Φουλάρουν οι έρευνες για υδρογονάνθρακες – Ο γεωπολιτικός μαραθώνιος για τα μπλοκ νότια της Κρήτης
Η Chevron πραγματοποιεί δυναμική είσοδο στην Ελλάδα, χαράσσοντας έναν στρατηγικό σχεδιασμό για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων με επίκεντρο την Κρήτη, υπό την ισχυρή στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών.
Όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, οι ραγδαίες εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα σχετίζονται και με το σχέδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ. Η ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας επιβεβαιώνει το αυξανόμενο ενδιαφέρον της αμερικανικής εταιρείας, η οποία, πέρα από το αρχικό της αίτημα για το οικόπεδο νότια της Πελοποννήσου, υπέβαλε πρόσφατα ενδιαφέρον και για δύο ακόμη θαλάσσια μπλοκ, νότια Κρήτη 1 και νότια Κρήτη 2. Οι συγκεκριμένες περιοχές περιλαμβάνονται στα θαλάσσια οικόπεδα που είχαν προκηρυχθεί με τον διεθνή διαγωνισμό του 2014.
Η Chevron είχε εξαρχής εκδηλώσει ενδιαφέρον για παραχωρήσεις στις θαλάσσιες ζώνες νότια της Κρήτης, οι οποίες συνορεύουν με τις ήδη υφιστάμενες παραχωρήσεις της ExxonMobil νοτιοδυτικά και νοτιοανατολικά του νησιού. Ωστόσο, για γεωπολιτικούς λόγους, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε τότε να ανακοινώσει σταδιακά τη συμμετοχή της δεύτερης μεγαλύτερης αμερικανικής εταιρείας ορυκτών καυσίμων. Το πρώτο βήμα επισημοποιήθηκε με την αίτηση που κατατέθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τον Ιανουάριο, η οποία και έγινε αποδεκτή από τον τότε υπουργό, Θεόδωρο Σκυλακάκη, για έρευνες νότια της Πελοποννήσου.
Διπλωματικός μαραθώνιος και γεωπολιτικές προκλήσεις
Ο έντονος διπλωματικός μαραθώνιος που βρίσκεται σε εξέλιξη αφορά όχι μόνο τη διαχείριση των προκλήσεων στο Αιγαίο αλλά και τη σύναψη ισχυρών διεθνών συμμαχιών. Η διαμάχη γύρω από την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ συνδέεται στενά με το ζήτημα των υδρογονανθράκων, καθώς τα μπλοκ ενδιαφέροντος της Chevron βρίσκονται εντός των ορίων του τουρκολιβυκού μνημονίου, το οποίο η Λιβύη εξακολουθεί να επικαλείται.
Οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ότι, παρότι η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει εμπόδια στις έρευνες βυθού για το ηλεκτρικό καλώδιο, η Λιβύη φαίνεται να τηρεί πλέον ισορροπημένη στάση, αποφεύγοντας την παραβίαση της «μέσης γραμμής» που τη χωρίζει από την Ελλάδα και προχωρώντας πρόσφατα στην παραχώρηση 22 θαλάσσιων και χερσαίων οικοπέδων.
Η επισημοποίηση του ενδιαφέροντος της Chevron για τις δύο θαλάσσιες περιοχές νότια της Κρήτης, μία μόλις ημέρα μετά τις θερμές αναφορές του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για τις ισχυρές σχέσεις Ελλάδας-Αμερικής, αποτελεί ένδειξη της αναγνώρισης της ελληνικής ΑΟΖ, ενώ επιβεβαιώνει ότι η ενεργειακή συνεργασία των δύο χωρών μπορεί να εξελιχθεί σε στρατηγική συμμαχία με τη σφραγίδα των μεγαλύτερων αμερικανικών εταιρειών υδρογονανθράκων.
Αυτές οι εταιρείες, με την παρουσία τους στην Ελλάδα, επιδιώκουν να ελέγξουν μια συνολική θαλάσσια έκταση 47.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, διευρύνοντας σημαντικά τις περιοχές έρευνας και αυξάνοντας τις πιθανότητες εντοπισμού σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Οι επόμενες κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχωρά άμεσα στις σχετικές υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες αφορούν την αποδοχή των αιτημάτων, τον καθορισμό των γεωγραφικών ορίων των παραχωρήσεων, την επιλογή του τύπου συμβάσεων και την έγκριση των προκηρύξεων των διαγωνισμών.
Σημαντική ήταν η χθεσινή συνάντηση του υπουργού Σταύρου Παπασταύρου με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων, Αριστοφάνη Στεφάτο, τον οποίο το υπουργείο αναγνώρισε ως κομβικό παράγοντα στην εξέλιξη του έργου.
Υπάρχει το ενδεχόμενο να προκηρυχθεί ενιαίος διαγωνισμός για όλες τις νέες παραχωρήσεις, με σκοπό την επιτάχυνση των διαδικασιών. Το ενδιαφέρον της Chevron αφορά πλέον τρεις περιοχές:
- Μία νότια της Πελοποννήσου, για την οποία είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον τον Ιανουάριο του 2025
- Δύο νότια της Κρήτης, συνολικής έκτασης περίπου 46.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων
Αυτή η εξέλιξη καθιστά την Chevron κυρίαρχη από άποψη έκτασης οικοπέδων υπό διαχείριση, αφήνοντας την ExxonMobil στη δεύτερη θέση με 35.655 τ.χλμ., την Helleniq Energy με 8.564 τ.χλμ. και την Energean με 2.414 τ.χλμ..
Ουσιαστικά, έχουμε διπλασιασμό των θαλάσσιων περιοχών προς έρευνα, γεγονός που ενισχύει τις πιθανότητες ανακάλυψης εγχώριων κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Αναβάθμιση των ερευνών και παγκόσμια ενεργειακή σημασία
Η νέα φάση των ερευνών αναμένεται να οδηγήσει:
- Στην ποιοτική αναβάθμιση των ερευνητικών προγραμμάτων
- Στη διατήρηση υψηλών ρυθμών εξερεύνησης
- Στη βελτίωση των γεωλογικών δεδομένων, αυξάνοντας τις πιθανότητες εντοπισμού κοιτασμάτων
- Στην προσέλκυση νέων επενδυτών και σύναψη εμπορικών συμφωνιών
- Στην αύξηση των διαθέσιμων κεφαλαίων για γεωτρήσεις μεγάλου βάθους
Η Ανατολική Μεσόγειος εξελίσσεται σε ενεργειακό κόμβο, όπως αποδεικνύει και η πρόσφατη ανακάλυψη φυσικού αερίου της ExxonMobil στην Αίγυπτο, καθώς και η έναρξη ερευνητικής γεώτρησης στο Οικόπεδο 5 της Κύπρου.
Ο πρώην υπουργός Θεόδωρος Σκυλακάκης χαρακτήρισε το ενδιαφέρον της Chevron για τα οικόπεδα νότια της Κρήτης ως θετική εξέλιξη:
«Χρειαζόμαστε μια ρεαλιστική πολιτική, και αυτή είναι που ακολουθεί η κυβέρνησή μας. Η ανακοίνωση του ενδιαφέροντος της Chevron είναι αποτέλεσμα μακρών προσπαθειών και χαίρομαι που έφτασε η ώρα να δημοσιοποιηθεί».
