Ο Νικόλας Φαραντούρης είναι Ευρωβουλευτής (the Left), μέλος των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Συνταγματικών Υποθέσεων (Συντονιστής), Περιβάλλοντος, Προϋπολογισμού και της Επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας. Είναι μέλος της Αντιπροσωπίας ΕΕ- ΗΠΑ. Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Ευρωπαϊκή Έδρα Jean Monnet.
Ο Νικόλας Φαραντούρης μιλάει στην δημοσιογράφο Κορίνα Τριανταφύλλου και τους Attica Τimes και καταθέτει προτάσεις για βιώσιμες πολιτικές που αποσκοπούν στην ενεργειακή μας αυτονομία και την προστασία του περιβάλλοντος, αναφέρει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα και η Ευρώπη στον ενεργειακό τομέα, εξηγεί γιατί προτείνει την αναθεώρηση των οικονομικών πολιτικών της Ένωσης και τέλος επισημαίνει τον τρόπο που μπορεί να συνεισφέρει στην πραγμάτωση νομοθετικών πρωτοβουλιών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η ακαδημαϊκή σας πορεία εστιάζει σε ενεργειακά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Πώς σκοπεύετε να προωθήσετε τις σχετικές πολιτικές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Ο συνδυασμός ενέργειας και περιβάλλοντος, είναι ένα κρίσιμο ζήτημα, υψηλής πολιτικής, που ανεβάζει τον πήχη αφού σήμερα, στην Ευρώπη των 27 έχουμε ανάγκη από τολμηρές αποφάσεις που θα δίνουν λύσεις σε πολλαπλά ερωτήματα. Αφενός, ζητάμε πρόσβαση σε φθηνή ενέργεια για κάθε Ευρωπαίο πολίτη και αφετέρου καθαρή ενέργεια, που δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. Με γνώμονα την κλιματική κρίση, που είναι παρούσα, οι περιβαλλοντικές πολιτικές δεν είναι πολυτέλεια, όπως κάποιοι πίστευαν παλιότερα.
Πιο συγκεκριμένα, η Ευρώπη χρειάζεται ενέργεια για να τροφοδοτήσει τη βιομηχανία της και να παραμείνει ανταγωνιστική σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Παράλληλα, έχει υποχρέωση να μεριμνήσει έτσι ώστε κάθε νοικοκυριό να μπορεί να ανταπεξέλθει στο ενεργειακό κόστος, που τα τελευταία χρόνια, γεγονότα όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, αλλά και η ανεπάρκεια της πολιτείας στην Ελλάδα να καταπολεμήσει τα καρτέλ, εκτόξευσαν. Από την εμπειρία μου στο πανεπιστήμιο, στη δικηγορία και στην αγορά, πιστεύω ότι αυτά τα ζητήματα πρέπει να απαντώνται συνδυαστικά και συλλογικά. Αυτό δεν το λέμε μόνο οι φεντεραλιστές, αλλά η κοινή λογική. Είμαστε πιο δυνατοί όταν οι 27 έχουμε μια φωνή. Με την κοινοβουλευτική μου δραστηριότητα, στις επιτροπές, στην ολομέλεια, με ερωτήσεις προς την Επιτροπή, επισημαίνω διαρκώς την ανάγκη για συνεκτική πολιτική και καταθέτω στους συναδέλφους μου προτάσεις για βιώσιμες πολιτικές που αποσκοπούν στην ενεργειακή μας αυτονομία και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα και η Ευρώπη στον ενεργειακό τομέα;
Η πρόκληση που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι η ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης και της Ελλάδας. Χρειαζόμαστε μια αυτονομία στρατηγικού χαρακτήρα που θα επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση να ανακτήσει το γεωπολιτικό της βάρος, δεν θα έχει εξαρτήσεις από άλλες δυνάμεις και θα διασφαλίζει την οικονομική σταθερότητα και την κοινωνική ειρήνη.Έχω διατυπώσει την ανάγκη για «ενεργειακή δημοκρατία», τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Αυτό σημαίνει μία προσέγγιση «από κάτω προς τα πάνω», η οποία μπορεί να επιτευχθεί με δύο τρόπους: αναβάθμιση των δικτύων με ισχυρή παρέμβαση της πολιτείας και αλλαγή της νομοθεσίας έτσι ώστε οι παραγωγοί να αποθηκεύουν την ενέργεια που δεν καταναλώνουν στο δίκτυο και να τη συμψηφίζουν με μελλοντικές καταναλώσεις (net metering).Ο πόλεμος στην Ουκρανία έδειξε πόσο ευάλωτη είναι η Ευρώπη. Οι πολιτικές που ακολούθησε στο παρελθόν, κυρίως με ευθύνη της Γερμανίας, οδήγησαν σε εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, με αποτέλεσμα, να μην έχουμε εναλλακτικές όταν προέκυψε η κρίση. Εδώ να προσθέσουμε και την άγαρμπη και χωρίς σχέδιο απολιγνιτοποίηση της ελληνικής κυβέρνησης, χωρίς να έχει θεμελιώσει την ενεργειακή ασφάλεια και επάρκεια της χώρας. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά: μια αγορά γεμάτη στρεβλώσεις, παραδομένη στα καρτέλ, οδήγησε σε εκτίναξη των τιμών, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει εκφράσει συχνά την αντίθεσή του στην πολιτική λιτότητας της ΕΕ. Ποιες είναι οι προτάσεις σας για την αναθεώρηση των οικονομικών πολιτικών της Ένωσης και πώς αυτές θα μπορούσαν να ωφελήσουν τους πιο αδύναμους πολίτες;
Οι πολιτικές λιτότητας, όπως μάλιστα εφαρμόστηκαν στην περίπτωση της Ελλάδας, είχαν μία μονομέρεια, εμμονή κι ένα στοιχείο τιμωρίας επειδή για ορισμένους κύκλους στη βόρεια Ευρώπη, οι Έλληνες θεωρήθηκαν το απολωλός πρόβατο. Η οικονομία μας έχασε σχεδόν 30% του ΑΕΠ και παραμένει καθηλωμένη μέχρι σήμερα σε πρωτοφανή στασιμότητα. Η ευκαιρία που δόθηκε με το Ταμείο Ανάκαμψης χάνεται, αφού η κυβέρνηση επιχορηγεί τη στασιμότητα αντί για επενδύσεις με ισχυρό οικονομικό και κοινωνικό πολλαπλασιαστή. Σύμφωνα με τη μελέτη που παρουσίασα πρόσφατα μαζί με το Ινστιτούτο «ΕΝΑ» το όλο σχέδιο πάσχει από τέσσερις βασικές αδυναμίες: έλλειψη στόχου για μείωση των ανισοτήτων, απουσία στήριξης της εγχώριας παραγωγής, υποχώρηση των δημόσιων πολιτικών και του ρόλου του κράτους και έλλειμμα περιφερειακής διάστασης στην κατανομή των πόρων. Η πραγματική απορρόφηση των πόρων φτάνει μόλις στο 25% ενώ τόσο η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία όσο και το Ελεγκτικό Συνέδριο, παρατηρούν καθυστερήσεις και προβλήματα στη διαχείριση των κονδυλίων. Η Ελλάδα χρειάζεται άμεσα αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, με έμφαση στην «4 η βιομηχανική επανάσταση» και την τεχνητή νοημοσύνη. Πρέπει να προτάξουμε ποιοτικά χαρακτηριστικά στην οικονομία που θα δημιουργούν πρόσθετη αξία και καλοπληρωμένες δουλειές. Θα μας ωφελήσει οικονομικά, δημογραφικά και γεωπολιτικά, διότι, ας μην ξεχνάμε, ότι η Τουρκία αναπτύσσεται ταχύτατα, αλλάζοντας το ισοζύγιο ισχύος εις βάρος μας.
Κάνατε λόγο σε πρόσφατη ομιλία σας για την ανάγκη αναθεώρησης των συνθηκών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και για διερεύνηση κυρίως στα Βαλκάνια. Πείτε μας τους λόγους αναγκαιότητας αυτής της πρότασης σας.
Πράγματι, έχω ζητήσει από την Πολωνική Προεδρία να εκκινήσει τη διαδικασία αναθεώρησης των Συνθηκών με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Το σκεπτικό μου είναι ότι οι διεθνείς εξελίξεις και το νέο γεωπολιτικό τοπίο, καθιστούν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη η Ευρώπη να αποκτήσει ενιαία φωνή στις εξωτερικές σχέσεις. Χρειάζεται όμως και να ενισχύσουμε την ικανότητα, τη νομιμότητα και τη λογοδοσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως επίσης να προσαρμόσουμε το θεσμικό πλαίσιο και ιδιαίτερα τη διαδικασία λήψης αποφάσεων με έμφαση στις διαδικασίες του Συμβουλίου. Αυτό όμως προϋποθέτει όραμα και όχι απλή «καταγραφή των υφιστάμενων πραγματικοτήτων. Σε έναν κόσμο που αναδιατάσσεται, αν η Ευρώπη θέλει να επιβιώσει και να ενισχυθεί, για το καλό των λαών της, θα πρέπει να εμβαθύνει την πολιτική ενοποίηση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποκτήσει ένα πιο άμεσο και αποτελεσματικό μοντέλο λήψης και εφαρμογής αποφάσεων.Σε ό,τι έχει να κάνει με τη διεύρυνση στα Δυτικά Βαλκάνια, επισήμανα ότι αποτελεί μία εύθραυστη ζώνη που χρειάζεται σταθερότητα, ασφάλεια και δημοκρατία. Η προσέγγιση της Σερβίας και του Μαυροβουνίου, θα αναβαθμίσει αναντίρρητα την ευρωπαϊκή επιρροή και ασφάλεια, διότι θα ανακόψει την τουρκική και όποια άλλη επιρροή σε δύο χώρες υψηλής στρατηγικής σημασίας. Αυτό όμως θα είναι θετικό και για την Ελλάδα, στο πλαίσιο των ενδοευρωπαϊκών ισορροπιών, δεδομένων των παραδοσιακών σχέσεων με τους Σέρβους.
Με την εμπειρία σας ως δικηγόρος, πώς πιστεύετε ότι οι νομικές γνώσεις σας μπορούν να συμβάλουν στην πραγμάτωση νομοθετικών πρωτοβουλιών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Κάθε πολίτης, όταν μπαίνει στην πολιτική κομίζει την εμπειρία και την τεχνογνωσία που φέρει απ’ τον επαγγελματικό του βίο. Έτσι κι εγώ, ως δικηγόρος αλλά και ως πανεπιστημιακός, φέρνω μαζί μου ειδικές γνώσεις για τη λήψη αποφάσεων και για την κρίση των νομοθετικών και δικαστικών οργάνων της Ευρώπης. Αυτό, πιστεύω ότι με κάνει πιο ρεαλιστή και ορθολογικό, καθώς αντιλαμβάνομαι εξ αρχής τη φιλοσοφία των ευρωπαϊκών θεσμών. Επομένως, οι νομικές γνώσεις και μάλιστα η εμπειρία στο πεδίο παίζουν σημαντικό ρόλο. Ωστόσο, τη μεγαλύτερη σημασία έχει η αγάπη για το όραμα της Ευρώπης και το κοινό μας μέλλον. Είμαι αισιόδοξος ότι εάν οι προοδευτικές δυνάμεις ενώσουμε τις φωνές μας, θα μπορέσουμε στο τέλος της θητείας μας να παραδώσουμε μια Ευρώπη καλύτερη από αυτήν που παραλάβαμε.
