Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι η Τετάρτη θα είναι η «Ημέρα Απελευθέρωσης» – η στιγμή που σχεδιάζει να εφαρμόσει νέα δασμολογικά μέτρα, τα οποία υπόσχεται ότι θα απαλλάξουν τις ΗΠΑ από την εξάρτηση από ξένα προϊόντα.
Αν και οι λεπτομέρειες των νέων δασμών του Τραμπ παραμένουν ασαφείς, οι περισσότερες οικονομικές αναλύσεις δείχνουν ότι το κόστος θα επιβαρύνει τις αμερικανικές οικογένειες μέσω αυξημένων τιμών και μειωμένων εισοδημάτων. Ωστόσο, ο Τραμπ παραμένει αμετακίνητος, καλώντας κορυφαίους επιχειρηματίες στον Λευκό Οίκο, προκειμένου να παρουσιάσει επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων σε νέα έργα που θα στοχεύουν στην αποφυγή των εισαγωγικών φόρων.
Οι δασμοί αυτοί μπορεί να μην έχουν μακροχρόνια ισχύ, εφόσον ο Τραμπ διαπιστώσει ότι μπορεί να διαπραγματευτεί μια συμφωνία μετά την επιβολή τους. «Είμαι σίγουρα ανοιχτός σε αυτό, αν μπορούμε να κάνουμε κάτι», δήλωσε ο ίδιος στους δημοσιογράφους. «Θα πάρουμε κάτι γι’ αυτό».
Το διακύβευμα περιλαμβάνει την οικονομική ευημερία των αμερικανικών νοικοκυριών, την παγκόσμια οικονομική θέση των ΗΠΑ και τη δομή του διεθνούς εμπορίου.
Τι επιδιώκει ο Τραμπ;
Σχεδιάζει την επιβολή εισαγωγικών φόρων, συμπεριλαμβανομένων «αμοιβαίων» δασμών που θα αντανακλούν τους δασμολογικούς συντελεστές άλλων χωρών και τις επιδοτήσεις τους. Έχει αναφερθεί ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Νότια Κορέα, τη Βραζιλία και την Ινδία.
Την περασμένη εβδομάδα, επέβαλε δασμούς 25% στα εισαγόμενα αυτοκίνητα, υποστηρίζοντας ότι οι ΗΠΑ έχουν αδικηθεί, καθώς εισάγουν περισσότερα αγαθά από όσα εξάγουν.
«Αυτή είναι η αρχή της Ημέρας της Απελευθέρωσης στην Αμερική», δήλωσε. «Θα χρεώσουμε τις χώρες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας και παίρνουν τις δουλειές μας, παίρνουν τον πλούτο μας, παίρνουν πολλά πράγματα όλα αυτά τα χρόνια. Έχουν πάρει τόσα πολλά από τη χώρα μας, φίλοι και εχθροί. Και, ειλικρινά, ο φίλος ήταν συχνά πολύ χειρότερος από τον εχθρό».
Σε συνέντευξή του στο NBC News, δήλωσε ότι δεν τον απασχολεί αν οι δασμοί οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών των αυτοκινήτων, καθώς αυτό θα μπορούσε να καταστήσει τα αμερικανικά αυτοκίνητα πιο ανταγωνιστικά. «Ελπίζω να αυξήσουν τις τιμές τους, γιατί αν το κάνουν, ο κόσμος θα αγοράζει αυτοκίνητα αμερικανικής κατασκευής», είπε. «Δεν με νοιάζει καθόλου, γιατί αν οι τιμές στα ξένα αυτοκίνητα ανέβουν, θα αγοράσουν αμερικανικά αυτοκίνητα».
Παράλληλα, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να προσαρμόσει τους δασμούς του ανάλογα με τη στάση των άλλων χωρών. Ωστόσο, έχει ήδη δρομολογήσει νέες φορολογικές επιβαρύνσεις σε φαρμακευτικά προϊόντα, χαλκό και ξυλεία. Επίσης, σχεδιάζει δασμό 25% στο πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα, ενώ έχει ήδη επιβάλει πρόσθετους φόρους 20% στις κινεζικές εισαγωγές λόγω του ρόλου της χώρας στην παραγωγή φαιντανύλης. Παράλληλα, οι δασμοί σε προϊόντα από τον Καναδά και το Μεξικό συνεχίζονται, όπως και η επέκταση των δασμών 25% στον χάλυβα και το αλουμίνιο.
Οι απόψεις διίστανται: κάποιοι σύμβουλοι του Τραμπ θεωρούν ότι οι δασμοί είναι διαπραγματευτικά εργαλεία για το εμπόριο και την ασφάλεια των συνόρων, ενώ άλλοι εκτιμούν ότι τα έσοδα από αυτούς θα συμβάλουν στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ υποστηρίζει ότι θα αναγκάσουν τις άλλες χώρες να δείξουν στον Τραμπ «σεβασμό».
Η απάντηση της ΕΕ: Στοχεύει Big Tech και αμερικανικές τράπεζες
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει ένα νέο μέτωπο αντίδρασης, καθώς ο Τραμπ ετοιμάζεται να επιβάλει τους λεγόμενους αμοιβαίους δασμούς.
Μέχρι στιγμής, η ΕΕ έχει κινηθεί σύμφωνα με τις παραδοσιακές πρακτικές εμπορικού πολέμου, επιβάλλοντας αντίμετρα σε εμβληματικές αμερικανικές εταιρείες, όπως η Harley-Davidson. Ωστόσο, καθώς η Ουάσινγκτον απειλεί με νέες κυρώσεις, όχι μόνο για τους δασμούς αλλά και για τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς τεχνολογίας, οι Βρυξέλλες προετοιμάζονται για μια πιο επιθετική στάση.
«Θα προσεγγίσουμε αυτές τις διαπραγματεύσεις από μια θέση ισχύος», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Η Ευρώπη κατέχει πολλά χαρτιά. Από το εμπόριο μέχρι την τεχνολογία, μέχρι το μέγεθος της αγοράς μας. Αλλά αυτή η δύναμη βασίζεται επίσης στην ετοιμότητά μας να λάβουμε αποφασιστικά αντίμετρα. Όλα τα μέσα είναι στο τραπέζι».
Η ΕΕ ενδέχεται να στραφεί στις αμερικανικές τράπεζες, όπως η J.P. Morgan και η Bank of America, ή στους τεχνολογικούς κολοσσούς, όπως το X του Elon Musk, η Google και η Amazon.
«Σίγουρα δεν αποκλείουμε μια μεγαλύτερη απάντηση, μια καλύτερη απάντηση και μια ακόμη πιο δημιουργική απάντηση μέσω υπηρεσιών, μέσω [των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας]», ανέφερε υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Η ΕΕ μπορεί να στοχεύσει τις αμερικανικές εταιρείες μέσω της αυστηροποίησης των κανονισμών της για τη Μεγάλη Τεχνολογία, της επιβολής φόρων στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές ή της αύξησης των τελών για την προσγείωση αμερικανικών αεροπορικών εταιρειών στην Ευρώπη.
Ως έσχατη λύση, μπορεί να ενεργοποιήσει το μέσο κατά του εξαναγκασμού, που θα της επιτρέψει να λάβει μέτρα κατά των αμερικανικών εταιρειών, ακόμα και να αποκλείσει την πλατφόρμα X του Musk από την Ευρώπη ή να περιορίσει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών.
Παρ’ όλα αυτά, οι Βρυξέλλες δεν επιθυμούν πλήρη κλιμάκωση και ελπίζουν να επαναφέρουν την Ουάσινγκτον στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Οι συνομιλίες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μειώσεις δασμών, αμερικανικές επενδύσεις σε ευρωπαϊκές αμυντικές εταιρείες και διευκολύνσεις στην αγορά φυσικού αερίου.
Η εμπορική σύγκρουση κλιμακώνεται και η επόμενη κίνηση ανήκει στην Ουάσινγκτον.
