Η Ουκρανή δημοσιογράφος Βικτόρια Ρόσκινα βρήκε φρικτό θάνατο μετά τη σύλληψή της από τις ρωσικές δυνάμεις στη Ζαπορίζια το καλοκαίρι του 2023, όπως αποκαλύπτει έρευνα του Guardian. Η σορός της, που επιστράφηκε μήνες αργότερα, παρουσίαζε «πολλά σημάδια βασανιστηρίων» και βρισκόταν σε τραγική κατάσταση, γεγονός που έχει προκαλέσει σοκ και έχει πυροδοτήσει διεθνή ανησυχία.
Σύμφωνα με την έρευνα, η Ρόσκινα είχε κρατηθεί χωρίς επίσημες κατηγορίες και χωρίς πρόσβαση σε νομική υποστήριξη. Η μόνη επικοινωνία με την οικογένειά της ήταν ένα τηλεφώνημα τεσσάρων λεπτών. Κατά την επιστροφή της σορού της στις 14 Φεβρουαρίου, οι συγγενείς της διαπίστωσαν ότι έλειπαν «ο εγκέφαλος, τα μάτια και ο λάρυγγας», κάνοντας εξαιρετικά δύσκολη τη διακρίβωση της ακριβούς αιτίας θανάτου.
Τα σημάδια βασανιστηρίων περιλάμβαναν εγκαύματα από «ηλεκτροσόκ», εκδορές, σπασμένο πλευρό, και σπασμένο υοειδές οστό που παραπέμπει σε πιθανό «στραγγαλισμό». Τα μαλλιά της, τα οποία κρατούσε μακριά και ξανθά στις άκρες, είχαν ξυριστεί. Στην ταυτότητα της σορού αναγραφόταν μόνο «NM SPAS 757», δηλαδή «άγνωστος άνδρας».
Μαρτυρίες από πρώην κρατούμενους, σωφρονιστικούς υπαλλήλους και νομικούς δείχνουν ότι η Ρόσκινα υπέστη ακραία βασανιστήρια και ψυχολογική κατάρρευση. Μια συγκρατούμενή της κατέθεσε: «Κατά τη διάρκεια των ανακρίσεων, της έκαναν ηλεκτροσόκ… Της έκαναν μαχαιριές – τις είδα… Φρέσκο σημάδι από μαχαίρι – στον πήχη… Μου είπε “τους ικέτευσα να μην αγγίξουν το τραύμα”».
Λίγο πριν τον θάνατό της, η Ρόσκινα φαινόταν σε τραγική κατάσταση, μόλις 30 κιλά, «με τα μάτια τρομοκρατημένα» και «κουλουριασμένη σε εμβρυακή στάση». Σύμφωνα με μαρτυρίες, αρνιόταν το φαγητό, πιθανόν ως μορφή διαμαρτυρίας ή λόγω ψυχικής κατάρρευσης. Οι γιατροί της προσέφεραν χάπια, τα οποία φέρεται να αρνήθηκε.
Τον Ιούνιο, νοσηλεύτηκε φρουρούμενη από έξι μασκοφόρους με πολυβόλα, ένδειξη ότι θεωρούνταν «πολύτιμο διαπραγματευτικό χαρτί» από τη Μόσχα. Τον Απρίλιο του 2024, οι γονείς της έλαβαν επιβεβαίωση από τις ρωσικές αρχές ότι ήταν ζωντανή. Στην τελευταία της κλήση είπε στους γονείς της: «Μου υποσχέθηκαν ότι θα γυρίσω σπίτι τον Σεπτέμβριο» και τους αποχαιρέτησε με τη φράση «λοιπόν, αυτό ήταν. Αντίο, αντίο. Μαμά, μπαμπά, σας αγαπώ».
Η Ρόσκινα ήταν «αφοσιωμένη στη δουλειά της» και «δεν είχε άλλη ζωή εκτός από τη δουλειά της», σύμφωνα με συναδέλφους. Είχε ερευνήσει επικίνδυνες υποθέσεις, από τις συνθήκες στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια μέχρι τη δολοφονία εφήβων από Ρώσους. Λίγο πριν την εξαφάνισή της, αναζητούσε μυστικά κέντρα βασανιστηρίων και ετοίμαζε λίστα με «τους υπεύθυνους πράκτορες της FSB».
Η τελευταία της μετακίνηση καταγράφηκε στις 25 Ιουλίου 2023, με το στίγμα του τηλεφώνου της να εμφανίζεται σε πολωνικό δίκτυο. Η διαδρομή της περνούσε μέσω Λιθουανίας και Λετονίας, μέχρι να εισέλθει στη Ρωσία από το σημείο Ludonka. Από τις 3 Αυγούστου, η επικοινωνία της με τον έξω κόσμο διακόπηκε.
Σε παλαιότερη βράβευσή της από το International Women’s Media Foundation, είχε δηλώσει: «Παραμείναμε πιστοί στην αποστολή μας, να μεταφέρουμε την αλήθεια στον κόσμο, αντισταθμίζοντας τη ρωσική προπαγάνδα… Θέλω να αφιερώσω αυτό το βραβείο σε αυτούς. Άλλωστε, πέθαναν στον αγώνα για την αλήθεια, προσπαθώντας να καταγράψουν τα ρωσικά εγκλήματα».
