Με τα αποθέματα νερού να εμφανίζουν πτώση 20% σε σύγκριση με πέρυσι, οι αρμόδιες υπηρεσίες μελετούν μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης.
Η Αττική έρχεται αντιμέτωπη με μια ανησυχητική πραγματικότητα: η μείωση στα αποθέματα νερού που τροφοδοτούν την πρωτεύουσα είναι πλέον εμφανής και δεν μπορεί να αγνοηθεί. Σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή της 6ης Απριλίου 2025, οι υδατοδεξαμενές της ΕΥΔΑΠ περιέχουν 651.511.000 κυβικά μέτρα, ενώ η ημερήσια ζήτηση ξεπερνά τα 1.200.000 κυβικά. Ο φετινός χειμώνας, αν και ψυχρότερος από προηγούμενους, δεν έφερε αρκετή βροχή ή χιόνι, με αποτέλεσμα ο υδροφόρος ορίζοντας να μην ανανεωθεί επαρκώς.
Η κατάσταση φαίνεται ξεκάθαρα στη λίμνη του Μαραθώνα, όπου η στάθμη έχει πέσει αισθητά. Αντίστοιχα, στη λίμνη Υλίκη, που παραδοσιακά υποστηρίζει την παροχή, παρατηρείται μεγαλύτερη επιβάρυνση. Η αυξημένη εξάρτηση από τα φυσικά αποθέματα, σε συνδυασμό με τη μειωμένη φυσική αναπλήρωση, έχει φέρει το σύστημα υδροδότησης σε κρίσιμο σημείο. Όπως αναφέρουν πηγές από την ΕΥΔΑΠ, οι πόροι είναι μειωμένοι κατά 20% σε σχέση με πέρυσι και εφόσον δεν υπάρξουν βροχοπτώσεις μέσα στην άνοιξη, δεν αποκλείεται να ληφθούν μέτρα περιορισμού της κατανάλωσης.
Ποια μέτρα εξετάζονται
Αν η ξηρασία επιμείνει, είναι πιθανό να προχωρήσουν συστάσεις προς το κοινό για περιορισμό της κατανάλωσης μέσω εκστρατειών ενημέρωσης. Αυτές θα προωθούν την ιδέα της «υδατικής συνείδησης» και θα ενθαρρύνουν πρακτικές όπως η μείωση στο «πότισμα κήπων και πρασίνου», η αποφυγή πλυσίματος αυτοκινήτων και πεζοδρομίων με λάστιχο και το να μη γεμίζουν «ιδιωτικές πισίνες».
Εξετάζονται επίσης χρονικοί περιορισμοί στο πότισμα εξωτερικών χώρων – για παράδειγμα, ορισμένες ώρες ή μέρες να μην επιτρέπεται το πότισμα. Τέτοια μέτρα έχουν εφαρμοστεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με επιτυχία.
Μια πιο τεχνική λύση που μπορεί να εφαρμοστεί είναι η μείωση της πίεσης του νερού τις βραδινές ώρες ή σε περιοχές με μικρότερη πληθυσμιακή πυκνότητα. Αυτό βοηθά στον περιορισμό της ροής χωρίς να σταματά εντελώς η παροχή.
Δεν αποκλείονται επίσης περιορισμοί για επιχειρήσεις με υψηλή κατανάλωση νερού, όπως τα πλυντήρια αυτοκινήτων ή τα θερμοκήπια, μέσω καθορισμένων ωραρίων ή υποχρέωσης να αποδείξουν την κατανάλωσή τους.
Σε ακραίες περιπτώσεις, εξετάζεται και το ενδεχόμενο «προσωρινής διακοπής υδροδότησης εκ περιτροπής» σε περιοχές με μικρότερη ζήτηση ή εναλλακτικές πηγές νερού, αν και πρόκειται για λύση έσχατης ανάγκης.
Συζητείται επίσης το ενδεχόμενο «αύξησης της τιμής του νερού» για όσους καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες, ώστε να περιοριστεί η υπερκατανάλωση μέσω οικονομικών κινήτρων. Αν και πρόκειται για πολιτικά ευαίσθητο θέμα, έχει εφαρμοστεί σε άλλες χώρες ως μορφή «περιβαλλοντικής φορολόγησης».
Σε περίπτωση επιδείνωσης, στο τραπέζι είναι και ο «περιορισμός χρήσης νερού για πολυτελείς ή μη απαραίτητες χρήσεις», όπως διακοσμητικά σιντριβάνια, δεξαμενές ή άρδευση άγονων χώρων. Οι παραβάτες πιθανόν να αντιμετωπίσουν κυρώσεις από δημοτικές αρχές.
Η νέα συνθήκη της ξηρασίας
Οι ειδικοί επισημαίνουν πως η κατάσταση δεν είναι παροδική αλλά αποτελεί ένδειξη για ένα νέο, πιο ξηρό κλίμα, ειδικά στην Αττική. Τα υδρολογικά δεδομένα των τελευταίων ετών δείχνουν σταθερή μείωση βροχοπτώσεων και χιονοκάλυψης, με αποτέλεσμα τη χαμηλότερη αναπλήρωση των υδάτινων αποθεμάτων.
Η εικόνα θυμίζει τη λειψυδρία της δεκαετίας του ’90, όμως με μια βασική διαφορά: αυτή τη φορά, δεν πρόκειται για προσωρινή κρίση, αλλά για μια νέα κανονικότητα. Ήδη από το 1991, μελέτες του ΙΓΜΕ είχαν προβλέψει ραγδαία αύξηση της ζήτησης νερού στην Αττική, και πράγματι, σήμερα, η κατανάλωση έχει φτάσει στα 1.200.000 κυβικά μέτρα ημερησίως, χωρίς να έχουν γίνει οι απαραίτητες υποδομές για να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες.
Η Ελλάδα κατατάσσεται δεύτερη στην Ευρώπη – μετά την Ιταλία – σε «κατά κεφαλήν κατανάλωση νερού στην ύδρευση». Ωστόσο, ο κύριος όγκος κατανάλωσης εντοπίζεται στη γεωργία. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 83% του διαθέσιμου νερού διοχετεύεται στην άρδευση, όπου υπάρχει μεγάλο περιθώριο εξοικονόμησης λόγω παλαιών και διαρρεόντων δικτύων.
Ιδιαίτερα επιβαρυμένες είναι και οι νησιωτικές περιοχές, λόγω «υπερτουρισμού» και επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου. Εκεί, η «αφαλάτωση» προτείνεται όλο και περισσότερο ως λύση, με τους επιστήμονες να καλούν τις τοπικές αρχές να κινηθούν πιο γρήγορα για την υλοποίηση σχετικών έργων.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επίσημη ανακοίνωση από την ΕΥΔΑΠ για την εφαρμογή μέτρων. Ωστόσο, βρίσκεται σε εξέλιξη σχεδιασμός ενημερωτικής καμπάνιας και τεχνικών παρεμβάσεων, ενώ γίνονται συνεννοήσεις με το Υπουργείο Περιβάλλοντος για την πιθανή λήψη «έκτακτων μέτρων» αν η κατάσταση επιδεινωθεί.
