Σε λίγες εβδομάδες λήγει η τελευταία σύμβαση του έργου ανάπλασης. Όμως εδώ και δύο χρόνια το εργοτάξιο της Όλγας μοιάζει αμετάβλητο κι ο δρόμος έχει γίνει άνδρο κυκλοφοριακής ανομίας.
Tι να περιμένουμε;
Ένα απόγευμα της προηγούμενης εβδομάδας, μια ομάδα μαθητών από το εξωτερικό περπατά στη λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας, προσπαθώντας να φτάσει στη στάση του τραμ «Ζάππειο» που βρίσκεται από την πλευρά του Εθνικού. Την ίδια ώρα, το τραμ τους πλησιάζει από πίσω και κορνάρει έντονα για να μετακινηθούν. Κοιτάζονται μεταξύ τους και τρέχουν έντρομοι προς το πεζοδρόμιο.Φτάνουν στη στάση, όπου βρίσκομαι τα τελευταία 5 λεπτά. Όσο είμαι εδώ έχω μετρήσει περίπου 20 οχήματα να περνούν με ταχύτητα από μπροστά μου. Κινούμενα και στις δύο κατευθύνσεις, κόβουν δρόμο μέσα από μια λεωφόρο στην οποία εδώ και δύο χρόνια απαγορεύεται η πρόσβαση. Η πλειονότητα των οχημάτων μπαίνει από την πλευρά της λεωφόρου Βασιλίσσης Αμαλίας και αναπτύσσοντας ταχύτητα βγαίνει στο φανάρι της Αρδηττού. Φαίνεται μάλιστα ότι ο δρόμος έχει γίνει αγαπημένη λύση για τα μηχανάκια διανομής φαγητού, που περνούν συνεχώς κινούμενα από την Αρδηττού προς την Αμαλίας, αποφεύγοντας το μποτιλιάρισμα του Συντάγματος.
Δύο χρόνια μετά την έναρξη των εργασιών, η λεωφόρος δεν έχει παραδοθεί ακόμα στους πολίτες. Για εκείνους που η Β. Όλγας ήταν μέρος της καθημερινότητας και της βόλτας τους, η ερήμωσή της προκαλεί δυσφορία. Για τους εποχούμενους, το άνοιγμά της –για το οποίο είχε δεσμευτεί ο Δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας
Πώς θέλει ο Χάρης Δούκας την Αθήνα
- αναμένεται με ανυπομονησία. Για όλους, οι καθημερινές παραβιάσεις της σήμανσης στο δρόμο δίνουν την αίσθηση ότι ένας από τους ωραιότερους δρόμους στην πόλη έχει υποβαθμιστεί σε τέτοιο βαθμό, που καταλήγει επικίνδυνος.
- Ζητώντας απαντήσεις από τους αρμόδιους, προσπαθήσαμε να μάθουμε την εξέλιξη του έργου και να καταλάβουμε αν ελέγχει κανείς τη σωρεία κυκλοφοριακών παραβάσεων που παρατηρούνται όσο αυτό συνεχίζεται.
Μικρό ιστορικό
Η πεζοδρόμηση της Όλγας περιλαμβανόταν στον σχεδιασμό για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων των τελών της δεκαετίας του ‘90, αλλά δεν προχώρησε ποτέ. Ως ιδέα, λέγεται ότι επανήλθε την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, όταν πεζοδρομήθηκε η Διονυσίου Αρεοπαγίτου, αλλά ο τότε Πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής, Ζακ Ρογκ, έβαλε φρένο προκειμένου να υπάρχει έξοδος διαφυγής από το Ζάππειο. Είτε ισχύει η φήμη είτε όχι, το έργο και πάλι έμεινε στα χαρτιά.
Το 2020 –εν μέσω καραντίνας– η Β. Όλγας κλείνει με απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου και ο τότε δήμαρχος, Κώστας Μπακογιάννης, ζητά από τους αρχιτέκτονες να επικαιροποιήσουν τη μελέτη της ανάπλασής της. Τον Φεβρουάριο του 2023 υπογράφεται η πρώτη σύμβαση ανάμεσα στην τότε εταιρεία του Δήμου Αθηναίων, ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΘΗΝΑΣ Α.Ε. και την ανάδοχο εταιρεία LM CONSTRUCTION AKTE. Μετά τις δημοτικές εκλογές του 2023, η ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΘΗΝΑΣ, που διαχειρίζεται μέχρι και σήμερα το έργο, περνάει στο Δημόσιο και μετονομάζεται σε ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΧΩΡΩΝ Α.Ε.
Το αρχικό σχέδιο ήταν το έργο να ολοκληρωθεί μέσα σε μόλις 12 μήνες. Αλλά έχουν περάσει δύο χρόνια και η σύμβαση (ΑΔΑΜ 23SYMV012337153)
Μπορείτε να την αναζητήσετε στο ΚΗΜΔΗΣ/Συμβάσεις/Αναζήτηση με τον ΑΔΑΜ
έχει παραταθεί ήδη δύο φορές. Ως αρχική ημερομηνία λήξης είχε οριστεί η 19η Δεκεμβρίου 2023, έπειτα παρατάθηκε έως τις 20 Μαΐου 2024 (ΑΔΑΜ 23SYMV013747162)
Μπορείτε να την αναζητήσετε στο ΚΗΜΔΗΣ/Συμβάσεις/Αναζήτηση με τον ΑΔΑΜ
και η τελευταία παράταση θέλει το έργο να λήγει στις 20 Μαρτίου 2025 (ΑΔΑΜ 24SYMV015305966)
Μπορείτε να την αναζητήσετε στο ΚΗΜΔΗΣ/Συμβάσεις/Αναζήτηση με τον ΑΔΑΜ
. Το οικονομικό της αντικείμενο έχει αυξηθεί από 3.504.565,74 σε 4.606.819,10 ευρώ και τα χρήματα προέρχονται από το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών.
Ένας διαλυμένος δρόμος
Εδώ και δύο χρόνια, ο δρόμος το βράδυ φωτίζεται κυρίως με γεννήτριες μέσα στο εργοτάξιο, αφού τα φώτα του πεζοδρομίου είναι ελάχιστα. Ο φωτισμός της Όλγας ήταν προβληματικός και στο παρελθόν, προκαλώντας την αγανάκτηση των πολιτών. Για τη σημερινή κατάσταση, η ΑΝΑΠΛΑΣΗ Α.Ε. απαντά: «Αναφορικά με τον φωτισμό ασφαλείας, τα φωτιστικά σώματα που καταργήθηκαν προσωρινά, έχουν αντικατασταθεί από πέντε κινητούς προβολείς, οι οποίοι παρέχουν πλήρη φωτισμό σε ολόκληρη την περιοχή του έργου, ιδιαίτερα στους διαδρόμους κίνησης του τραμ (το μόνο όχημα που επιτρέπεται να κινείται στο χώρο του εργοταξίου) για λόγους ασφαλείας.
Επιπρόσθετα σας ενημερώνουμε ότι επί του πεζοδρομίου που γειτνιάζει με το κιγκλίδωμα του Εθνικού Συλλόγου και του αρχαιολογικού χώρου ουδέποτε υπήρχε φωτισμός. Η εγκατάσταση φωτιστικών στο υπόψη τμήμα προβλέπεται από τη μελέτη και έτσι θα παραδοθεί με την ολοκλήρωση του έργου».
Όμως δεν προκαλεί μόνο ο φωτισμός ανασφάλεια στους πεζούς στη Β. Όλγας. Πλήθος οχημάτων διέρχονται κανονικά από το σημείο, παρά τα απαγορευτικά σήματα και στις δύο εισόδους του δρόμου. Την ίδια ώρα, σε καθημερινή βάση είναι παρκαρισμένα αυτοκίνητα πάνω στο μοναδικό πεζοδρόμιο που έχει απομείνει.Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι έχει εξασφαλίσει την ακίνδυνη διέλευση των πεζών: «Έχει τοποθετηθεί πλήθος πληροφοριακών πινακίδων απαγόρευσης κίνησης πεζών και καθοδήγησης πεζών στις διαβάσεις, προκειμένου να διευκολυνθεί η ασφαλής διέλευσή τους, ειδικότερα στους χώρους που δεν μπορεί να αποκλειστεί η κίνηση με περίφραξη λόγω της διέλευσης του τραμ».
Για την παράνομη κίνηση οχημάτων στον δρόμο και την παράνομη στάθμευση στο πεζοδρόμιο απευθυνθήκαμε στην Τροχαία Αθηνών και τη Δημοτική Αστυνομία.
Μέχρι τη στιγμή που γράφεται αυτό το ρεπορτάζ έχουμε λάβει απάντηση μόνο από την Τροχαία, η οποία μεταξύ άλλων μας διαβεβαιώνει ότι «στη λεωφόρο Β. Όλγας, πραγματοποιούνται καθημερινά έλεγχοι από σταθμούς της υπηρεσίας μας, για θέματα αρμοδιότητας Τροχαίας, τόσο από την πλευρά της Λ.Β. Αμαλίας, τόσο και από τη Λ.Β. Κωνσταντίνου προκειμένου να εμπεδωθεί το αίσθημα επαρκούς αστυνόμευσης και να αποτραπεί η πρόκληση κυκλοφοριακών προβλημάτων».
Ο πεζόδρομος των εξαιρέσεων
Η εικόνα πάντως που θα δούμε στη Β. Όλγας όταν παραδοθεί το έργο, δεν θα είναι ακριβώς αυτή που σχεδίασε ο Γεώργιος Προβελέγγιος το 1998. Στηρίζεται μεν στις αρχικές του ιδέες, για αυτό και ο ίδιος συμμετέχει και επιβλέπει την υλοποίησή του αλλά το σχέδιό του, όπως θα δούμε παρακάτω, υπέστη αρκετές τροποποιήσεις.
Ο δρόμος δεν θα δοθεί εξ ολοκλήρου στους πεζούς, αλλά θα διέρχονται από αυτόν τραμ, τρόλεϊ και κάποια αυτοκίνητα. «Όταν ξεκίνησε η μελέτη ήταν πεζόδρομος, δεν υπήρχε κανένα ΜΜΜ. Έπειτα προστέθηκε ο κλάδος καθόδου του τραμ» σχολίασε ο Προβελέγγιος, μιλώντας στο Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας τον περασμένο Νοέμβριο, όταν κλήθηκε να το ενημερώσει για την πορεία του έργου ως επιβλέπων, μαζί με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Ανάπλασης Δημόσιων Χώρων Α.Ε., Πολυχρόνη Ακριτίδη.
Θα επιτρέπεται ακόμα η κυκλοφορία αυτοκινήτων από και προς τον χώρο στάθμευσης της «Αίγλης» στο Ζάππειο. Ο ίδιος ο αρχιτέκτονας απέδωσε τις αλλαγές σε οδηγίες του υπουργείου, που υλοποιήθηκαν έπειτα από πιέσεις του Ζαππείου – το τελευταίο σημειώνεται ότι εποπτεύεται από το υπουργείο Oικονομικών. Συγκεκριμένα, το Ζάππειο ζήτησε «τα αυτοκίνητα να μπαίνουν στη λωρίδα του τρόλεϊ και να βγαίνουν στο μικρό δρομάκι ανάμεσα στο Ζάππειο και στο γυμναστήριο του Φωκιανού, να ξαναβγαίνουν στην Αρδηττού και να κατεβαίνουν προς τα κάτω», όπως είπε ο Προβελέγγιος.
Σε συνέχεια των παραπάνω, ο Ακριτίδης πρόσθεσε ότι η συγκεκριμένη απόφαση για την είσοδο και έξοδο οχημάτων στην Αίγλη –η οποία υπάρχει από παλιά– «πέρασε από ΚΑΣ μετά από αίτημα του Διοικητικού Συμβουλίου του Ζαππείου». Ο ίδιος μάλιστα παρουσίασε στο δημοτικό συμβούλιο την παρακάτω εικόνα, που δείχνει με κόκκινο την κίνηση που αναμένεται να κάνουν τα αυτοκίνητα.
Μια τρίτη παραχώρηση είναι η πρόσβαση αυτοκινήτων στον Όμιλο Αντισφαίρισης, που βρίσκεται από την πλευρά της στάσης του τραμ. Ο Προβελέγγιος εξήγησε αρκετά γλαφυρά πώς οδηγηθήκαμε σε αυτήν: «Επειδή έχει μέσα εστιατόριο, έχει ανθρώπους –ας πούμε της ηλικίας μου– που παίζουν το βράδυ μπριτζ και θέλουν να παρκάρουν δίπλα, επειδή κάνει μέσα γάμους, πίεσε και απέσπασε τη σύμφωνη γνώμη του υπουργείου να μπαίνουν τα αυτοκίνητα περνώντας μπροστά από την πύλη του Αδριανού στη λωρίδα καθόδου του τραμ και να πηγαίνουν στον Όμιλο Αντισφαίρισης, από όπου φεύγουν από την άλλη πόρτα (έχει μια είσοδο και μια έξοδο), να κατευθύνονται στην Αρδηττού και να φεύγουν» σημείωσε με κάποια συγκατάβαση ο μελετητής και κατέληξε: «Άρα ο πρώην πεζόδρομος δέχθηκε πιέσεις και σταδιακές παραχωρήσεις που εν μέρει αμβλύνουν τη λειτουργία του ως πεζοδρόμου αλλά επειδή είναι ευρύς παραμένει αρκετά σημαντικός χώρος». Ταυτόχρονα σχολίασε δηκτικά ότι «εκείνο που είναι τελείως παράλογο και δεν υπήρχε κανένας λόγος να προστεθεί είναι η λωρίδα του τρόλεϊ […]».
Γιατί δεν προχωρούν τα έργα;
Ό,τι κι αν είναι αυτό που περιμένουμε, έχει σίγουρα καθυστερήσει. Όσοι κινούνται στη γύρω περιοχή σχολιάζουν ότι εδώ και δύο χρόνια η Β. Όλγας μοιάζει ίδια και απαράλλακτη. Αναζητήσαμε απαντήσεις για την καθυστέρηση στην Ανάπλαση ΑΕ, τον Δήμο και την ανάδοχο εταιρεία, LM Construction. Ο Δήμος, από τη στιγμή που δεν του ανήκει η εταιρεία που διαχειρίζεται το έργο, είναι πρακτικά στα σκοτάδια. Η ανάδοχος εταιρεία μάς παρέπεμψε στην αναθέτουσα αρχή, δηλαδή την Ανάπλαση, η οποία αποδίδει την καθυστέρηση κυρίως στην εύρεση αρχαιοτήτων στο σημείο.
Απάντηση ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ Α.Ε.
Την υπογράφει ο Αλέξανδρος Γλεντής, Γενικός Διευθυντής της εταιρείας:
«Σας ενημερώνουμε ότι η προβλεπόμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου και απόδοσης στο κοινό είναι σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του έργου. Ταυτόχρονα επιλύονται θέματα που αφορούν το Τραμ και οι χρόνοι ολοκλήρωσης αφορούν την παραλαβή του ειδικού εξοπλισμού που απαιτείται».
Επιπλέον ρωτήσαμε για ποιους λόγους έχει παραταθεί δύο φορές η σύμβαση της Ανάπλασης με την εταιρεία LM Construction. «Η παράταση του έργου ήταν απαραίτητη λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος της αρχαιολογικής ανασκαφής, της μεγάλης έκτασης συγκριτικά με την επιφάνεια του έργου των αρχαιολογικών σκαμμάτων, της θέσης αυτών καθώς και του χρόνου που απαιτείται προκειμένου να γίνει η απαραίτητη αξιολόγηση των ευρημάτων αυτών. Σημειώνεται δε, ότι σαν αποτέλεσμα των παραπάνω, ήταν απαραίτητο να τροποποιηθούν οι αρχιτεκτονική, υδραυλική και τεχνολογική μελέτη. Σχετικά με τις προμήθειες και τον ειδικό εξοπλισμό που απαιτείται για το τραμ, σας ενημερώνουμε ότι ο εξοπλισμός έρχεται από χώρες του εξωτερικού και ως εκ τούτου ο χρόνος παράδοσης είναι αρκετά μεγάλος», απάντησε η εταιρεία.Όπως έχει πει ο ίδιος ο μελετητής του έργου Γεώργιος Προβελέγγιος για την Αθήνα, «έχουμε μια πόλη κάτω από την πόλη». Επομένως, εύλογα αναρωτιέται κανείς: δεν θα μπορούσαν να έχουν προβλεφθεί όλα αυτά; «Δεν μπορούσα να γνωρίζω τι θα βρεθεί εκεί, αλλά ήξερα ότι θα βρεθούν αρχαιότητες, γι’ αυτό και στον προϋπολογισμό του έργου προέβλεψα 700 χιλιάδες ευρώ για να καλυφθούν τα έξοδα των ανασκαφικών εργασιών» είχε πει ο αρχιτέκτονας στο Δημοτικό Συμβούλιο. «Έχουν γίνει κάποιες ανασκαφικές εργασίες, στο κομμάτι λίγο κάτω από το άγαλμα του Βύρωνα στο πεζοδρόμιο προς το Ζάππειο. Έχει γίνει ένα μεγάλο σκάμμα και εκείνο που έχει βρεθεί είναι ένα τμήμα της τάφρου που υπήρχε έξω από το Θεμιστόκλειο τείχος, το οποίο οι αρχαιολόγοι αξιολογούν σαν σημαντικό. Μέσα στο οποίο υπάρχουν μεταγενέστερες κατασκευές, ως επί το πλείστον ρωμαϊκές. Υπάρχει μια πολύ μεγάλη ρωμαϊκή βίλα, τεράστια, από την οποία έχει ανασκαφεί στα τέλη του 19ου αιώνα ένα τμήμα που βρίσκεται μες το Ζάππειο και υπάρχουν τμήματα των δωματίων που βγαίνουν μέσα στη λεωφόρο Β. Όλγας. Έχουν κατασκευαστεί θεμέλια και τείχη μέσα στην τάφρο, διότι στα χρόνια του Αδριανού έγινε τείχος πιο κάτω, προς τον Ιλισσό, το Αδριάνειο, οπότε η πόλη επεκτάθηκε προς τα εκεί. Αυτά από τους αρχαιολόγους αξιολογούνται ως σημαντικά, δεν υπάρχει τελικά απόφαση αλλά υπάρχουν προτάσεις τους».«Το κομμάτι που καταλαμβάνει η τάφρος, θα ήθελαν να φανεί καλυμμένο, δεν είναι εύκολο να γίνει αυτό, διότι έχουμε ανισότητα στα βάθη. Υπάρχουν σημεία που η εκσκαφή είναι τέσσερα μέτρα και οι τοίχοι φτάνουν λίγο κάτω από τη στάθμη που θα περπατάμε στην Όλγας, αλλού υπάρχουν μικρότερα βάθη και όπως καταλαβαίνετε αυτό, με όποιον τρόπο και αν σκεπαστεί, θα πρέπει να υπάρχει προσπέλαση προσωπικού για να καθαρίσει και να συντηρήσει, αυτό έχει μια δυσκολία. Εγώ προσωπικά, επειδή μου το ζήτησαν βρίσκομαι σε μια επαφή με το υπουργείο Πολιτισμού για να βρούμε μια λύση στο πώς θα καλυφθεί αυτό. Πιο κάτω υπάρχουν κομμάτια, τα οποία θέλουν να τα αφήσουν ανοιχτά, είναι πιο επιφανειακά, μπορούν να το κάνουν χωρίς να χρειαστεί στέγαση από πάνω. Στο σημείο αυτό του πεζοδρόμου θα υπάρξει αναγκαστικά κάποια στένωση. Αν το σκάμμα προχωρήσει προς τη νησίδα θα χρειαστεί μια γέφυρα, το οποίο δεν είναι εύκολο» είπε ο αρχιτέκτονας στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Τα προβλήματα όμως δεν εξαντλούνται στις αρχαιότητες. «Υπάρχει το φυσικό αέριο, με αγωγό που διασχίζει για να τροφοδοτήσει τον Εθνικό, επίσης υπάρχουν εγκαταστάσεις του ΔΕΔΔΗΕ» σημείωσε ο Προβελέγγιος στην ίδια συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου.
Ο Ακριτίδης με τη σειρά του προσπάθησε να δώσει ένα παράδειγμα για τις δυσκολίες που προέκυπταν και την ανάγκη συνεργασίας με άλλους φορείς, αφήνοντας να εννοηθεί ότι σε αυτές οφείλεται η καθυστέρηση: «Φτιάξαμε έναν νέο αγωγό ομβρίων. Αυτός ο αγωγός κάποια στιγμή έπεσε πάνω στο Βαλεριάνειο τείχος, εκεί έπρεπε να βρεθεί μια λύση και έπρεπε να τη δώσει το υπουργείο Πολιτισμού. Μετά από συσκέψεις και μελέτες φτάσαμε στη λύση και προχωράμε […] Παρακάτω βρέθηκε και ένας αγωγός του φυσικού αερίου, το ξεπεράσαμε και αυτό. Έπειτα πιο κάτω ένας αγωγός του ΔΕΔΔΗΕ και αυτό ξεπεράστηκε» σημείωσε και περιέγραψε με πικρία μια γνώριμη συνθήκη γύρω από τα έργα υποδομών στην Ελλάδα και την έλλειψη συντονισμού των φορέων: «Θυμήθηκε βέβαια το φυσικό αέριο (σ.σ.: η εταιρεία) ότι έχει μεταλλικούς αγωγούς που πρέπει να αντικαταστήσει. Όταν τον φωνάξαμε πριν 5 μήνες, δεν το είχε θυμηθεί».
«Το αργότερο τον Απρίλιο»
Η Ανάπλαση Δημόσιων Χώρων Α.Ε. έχει δεσμευτεί ότι ο δρόμος θα παραδοθεί τον ερχόμενο Μάρτιο. Αν και πηγές του inside story στο Δημοτικό Συμβούλιο, που παρακολουθούν την πορεία του έργου από την αρχή, θεωρούν πολύ δύσκολη την τήρηση του χρονοδιαγράμματος.
Ο Ακριτίδης ενώπιον του Δημοτικού Συμβουλίου είχε επισημάνει ότι το έργο τελειώνει και ότι σε αυτό δουλεύει μεγάλος αριθμός εργαζομένων, τονίζοντας παράλληλα ότι δεν έχει αυξηθεί ο προϋπολογισμός του, παρά τις παρατάσεις της σύμβασης. «Τον Μάρτιο ή το αργότερο τον Απρίλιο του 2025, το έργο θα έχει παραδοθεί σε λειτουργία».
Από την πλευρά του ο Δήμος Αθηναίων αναμένει την ολοκλήρωση για να μετατρέψει τον δρόμο σε ήπιας κυκλοφορίας. Αλλιώς, σύμφωνα με τον δήμαρχο Χάρη Δούκα «κι εμείς, ως Δημοτικό Συμβούλιο, θα πρέπει να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα της πόλης και των πολιτών. Σήμερα έχουμε ένα χρονοδιάγραμμα, για χιλιοστή φορά, αυτό ελπίζουμε και να τηρηθεί».
Τελειώνοντας να σημειώσουμε ότι στον νέο δρόμο περιμένουμε να δούμε τη φύτευση 158 δένδρων και 8.538 θάμνων.
πηγή: insidestory.gr
κείμενο: Ραφαέλλα Μανέλη
