Στις συνεδριάσεις του Eurogroup και του Ecofin που πραγματοποιούνται σήμερα και αύριο (11 και 12 Απριλίου) στη Βαρσοβία, η Ελλάδα διαμορφώνει τη θέση της με σαφές μήνυμα για την ανάγκη διαλόγου και συνεργασίας. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης: «Πρέπει να χτίζεις δεσμούς, όχι να βάζεις δασμούς», δίνοντας έτσι το στίγμα της ελληνικής προσέγγισης.
Στην ατζέντα των Ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών κυριαρχούν οι δασμοί που προανήγγειλε η κυβέρνηση Τραμπ και το ζήτημα της χρηματοδότησης των αμυντικών δαπανών. Ο κ. Πιερρακάκης, μιλώντας στη Βουλή, τόνισε ότι «θέλουμε, αυτό το οποίο είπε και ο Πρωθυπουργός, μια λύση win – win με τις Ηνωμένες Πολιτείες», επισημαίνοντας την ανάγκη για θεσμική σταθερότητα και ευρωπαϊκή συνοχή, καθώς και τους κινδύνους από τις πιθανές παρενέργειες των εμπορικών εντάσεων.
Πιθανές συνέπειες των δασμών
Αν και οι άμεσες επιπτώσεις για την Ελλάδα είναι περιορισμένες – οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ανέρχονται σε μόλις 2,4 δισ. ευρώ ή 1% του ΑΕΠ – η προσοχή στρέφεται στις έμμεσες συνέπειες, όπως:
- Η ενίσχυση της επενδυτικής αβεβαιότητας
- Ο κίνδυνος ύφεσης σε βασικές οικονομίες, όπως οι ΗΠΑ και η Γερμανία
- Η πορεία των εμπορικών διαπραγματεύσεων μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ
Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα επαναφέρει στο προσκήνιο τα διαρθρωτικά προβλήματα της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, όπως τα περιγράφουν οι εκθέσεις Draghi και Letta. Όπως ανέφερε ο υπουργός, «πρέπει να είναι ο ‘Βορράς’ στην πυξίδα μας», τονίζοντας πως οι «εσωτερικοί δασμοί» που αγγίζουν το 45% στη μεταποίηση και το 110% στις υπηρεσίες, κρατούν την Ευρώπη μακριά από έναν πλήρως ενοποιημένο οικονομικό χώρο.
Η Ελλάδα, η οποία πλησιάζει πλέον τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στις εξαγωγές (43% του ΑΕΠ), επιδιώκει περαιτέρω διείσδυση σε δυναμικές αγορές όπως η Ινδία και η Μέση Ανατολή, ενώ ταυτόχρονα ζητά μεγαλύτερο ρόλο στη λήψη ευρωπαϊκών αποφάσεων.
Νέα ρήτρα για τις αμυντικές δαπάνες
Το δεύτερο μείζον θέμα των συζητήσεων αφορά τη νέα ευρωπαϊκή «ρήτρα διαφυγής» για τις στρατιωτικές δαπάνες. Σύμφωνα με τη «Λευκή Βίβλο» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα κράτη-μέλη μπορούν να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες έως και κατά 1,5% του ΑΕΠ, χωρίς αυτές να συνυπολογίζονται στο έλλειμμα – κάτι που θα ισχύσει για την περίοδο 2025–2028.
Η Ελλάδα, έχοντας ήδη αυξήσει τις σχετικές δαπάνες μετά το 2021, θα μπορεί να τις εντάξει σε αυτή τη ρύθμιση. Ωστόσο, ο κ. Πιερρακάκης υπογράμμισε τη σημασία της δημοσιονομικής υπευθυνότητας, ξεκαθαρίζοντας πως «δεν πρόκειται να ακολουθήσουμε τη λογική του ‘δώσ’ τα όλα’ που περνάει τον λογαριασμό στις επόμενες γενιές».
