Το ειρηνευτικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία προβλέπει αλλαγές στα σύνορα, εφόσον γίνει αποδεκτό, ως μέσο για την παύση της ρωσικής εισβολής που συνεχίζεται από το 2022.
Το Newsweek παρουσίασε χάρτες από το Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου, που αποτυπώνουν τα προτεινόμενα νέα σύνορα: η Ρωσία θα διατηρήσει τόσο τα εδάφη που κατέκτησε μετά το 2022 όσο και αυτά που είχε προσαρτήσει ήδη από το 2014.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, από την πλευρά του, έχει ξεκαθαρίσει ότι βάσει του ουκρανικού συντάγματος, η Κριμαία – την οποία ο Βλαντίμιρ Πούτιν προσάρτησε παράνομα το 2014 – είναι αναπόσπαστο τμήμα της χώρας του. Ο Τραμπ, όμως, κατηγόρησε τον Ζελένσκι ότι με τις θέσεις του δυσχεραίνει την επίτευξη ειρήνης, παρότι ο πόλεμος ξεκίνησε με τη ρωσική εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Οι διαπραγματεύσεις για το τέλος του πολέμου βρίσκονται σε αδιέξοδο, με τον Τραμπ να εκφράζει έντονη δυσαρέσκεια και να αποδίδει την αποτυχία της αμερικανικής πρότασης στην ουκρανική άρνηση. Η ιδέα για επίσημη αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικής κυριαρχίας, μαζί με τις δηλώσεις του αντιπροέδρου Βανς, έχουν προκαλέσει έντονη ανησυχία ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα γέρνει υπέρ της Μόσχας και θα αφήνει την Ουκρανία ανοιχτή σε νέες επιθέσεις.
Οι προτάσεις Τραμπ
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει ξεκαθαρίσει ότι αν δεν υπάρξει άμεση συμφωνία μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, θα αποσυρθεί από τη διαδικασία. Μετά από εβδομάδες παράλληλων επαφών με τις δύο πλευρές, οι ΗΠΑ κατέθεσαν πρόταση που έγινε αποδεκτή από τη Ρωσία, αλλά απορρίφθηκε από την Ουκρανία.
Η πρόταση περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και την άρση ορισμένων κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Ένα από τα βασικά της σημεία είναι η αποδοχή της Κριμαίας ως ρωσικού εδάφους. Ωστόσο, ο Ζελένσκι έχει τονίσει ότι η Ουκρανία δεν πρόκειται να αναγνωρίσει νομικά την κατοχή της περιοχής αυτής.
Ο Τραμπ πάντως έχει δηλώσει ότι δεν απαιτείται από την Ουκρανία να αποδεχθεί επίσημα τη ρωσική κυριαρχία στην Κριμαία, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για μια συμφωνία χωρίς τροποποίηση του ουκρανικού συντάγματος – κάτι που όμως η Ρωσία μπορεί να μην δεχθεί.
Παράλληλα, ο αντιπρόεδρος Βανς υπογράμμισε πως για να επιτευχθεί ειρήνη, και οι δύο πλευρές πρέπει να κάνουν εδαφικές υποχωρήσεις. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ΗΠΑ κατέθεσαν «μια ξεκάθαρη πρόταση» που περιλαμβάνει «πάγωμα» της κατάστασης στα σημεία που βρίσκονται σήμερα οι γραμμές ελέγχου.
Μια τέτοια ρύθμιση ωστόσο είναι ιδιαίτερα επώδυνη για το Κίεβο, καθώς ο στόχος του παραμένει η ανάκτηση όλων των περιοχών που κατέλαβε η Ρωσία από το 2014 και μετά – περιλαμβανομένης της Κριμαίας, καθώς και όσων κατελήφθησαν μετά το 2022.
Η Μόσχα ισχυρίζεται πως έχει ενσωματώσει τέσσερις ακόμη ουκρανικές περιοχές – Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια – αν και στην πράξη δεν τις ελέγχει πλήρως.
Ο Γιούρι Μπογιέτσκο, επικεφαλής της οργάνωσης Hope for Ukraine, ανέφερε πως 1 εκατομμύριο Ουκρανοί ζουν σε περιοχές που, σύμφωνα με την πρόταση, θα τεθούν υπό ρωσική διοίκηση de facto, αναγκάζοντας όσους διαφωνούν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Η Όλγα Όλικερ, από τον οργανισμό International Crisis Group, σημείωσε πως η συμφωνία ΗΠΑ – Ρωσίας φαίνεται να στοχεύει περισσότερο σε μια εκεχειρία παρά σε μια οριστική ειρήνη. Αν και αυτό ενδέχεται να ανακόψει τη ρωσική επέκταση, όπως έγινε και μετά το 2014, δεν αποκλείει νέες εντάσεις.
Τόνισε επίσης πως μια κατάπαυση του πυρός σημαίνει διατήρηση του ελέγχου από κάθε πλευρά στα εδάφη που κατέχει τη δεδομένη στιγμή, με πιθανότητα μελλοντικών ανταλλαγών για λόγους ασφάλειας.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, επανέλαβε ότι βασική ρωσική απαίτηση για ειρήνη είναι η αποχώρηση της Ουκρανίας από όλα τα εδάφη που διεκδικεί η Ρωσία.
«Δεν είναι σαφές ότι η συμφωνία δεσμεύει κανέναν σε κάτι τέτοιο», υπογράμμισε η Όλικερ. «Και φυσικά, αν οι Ουκρανοί την απορρίψουν, δεν δεσμεύονται σε τίποτα απολύτως».
