Η δίωρη τηλεφωνική επικοινωνία της 19ης Μαΐου 2025 ανάμεσα στον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται να ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στις προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Ο Τραμπ ανακοίνωσε την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία με στόχο την κατάπαυση του πυρός και τη λήξη των εχθροπραξιών, ενώ ο Πούτιν υιοθέτησε πιο επιφυλακτικό τόνο, μιλώντας για «μνημόνιο ειρήνης» και την ανάγκη «περαιτέρω συμβιβασμών». Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, τόνισε ότι «περίπλοκο το όποιο χρονοδιάγραμμα», καθώς η διαδικασία σύνταξης κοινού κειμένου ειρήνης απαιτεί χρόνο και διαπραγμάτευση.
Τι συμφωνήθηκε
Ο Τραμπ χαρακτήρισε τη συνομιλία του με τον Πούτιν ως «πολύ καλή» και δήλωσε ότι οι δύο πλευρές προετοιμάζονται για άμεσες διαπραγματεύσεις, προτείνοντας το Βατικανό ως πιθανό ουδέτερο τόπο για τις συνομιλίες. Η πρωτοβουλία αυτή, σύμφωνα με τον ίδιο, κοινοποιήθηκε ήδη στον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι και σε Ευρωπαίους ηγέτες μέσω ομαδικής τηλεδιάσκεψης.
Ο Πούτιν εξέφρασε την προθυμία της Ρωσίας να συνεργαστεί για τη σύνταξη ενός ειρηνευτικού μνημονίου, με έμφαση στην ανάγκη για αμοιβαίες υποχωρήσεις. Από την άλλη πλευρά, ο Ζελένσκι εξέφρασε την ανησυχία του για το ενδεχόμενο αποκλεισμού της Ουκρανίας από τις συνομιλίες και ξεκαθάρισε πως δεν θα δεχτεί οποιαδήποτε συμφωνία στην οποία δεν συμμετέχει η χώρα του. Παράλληλα, κάλεσε τις ΗΠΑ να παραμείνουν ενεργά εμπλεκόμενες στη διαδικασία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης δήλωσε προβληματισμό για τη δική της απουσία από τις διαβουλεύσεις και υπογράμμισε τη σημασία της ενεργής ευρωπαϊκής συμμετοχής. Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ευχαρίστησε τον Τραμπ για την πρωτοβουλία και επανέλαβε την πλήρη στήριξη της ΕΕ προς την Ουκρανία για την επίτευξη διαρκούς ειρήνης.
Τα επόμενα βήματα
Η έναρξη των διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία θεωρείται άμεση, αν και παραμένει άγνωστο το περιεχόμενο και το χρονοδιάγραμμα των συνομιλιών. Στόχος είναι η συμφωνία επί βασικών αρχών και η σταδιακή εφαρμογή ενός συνολικού ειρηνευτικού πλαισίου.
Η Ουκρανία έχει δηλώσει έτοιμη να προχωρήσει σε πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, υπό την προϋπόθεση αυστηρότερων κυρώσεων σε περίπτωση που η Ρωσία συνεχίσει τις επιθέσεις. Αντιθέτως, η Μόσχα επιμένει πρώτα να καθοριστούν συγκεκριμένοι όροι πριν συμφωνήσει σε παύση των στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Η πρωτοβουλία Τραμπ έρχεται λίγο μετά την πρώτη απευθείας επαφή ρωσικών και ουκρανικών αποστολών από το 2022. Οι συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν στην Τουρκία κατέληξαν σε ανταλλαγή αιχμαλώτων, χωρίς ωστόσο να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στην παύση των εχθροπραξιών.
Η παγκόσμια κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, ελπίζοντας ότι οι διπλωματικές κινήσεις θα αποτελέσουν την απαρχή για μια ρεαλιστική και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία.
