Στην εφαρμογή μίας ολοκληρωμένης δέσμης στρατηγικών παρεμβάσεων για την ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας προχωρά το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών επισημαίνει η Δέσποινα Παληαρούτα, Γενική Γραμματέας Μεταφορών σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στην ηλεκτρονική εφημερίδα «Attica Times» και την Οικονομική Αναλύτρια Δάφνη Γρηγοριάδη.
Με δεδομένη την κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου ποιες θεωρείτε ότι θα είναι οι επιπτώσεις στις τιμές των οχημάτων στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα, και πώς ενδέχεται να επηρεαστεί η μετάβαση προς την ηλεκτροκίνηση;
Η κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ ενδέχεται να επηρεάσει τις τιμές των οχημάτων στην Ευρώπη, καθώς οι δασμοί και οι περιορισμοί στις εισαγωγές μπορεί να αυξήσουν το κόστος παραγωγής και διάθεσης. Αυτό θα μπορούσε να επιβραδύνει τη μετάβαση προς την ηλεκτροκίνηση, ιδίως αν επηρεαστούν οι εφοδιαστικές αλυσίδες και η διαθεσιμότητα κρίσιμων εξαρτημάτων. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει μέτρα για την προστασία της αγοράς και την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση της πράσινης μετάβασης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τιμές των ηλεκτρικών αυτοκινήτων μειώνονται σταθερά λόγω μαζικής εργοστασιακής παραγωγής και μάλιστα οι τιμές ορισμένων μοντέλων μικρομεσαίων ηλεκτρικών αυτοκινήτων προσεγγίζουν αυτές των αντίστοιχων συμβατικών.
Πώς προχωρά το πρόγραμμα Κινούμαι Ηλεκτρικά;
Το πρόγραμμα «Κινούμαι Ηλεκτρικά» έτρεξε σε 3 κύκλους. Συνολικά έχουν πραγματοποιηθεί πληρωμές ύψους περίπου 90.000.000€ που αφορούν συνολικά σε 35.374 ηλεκτρικά οχήματα.
Το πρόγραμμα για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης έχει ολοκληρωθεί, ωστόσο το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών συνεχίζει να αναζητά νέους πόρους προκειμένου να επανασχεδιάσει προγράμματα που θα αφορούν σε χαμηλότερης εμπορικής αξίας οχήματα για τα οποία προσφέρει περαιτέρω επιδοτήσεις για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης στη χώρα.
Ταυτόχρονα, καταβάλλονται συστηματικές προσπάθειες για τη διαρκή ενίσχυση του δικτύου σημείων φόρτισης. Ενδεικτικά, από τα μόλις 73 σημεία που υπήρχαν το 2019, ο αριθμός τους έχει πλέον αυξηθεί σε 6.957. Η υφιστάμενη δυναμική καταδεικνύει περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών φόρτισης. Επιπλέον, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει αναπτύξει την εφαρμογή «reCharge», η οποία επιτρέπει στους πολίτες να εντοπίζουν τα πλησιέστερα διαθέσιμα σημεία φόρτισης.
Η αποτελεσματικότητα του προγράμματος αντανακλάται και στην αυξητική πορεία των πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων στη χώρα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Συνδέσμου Εμπόρων και Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων (ΣΕΑΑ), το 2024 ταξινομήθηκαν 16.969 ηλεκτρικά επιβατικά αυτοκίνητα εκ των οποίων 8.707 ήταν αμιγώς ηλεκτρικά και 8.262 υβριδικά εξωτερικής φόρτισης, ενώ το 2023 ταξινομήθηκαν 15.215 εκ των οποίων 6.379 ήταν αμιγώς ηλεκτρικά και 8.836 υβριδικά εξωτερικής φόρτισης. Σήμερα στην χώρα μας κυκλοφορούν 54.887 ηλεκτρικά επιβατικά αυτοκίνητα.
Με δεδομένο ότι έχει ξεκινήσει η ενίσχυση του στόλου με νέα λεωφορεία, ποιος είναι ο σχεδιασμός για το επόμενο διάστημα; Αναμένονται νέες παραλαβές και αν ναι, σε ποιες περιοχές;
Η κυβερνητική πολιτική για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών υλοποιείται με συνέπεια, αποφασιστικότητα και μετρήσιμη αποτελεσματικότητα. Στο πλαίσιο αυτό, η αναβάθμιση των αστικών συγκοινωνιών αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα και καθοριστικό βήμα προς την κατεύθυνση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας. Βασικός μας στόχος είναι η ουσιαστική αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών μέσω ενός σύγχρονου και προσβάσιμου συστήματος μεταφορών.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών συνεχίζει την υλοποίηση του προγράμματος ανανέωσης του στόλου αστικών λεωφορείων, εντάσσοντας νέα οχήματα φιλικά προς το περιβάλλον και πλήρως προσβάσιμα από όλους τους πολίτες. Με την προσθήκη αυτών των λεωφορείων, ενισχύεται η λειτουργικότητα των μετακινήσεων στις πόλεις, προωθούνται εναλλακτικές μορφές καυσίμου και περιορίζεται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των αστικών μεταφορών.
Ο στρατηγικός σχεδιασμός του Υπουργείου περιλαμβάνει την επένδυση σε χρήση ηλεκτρικών, φυσικού αερίου καθώς και λεωφορείων υδρογόνου.
Στην ΟΣΥ έχουν προσληφθεί από τον Μάρτιο 2025 185 οδηγοί, ενώ μέχρι τις 8 Μαΐου τρέχει διαγωνισμός στον ΑΣΕΠ για 410 νέες θέσεις εργασίας, εκ των οποίων οι 391 αφορούν σε οδηγούς. Κύριο μέλημά μας είναι η μείωση των χρονοαποστάσεων και η αύξηση του αριθμού των λεωφορείων στους δρόμους.
Επιπλέον, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών εξασφάλισε πόρους από εναλλακτικά χρηματοδοτικά εργαλεία και δρομολογεί αυτοτελείς διακριτούς διαγωνισμούς εντός 2025. Συγκεκριμένα:
ΑΤΤΙΚΗ
- Τρέχει ήδη διεθνής διαγωνισμός (με χρηματοδότηση μέσω Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας), για νέα 125 ηλεκτρικά λεωφορεία 12m σε κυκλοφορία μέχρι το καλοκαίρι του 2026. Ο εν λόγω διαγωνισμός βρίσκεται σε φάση αξιολόγησης προσφορών.
- Επίκειται προκήρυξη νέου διεθνούς διαγωνισμού (με χρηματοδότηση μέσω Modernisation Fund) για προμήθεια 50 λεωφορείων 12m, Κυψελών Υδρογόνου στην περιοχή Αθηνών.
- Επίκειται προκήρυξη νέου διεθνούς διαγωνισμού (με χρηματοδότηση μέσω Modernisation Fund) για προμήθεια 100 ηλεκτρικών λεωφορείων (50 midi 9m και 50 αρθρωτών 18m) στην περιοχή Αθηνών.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Τρέχει διεθνής διαγωνισμός (μέσω Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας) για Προμήθεια 50 Αρθρωτών Ηλεκτρικών Αστικών Οχημάτων 18 μέτρων (υποβολή προσφορών μέχρι την 28 Μαΐου).
Πώς όμως έχει ανανεωθεί ο στόλος σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη?
ΑΤΤΙΚΗ: Οι αστικές συγκοινωνίες της Αττικής έχουν ανανεωθεί ήδη σημαντικά με οχήματα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, απολύτως προσβάσιμα για το σύνολο της κοινωνίας. Σημειώνεται ότι το 90% των οχημάτων σε κυκλοφορία είναι εξοπλισμένα με ηλεκτροκίνητη ή χειροκίνητη ράμπα.
Σήμερα, κυκλοφορούν ήδη στην Αττική 468 ολοκαίνουρια λεωφορεία αντιρρυπαντικής τεχνολογίας εκ των 951 συνολικά νέων οχημάτων που θα ενισχύσουν τον στόλο των λεωφορείων σταδιακά μέχρι τα τέλη 2025, όπως αντίστοιχα έχει δεσμευθεί το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών.
Τα 468 ολοκαίνουρια λεωφορεία που δρομολογούνται ήδη αναλύονται ως κάτωθι:
– 140 ηλεκτρικά λεωφορεία 12m (εκτελούν δρομολόγια από τον Μάϊο 2024)
– 100 ηλεκτρικά midi λεωφορεία 9m
– 181 λεωφορεία diesel τα οποία προέρχονται από την Κοινοπραξία ΟΑΣΑ – ΚΤΕΛ – Το επόμενο διάστημα θα προστεθούν ακόμη 30 λεωφορεία, έτσι ώστε, μέσα στο επόμενο εξάμηνο, το σύνολο των 211 νέων λεωφορείων να κυκλοφορεί στην Ανατολική και Δυτική Αττική.
– 47 λεωφορεία φυσικού αερίου, 18m
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ:
Υπενθυμίζεται ότι, ήδη από τον Μάιο 2024 κυκλοφορούν τα πρώτα 110 ηλεκτρικά λεωφορεία 12m. Επιπλέον, στο πλαίσιο ενδιάμεσης ενίσχυσης του στόλου της συμπρωτεύουσας, προκηρύχθηκε διαγωνισμός για τη μίσθωση 159 λεωφορείων, διάρκειας τριών ετών, με ημερομηνία ισχύος την 1η Ιανουαρίου 2025. Μέχρι στιγμής έχουν τεθεί σταδιακά σε εμπορική κυκλοφορία 148 λεωφορεία, ενώ στον στόλο θα προστεθούν τα υπόλοιπα 11 μέχρι τα μέσα Μαΐου. Πρόκειται για οχήματα diesel, με μέσο όρο ηλικίας 7,3 έτη (τα 41 εκ των 159 είναι ολοκαίνουρια) τα οποία και αναμένεται να συνεισφέρουν σημαντικά στη βελτίωση της κατάστασης του συνολικού στόλου.
Οι παρεμβάσεις αυτές δεν αποτελούν μεμονωμένες ενέργειες, αλλά εντάσσονται σε έναν ολοκληρωμένο εθνικό σχεδιασμό για τη βιώσιμη αστική κινητικότητα, ο οποίος θέτει στο επίκεντρο τον πολίτη, την προστασία του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ποιότητας των καθημερινών μετακινήσεων. Η μετάβαση προς ένα πράσινο, σύγχρονο και αποδοτικό σύστημα συγκοινωνιών βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, με βασική μας επιδίωξη την επιτάχυνση της υλοποίησής του με υπευθυνότητα και πλήρη διαφάνεια.
Ποια στρατηγικά μέτρα προβλέπονται για την ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας;
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προχωρά στην εφαρμογή μίας ολοκληρωμένης δέσμης στρατηγικών παρεμβάσεων για την ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας, με βασικούς άξονες τον εκσυγχρονισμό του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) και την υλοποίηση των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ).
Σε τοπικό επίπεδο, τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ), με τη στήριξη 36 Υπουργικών Αποφάσεων, αποτελούν ουσιώδη εργαλεία στρατηγικού σχεδιασμού για τους δήμους, προσαρμοσμένα στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες κάθε περιοχής. Τα ΣΒΑΚ περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα παρεμβάσεων, όπως η διαπλάτυνση πεζοδρομίων, η δημιουργία ποδηλατοδρόμων, η αναδιοργάνωση των δημόσιων συγκοινωνιών και η εφαρμογή πολιτικών περιορισμού της χρήσης ιδιωτικών οχημάτων, με στόχο τη διαμόρφωση πιο βιώσιμων, ασφαλών και φιλικών προς τον πολίτη αστικών χώρων.
Παράλληλα, ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) ενσωματώνει μια σύγχρονη, περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένη προσέγγιση, ενισχύοντας την οδική ασφάλεια και δίνοντας σαφή προτεραιότητα στους ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου – πεζούς, ποδηλάτες και άτομα με αναπηρίες. Η προσβασιμότητα στον δημόσιο χώρο αποτελεί βασική αρχή της βιώσιμης κινητικότητας. Η κατασκευή ραμπών για Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ) δεν συνιστά απλώς τεχνική υποχρέωση, αλλά πράξη ισότητας και σεβασμού, αναπόσπαστο στοιχείο κάθε σύγχρονου αστικού σχεδιασμού.
Μεταξύ των βασικών μέτρων που προωθούνται συγκαταλέγεται η καθιέρωση ανώτατου ορίου ταχύτητας 30 χλμ/ώρα εντός κατοικημένων περιοχών, με στόχο τη δραστική μείωση των τροχαίων ατυχημάτων, των εκπομπών ρύπων και της ηχορύπανσης. Επιπλέον, ενισχύονται οι ρυθμίσεις για τη μικροκινητικότητα και τη συνετή χρήση νέων μέσων μεταφοράς, όπως τα ηλεκτρικά πατίνια, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφαλής και ομαλή συνύπαρξη όλων των χρηστών στον δημόσιο χώρο.
Όλες οι παραπάνω πρωτοβουλίες εντάσσονται στο ευρύτερο εθνικό σχέδιο για την πράσινη μετάβαση και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, υπηρετώντας τον στόχο ενός πιο ανθρώπινου, λειτουργικού και υγιούς αστικού περιβάλλοντος.
