάνσεις τιμών. Ωστόσο, είμαι πλήρως υπέρ της αξιοποίησης καθαρών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η γεωθερμία. Στην Ελλάδα, αξιοποιούμε τη γεωθερμία σε μόλις 1%, ενώ άλλες χώρες με πολύ χαμηλότερο γεωθερμικό δυναμικό, όπως η Βόρεια Ευρώπη, τη χρησιμοποιούν σε ποσοστό 11%. Έχουμε χρήματα για αυτά;
Από τη στιγμή που η Ελλάδα διαθέτει χρήματα για να επενδύει συνεχώς στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων και να επιτυγχάνεται μια υπερβολική διείσδυση των αιολικών, γιατί δεν υπάρχουν αντίστοιχες επενδύσεις για την ανάπτυξη μονάδων παραγωγής ενέργειας από τη γεωθερμία;
Δεύτερον, βιομάζα: Τα γεωργικά υπολείμματα στη χώρα μας φτάνουν εκατοντάδες χιλιάδες τόνους και, δυστυχώς, καταλήγουν σε χωματερές. Είναι δυνατόν να μην υπάρχουν μονάδες επεξεργασίας αυτών των οργανικών αποβλήτων για να παράγουμε τόσο ηλεκτρική όσο και θερμική ενέργεια; Στη Σουηδία, περίπου το 85% της θερμικής ενέργειας προέρχεται από οργανικά απόβλητα. Επιπλέον, η Σουηδία εισάγει οργανικά απόβλητα από άλλες χώρες για να καλύψει τις ανάγκες της.
Τέλος να επιταχύνουμε τις εξορύξεις υδρογονανθράκων, καθώς έχουμε καθυστερήσει αρκετά σε αυτόν τον τομέα. Με την είσοδο της Chevron στην αγορά, η Ελλάδα μπορεί να μειώσει την εξάρτησή της από εισαγωγές κάτι το οποίο όμως θέλει χρόνο.
