Της Δάφνης Γρηγοριάδη, Οικονομικής Αναλύτριας
Η πρόσφατη εκδήλωση ενδιαφέροντος της Chevron για τις έρευνες υδρογονανθράκων στα θαλάσσια οικόπεδα Νότια της Κρήτης αποτελεί μια εξέλιξη υψηλής γεωοικονομικής και ενεργειακής σημασίας. Η κίνηση αυτή καταδεικνύει τόσο την αυξημένη στρατηγική αξία της Ελλάδας στο ενεργειακό τοπίο της Ανατολικής Μεσογείου όσο και την αναδυόμενη δυναμική της χώρας ως επενδυτικού προορισμού στον τομέα της ενέργειας.
Η Chevron, ως η δεύτερη μεγαλύτερη ενεργειακή εταιρεία παγκοσμίως με κεφαλαιοποίηση άνω των 300 δισ. ευρώ, διαθέτει σημαντική παρουσία σε παγκόσμιες αγορές, από τη Βραζιλία και τον Κόλπο του Μεξικού έως την Κύπρο και την Αίγυπτο. Η εταιρεία θεωρεί την Ανατολική Μεσόγειο κρίσιμο ενεργειακό κόμβο, με έμφαση στην εξόρυξη φυσικού αερίου και την αξιοποίηση θαλάσσιων κοιτασμάτων μεγάλου βάθους.
Αντίστοιχα, η ελληνική κυβέρνηση με την αποδοχή του ενδιαφέροντος έχει θέσει ως προτεραιότητα τη διασφάλιση της ενεργειακής αυτάρκειας της χώρας, ενώ παράλληλα επιδιώκει να προσελκύσει διεθνείς επενδύσεις στον τομέα των υδρογονανθράκων. Εντός του 2025 θα υπογραφούν οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις και θα προκηρυχθεί ο διαγωνισμός όπως δήλωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου.
Η απόφαση της Chevron να εμπλακεί στις έρευνες Νότια της Κρήτης έχει πολλαπλές οικονομικές και γεωπολιτικές διαστάσεις:
Η συμμετοχή μιας ενεργειακής «κολοσσιαίας» εταιρείας ενισχύει την εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών στην ελληνική αγορά ενέργειας, καθιστώντας τη χώρα πιο ελκυστική για νέα έργα εξόρυξης και υποδομών. Εφόσον επιβεβαιωθούν σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου, η Ελλάδα θα μπορούσε να μειώσει την ενεργειακή της εξάρτηση από τρίτες χώρες και να ενισχύσει τη θέση της ως εξαγωγέας ενέργειας προς την Ευρώπη. Σε μια περίοδο όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και μείωση της εξάρτησης από τη Ρωσία, η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο ως κόμβος μεταφοράς ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο.
Εάν η Chevron προχωρήσει σε έρευνες σε περιοχές που εμπίπτουν στο πλαίσιο του παράνομου και αβάσιμου τουρκολιβυκού μνημονίου, αυτό θα συνιστά μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη για την Ελλάδα.
Η δραστηριότητα της Chevron θα ενισχύσει και τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις και την παρουσία της Ελλάδας στον ενεργειακό διάλογο της Ανατολικής Μεσογείου.
Καθόλου τυχαίο δεν φαίνεται να είναι το γεγονός ότι η Chevron εκδήλωσε ενδιαφέρον για έρευνες υδρογονανθράκων μόλις λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία του νέου Αμερικανού Προέδρου Ντοναλντ Τραμπ. Η χρονική συγκυρία υποδηλώνει μια στρατηγική κίνηση που ενδέχεται να συνδέεται με τις ευρύτερες γεωπολιτικές και ενεργειακές κατευθύνσεις της νέας ηγεσίας των ΗΠΑ.
Που κοιτούν ενεργειακά οι ΗΠΑ;
Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι οι ενεργειακές προτεραιότητες του Τραμπ διαφέρουν σημαντικά από εκείνες του Μπάιντεν, ο οποίος ήταν αντίθετος με τον αγωγό EastMed.
Στις προτεραιότητές της νέας αμερικανικής κυβέρνησης βρίσκεται η απεξάρτηση από τα Στενά του Ορμούζ σύμφωνα με τον κ. Jonathan Constantine, επικεφαλής του ελληνικού τμήματος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος των ΗΠΑ όπως ανέφερε στο συνέδριο με θέμα “Γεωστρατηγική, ενέργεια και νέες διεθνείς ανακατανομές ισχύος” που διοργάνωσαν την Τετάρτη τα παραρτήματα Ελλάδος και Ισραήλ του Ρεπομπλικανικού Κόμματος των ΗΠΑ σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών EastMed και το Ελληνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.
Κάθε μέρα, μέσω των Στενών του Ορμούζ, διακινούνται περίπου 17,5 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου και των παραγώγων του, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 30% της παγκόσμιας παραγωγής. Την ίδια στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ως η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα, καλύπτουν το 58% της παγκόσμιας παραγωγής.
Το Project
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προωθούν πρόταση κατασκευής αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου που θα συνδέουν τα Εμιράτα, το Μπαχρέιν και τη Σαουδική Αραβία με τη Μεσόγειο μέσω της ερήμου. Οι αγωγοί αυτοί θα κατασκευαστούν υπό την εποπτεία και την ευθύνη των ΗΠΑ, οι οποίες θα διατηρήσουν και ένα ποσοστό κυριότητας στις εγκαταστάσεις. Με αυτόν τον τρόπο, θα διασφαλίζεται η δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών να στηρίζουν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, ενισχύοντας τη σταθερότητα και την ασφάλεια του έργου.
Στρατιωτική συμμαχία ως αναγκαία προϋπόθεση εξασφάλισης της οικονομικής βιωσιμότητας της επόμενης 30ετίας
Η στρατηγική προσέγγιση επικεντρώνεται στην εξασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας της Εγγύς Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου, με βασική προϋπόθεση τη σύμπραξη των παραγωγών χωρών και των χωρών μεταφοράς της ενέργειας σε μια ισχυρή στρατιωτική και όχι απλώς οικονομική συμμαχία, επισήμανε ο κ. Jonathan Constantine.
Ένα τέτοιο εγχείρημα θα προσέφερε απόλυτη προστασία στο δίκτυο αγωγών, που ουσιαστικά αποτελεί την επέκταση του EastMed. Αντί να περιοριστεί σε μια υποδομή μεταφοράς φυσικού αερίου από τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, το σχέδιο μπορεί να εξελιχθεί σε ένα πολυδιάστατο έργο που θα περιλαμβάνει τη μεταφορά φυσικού αερίου, πετρελαίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, εάν προστεθούν οδικές και σιδηροδρομικές υποδομές, μπορεί να δημιουργηθεί ένας στρατηγικός διάδρομος που θα συνδέει την Ινδία με την Ευρώπη.
Game Changer
Επιδιώκουμε μια πραγματική αλλαγή του παιχνιδιού ως Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, με στόχο την ενίσχυση του παγκόσμιου εμπορίου και της ενεργειακής ασφάλειας προς όφελος των λαών του παγκόσμιου εμπορίου και της ενεργειακής ασφάλειας επισήμανε ο κ. Jonathan Constantine.
Aνέφερε επίσης ότι με αυτό το σχέδιο αναβαθμίζεται εξαιρετικά ο ρόλος της Ελλάδας ως μια από της κύριες στρατιωτικές εγγυήτριες χώρες μαζί με το Ισραήλ. Με τεράστια οφέλη για τις ελληνικές κατασκευαστικές από τη συμμετοχή τους ως υπεργολάβοι σε μεγάλα τμήματα αυτών των έργων. Το μόνο πράγμα που μπορεί να σταματήσει το έργο είναι η ατολμία, η έλλειψη διορατικότητας και κυριότερο όλων η κακή επιρροή των ενεργειακών στρατηγικών μας ανταγωνιστών μέσω υπόγειων διάδρομων, ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στρατηγικής σημασίας η συνάντηση Μητσοτάκη – Νετανιάχου
Σε μια περίοδο αυξημένων γεωπολιτικών προκλήσεων, ο Έλληνας Πρωθυπουργός επισκέπτεται σήμερα το Ισραήλ για συνομιλίες με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Η συνάντηση επιβεβαιώνει τη σταθερή και ισχυρή στρατηγική συνεργασία Ελλάδας και Ισραήλ. Οι δύο ηγέτες θα συζητήσουν εκτενώς τις διμερείς σχέσεις και τις περιφερειακές εξελίξεις, δίνοντας έμφαση στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Συρία.
