Οι πρόσφατες ισραηλινές αεροπορικές επιθέσεις στο Ιράν είχαν ξεκάθαρο στόχο: την αναστολή ή καταστροφή βασικών κρίκων του αμφιλεγόμενου πυρηνικού του προγράμματος. Οι επιχειρήσεις εστίασαν σε τρεις στρατηγικές εγκαταστάσεις – Νατάνζ, Ισφαχάν και Φορντό καθώς και σε υψηλόβαθμους Ιρανούς επιστήμονες που συνδέονται με το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου.
Παρά τον εντυπωσιακό χαρακτήρα των επιχειρήσεων, το ερώτημα παραμένει: κατάφερε το Ισραήλ να καθυστερήσει ουσιαστικά την ιρανική πορεία προς την απόκτηση πυρηνικής βόμβας; Ή το Ιράν θα επανέλθει γρήγορα, χάρη στην τεχνογνωσία και το απόθεμα υλικών που ήδη διαθέτει;
Νατάνζ: Η καρδιά του εμπλουτισμού ουρανίου δέχτηκε σοβαρό πλήγμα
Οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν καταστροφές σε τουλάχιστον δύο κτίρια της εγκατάστασης. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA), οι βομβαρδισμοί προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές στην ηλεκτρική υποδομή, γεγονός που επηρέασε κρίσιμα τα υπόγεια επίπεδα όπου λειτουργούν οι φυγοκεντρητές.
«Όταν σταματήσει απότομα η λειτουργία των φυγοκεντρητών, υπάρχει κίνδυνος καταστροφής. Μπορεί ακόμη και να εκραγούν», εξηγεί ο ειδικός Αλί Βαέζ του International Crisis Group.
Παρότι το Ιράν αρνείται την ύπαρξη σημαντικών ζημιών, ειδικοί σημειώνουν ότι το υποχθόνιο σύστημα παραγωγής έχει διαταραχθεί.
Ισφαχάν: Κέντρο επιστημονικής έρευνας υπό πίεση
Η μονάδα του Ισφαχάν, που θεωρείται η ακαδημαϊκή καρδιά του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, δέχθηκε ισχυρό πλήγμα. Παρά τις διαβεβαιώσεις των Ιρανών για «περιορισμένες ζημιές», ο IAEA επιβεβαίωσε σοβαρές καταστροφές σε τουλάχιστον τέσσερα κρίσιμα σημεία. Οι εικόνες δείχνουν καταστροφή σε υποδομές και πιθανή απώλεια εργαστηριακού εξοπλισμού.
Φορντό: Το “απρόσβλητο” πυρηνικό οχυρό επιβίωσε – προς το παρόν
Το Φορντό βρίσκεται βαθιά κάτω από τα βουνά και είναι πολύ δύσκολο να πληγεί αποτελεσματικά
Η υπόγεια εγκατάσταση στο Φορντό – όπου το Ιράν έχει φθάσει επίπεδα εμπλουτισμού 83,7% – δεν υπέστη σοβαρές ζημιές. Ο IAEA και αναλυτές αναφέρουν ότι δεν παρατηρήθηκε ουσιαστική επίπτωση, με την πρόσβαση να είναι περιορισμένη ακόμα και για σύγχρονες στρατιωτικές τεχνολογίες.
«Αν δεν πληγεί το Φορντό, οι επιθέσεις καθυστερούν μεν το πρόγραμμα, αλλά δεν το αναστέλλουν», δηλώνει ο Τζέιμς Άκτον από το Carnegie Endowment.
Η αλυσίδα παραγωγής πυρηνικού υλικού στο Ιράν έχει αναμφίβολα διαταραχθεί. Ωστόσο, δεν έχει εξαλειφθεί. Οι ζημιές είναι σημαντικές, ειδικά στο Νατάνζ, αλλά η τεχνογνωσία, τα αποθέματα υλικού και οι παράλληλες δομές μπορούν να επιτρέψουν στο Ιράν να επανεκκινήσει το πρόγραμμα εντός μηνών.
Το βασικό ερώτημα που μένει ανοιχτό: Πόσο χρόνο κέρδισε πραγματικά το Ισραήλ – και ποια θα είναι η επόμενη κίνηση της Τεχεράνης.
