Η εκλογή νέου Πάπα μονοπωλεί το ενδιαφέρον τις τελευταίες ημέρες στο Βατικανό, με τους καρδινάλιους να βρίσκονται στην πόλη, προκειμένου να συμμετάσχουν στο Κονκλάβιο.
Η πλήρης απομόνωση των καρδιναλίων για την εκλογή νέου πάπα
Οι καρδινάλιοι αυτό το διάστημα απολαμβάνουν το φαγητό στα αγαπημένα τους εστιατόρια, λίγο πριν τις παπικές εκλογές, που θα διεξαχθούν μετά από δώδεκα χρόνια, με τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης να αναφέρουν ότι πολλοί εξ αυτών επισκέπτονταν ένα συγκεκριμένο μαγαζί, το Al Passetto di Borgo. Πρόκειται για ένα οικογενειακό εστιατόριο που βρίσκεται πολύ κοντά στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, εκεί όπου ο καρδινάλιος Donald William Wuerl παραγγέλνει λαζάνια και ο Francesco Coccopalmerio προτιμά το ψητό καλαμάρι.
Οι καρδινάλιοι πιθανότατα αισθάνονται την ανάγκη να φάνε ένα καλό γεύμα, καθώς κατά τη διάρκεια του Κονκλάβιου, το οποίο αρχίζει στις 7 Μαΐου, θα είναι εντελώς απομονωμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο για αόριστο χρονικό διάστημα, κάτι που είναι προϋπόθεση στο πλαίσιο της διαδικασίας της ψηφοφορίας, σύμφωνα με το BBC.
Τα παπικά Κονκλάβια είναι διαβόητα μυστικοπαθείς υποθέσεις. Οι καρδινάλιοι είναι ασφαλισμένοι σε έναν ενιαίο κοινόχρηστο χώρο, χωρίς να επιτρέπεται η αποστολή ή η λήψη μηνυμάτων, εκτός από τον καπνό που σηματοδοτεί αν η ψηφοφορία ήταν επιτυχής. Ο λευκός καπνός δείχνει ότι η ψηφοφορία έχει αναδείξει νέο Πάπα, ενώ ο μαύρος δείχνει ότι θα επαναληφθεί η διαδικασία για να επιτευχθεί η συναίνεση των 2/3 συν ένα, για να υπάρξει νέος ποντίφικας. Πάντως, παραμένει άγνωστο το τι ακριβώς συμβαίνει στα Κονκλάβια, αλλά το σίγουρο είναι ότι οι καρδινάλιοι πρέπει να φάνε κατά τη διάρκεια των ημερών ή εβδομάδων που απαιτούνται για να εκλέξουν τον νέο ηγέτη των 1,4 δισεκατομμυρίων καθολικών του κόσμου.
Η ταινία Conclave και ο κώδικος μυστικότητας
Ωστόσο είναι απορίας άξιο το πώς διατηρείται η μυστικότητα του Κονκλάβιου και το πώς μπορούν οι καρδινάλιοι να διασφαλίσουν την ακεραιότητα της ψηφοφορίας, χωρίς να υπάρξουν παρεμβάσεις.
Ιστορικά, το φαγητό αποτελούσε έναν πιθανό κίνδυνο, αφού τα ραβιόλια ενός καρδινάλιου θα μπορούσαν να ήταν γεμάτα με ένα παράνομο μήνυμα από το προσωπικό της κουζίνας ή ένας άλλος θα μπορούσε να στείλει κρυφά μια ενημέρωση για την ψήφο του στον έξω κόσμο, μέσω μιας χαρτοπετσέτας. Παρόλα αυτά, το κοινό φαγητό είναι επίσης ένας από τους τρόπους που βρίσκουν πρόσφορο έδαφος οι κρυφές διαπραγματεύσεις.
Η ταινία Conclave του 2024 δείχνει πολλές σκηνές, οι οποίες ωστόσο δεν συμβαίνουν τις αίθουσες ψηψοφορίας, αλλά στην καφετέρια. Τα θορυβώδη γεύματα έρχονται σε αντίθεση με το Κονκλάβιο, το οποίο είναι σχεδόν σιωπηλό και διεξάγεται χωρίς επίσημες συζητήσεις. Η σιωπηλή ψηφοφορία διακόπτεται ελάχιστα από στιγμές τελετουργικού λόγου, όπως ο ακουστικός όρκος που δίνει ένας καρδινάλιος καθώς ρίχνει την κάρτα ψήφου του στην κάλπη. Γύρω από την τελευτουργική σιωπή υπάρχει επικοινωνία, μεγάλο μέρος της οποίας γίνεται μέσω του φαγητού. Πάντως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η ταινία αναπαριστά τα πραγματικά γεγονότα που συμβαίνουν πίσω από τις κλειστές πόρτες του Κονκλάβιου.
Ο κώδικας μυστικότητας χρονολογείται από το 1274, όταν ο Πάπας Γρηγόριος Χ θέσπισε τους κανονισμούς που εξακολουθούν να υπαγορεύουν εν μέρει τον τρόπο με τον οποίο διεξάγονται σήμερα οι εκλογές. Όπως συμβαίνει με τη στέψη πολλών παπών, η δική του ήταν αμφιλεγόμενη. Μάλιστα, χρειάστηκαν σχεδόν 30 χρόνια για να επιτευχθεί η συναίνεση της πλειοψηφίας που απαιτείται για τον διορισμό του νέου Πάπα.
Οι κανόνες του Πάπα Γρηγορίου Χ περιλάμβαναν την απομόνωση του Κονκλάβιου και τη μείωση του φαγητού των καρδιναλίων. Μετά από τρεις μέρες χωρίς συναίνεση, οι καρδινάλιοι λάμβαναν μόνο ένα ημερήσιο γεύμα, ενώ μετά από οκτώ μέρες, μόνο ψωμί και νερό. Στα μέσα της δεκαετίας του 1300, οι κανόνες έγιναν πιο χαλαροί από τον Κλήμη ΣΤ’, ο οποίος επέτρεψε γεύματα τριών πιάτων, τα οποία αποτελούνταν από σούπα, ένα κυρίως με ψάρι, κρέας ή αυγά και επιδόρπιο.
Η πιο λεπτομερής ιστορική περιγραφή της διατροφικής κουλτούρας των παπικών Κονκλαβίων προέρχεται από τον Bartolomeo Scappi, ο ο οποίος ήταν διάσημος σεφ της Αναγέννησης, υπηρετώντας τους Πάπες Πίο IV και Πίο V. Σύμφωνα με τον σεφ, τα καθημερινά γεύματα των καρδιναλίων ετοιμάζονταν σε μια κοινή κουζίνα από μάγειρες και σομελιέ. Μάλιστα, αναφέρει ότι η κουζίνα ήταν ένας χώρος που μπορούσαν να μοιραστούν παράνομα μηνύματα και εκεί τοποθετούνταν φρουροί για να αποτρέψουν κάτι τέτοιο.
Τα τρόφιμα ελέγχονταν αυστηρά, χωρίς να επιτρέπεται τίποτα που θα μπορούσε να αποκρύψει ένα μυστικό μήνυμα. Δεν υπήρχαν κλειστές πίτες, ούτε ολόκληρα κοτόπουλα, ενώ το κρασί και το νερό έπρεπε να προσφέρονται σε διαφανές γυαλί, ενώ μέχρι και οι χαρτοπετσέτες ελέγχονταν, με στόχο την πλήρη απομόνωση των καρδιναλίων.
Τι περιλαμβάνει το μενού στο Κονκλάβιο
Τα γεύματα που περιγράφει ο Scappi ακούγονται πλούσια και ισορροπημένα, αφού περιλάμβαναν σαλάτα, φρούτα, αλλαντικά, κρασί και φρέσκο νερό. Επίσης, ο ίδιος κάνει αναφορά στα άνετα καταλύματα των καρδιναλίων, με καθένα να έχει το δικό του μεγάλο κελί, διακοσμημένο με μετάξι και επαρκώς εξοπλισμένο με ένα κρεβάτι, ένα τραπέζι, μια σχάρα για ρούχα, δύο σκαμνιά, ένα δοχείο δωματείου και ένα κλειδωμένο βάζο. Το επερχόμενο Κονκλάβιο ξεκινά στις 7 Μαΐου, με τις μοναχές στο Domus Sanctae Martae να ετοιμάζουν απλά πιάτα με μινεστρόνε, σπαγγέτι, αροστικίνι (σουβλάκια αρνιού) και βραστά λαχανικά.
Αν και αυτό μπορεί να φαίνεται ότι διαφέρει από τα Κονκλάβια της Αναγέννησης, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Η διαδικασία ελέγχεται στενά, διασφαλίζοντας ότι καμία πληροφορία δεν μπορεί να εισέλθει ή να εξέλθει.
