ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – Η αυξανόμενη ένταση στη Μέση Ανατολή και ιδιαίτερα η σύγκρουση Ιράν–Ισραήλ βρέθηκαν στο επίκεντρο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την ΕΕ να επιχειρεί διπλωματική παρέμβαση, ενόψει του κινδύνου περιφερειακής αποσταθεροποίησης και παγκόσμιων οικονομικών επιπτώσεων.
Η Ύπατη Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής Κάγια Κάλας δήλωσε πως το ενδεχόμενο κλεισίματος των Στενών του Ορμούζ από το Ιράν θα είχε «εξαιρετικά επικίνδυνες συνέπειες», υπογραμμίζοντας τη στρατηγική σημασία της περιοχής για το παγκόσμιο εμπόριο ενέργειας. Παράλληλα, ανέδειξε την ανάγκη αποφυγής περαιτέρω στρατιωτικής κλιμάκωσης, επαναλαμβάνοντας την πρόσκληση της ΕΕ προς όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές για επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Διπλωματικές επαφές και προειδοποιήσεις
Πριν την έναρξη των επίσημων εργασιών, οι Υπουργοί Εξωτερικών είχαν άτυπη συνάντηση με τον Διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας Ραφαέλ Γκρόσι. Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, με την ΕΕ να επαναλαμβάνει την ανάγκη διαφάνειας και συνεργασίας για αποτροπή περαιτέρω επιδείνωσης της κρίσης.
Η κα Κάλας αναφέρθηκε και στη συνάντησή της με τον Ιρανό ΥΠΕΞ στη Γενεύη, σημειώνοντας ότι η Τεχεράνη φέρεται διατεθειμένη να επανέλθει στον διάλογο για τα πυρηνικά, αλλά και για ζητήματα ασφαλείας που ανησυχούν την Ευρώπη.
Η Γάζα και η Συμφωνία Σύνδεσης ΕΕ–Ισραήλ
Παρά την έμφαση στη σύγκρουση Ιράν–Ισραήλ, το Συμβούλιο συζήτησε και τη δραματική ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα. Υπάρχει πίεση για να ανοίξουν απρόσκοπτα οι ανθρωπιστικοί διάδρομοι, ενώ εξετάζονται και κυρώσεις κατά εξτρεμιστικών εποικιστικών ομάδων στη Δυτική Όχθη.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ύπατη Εκπρόσωπος ανακοίνωσε ότι θα παρουσιάσει πρόταση αναθεώρησης της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ–Ισραήλ. Εξετάζεται η εφαρμογή του Άρθρου 2 της Συμφωνίας, που συνδέει την οικονομική συνεργασία με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πιο ριζοσπαστικές προτάσεις, όπως η πλήρης αναστολή της Συμφωνίας, παραμένουν στο τραπέζι εν αναμονή της επόμενης συνεδρίασης στις 15 Ιουλίου.
Εστία ανησυχίας και η Λιβύη
Στις εργασίες του Συμβουλίου τέθηκε επίσης η κατάσταση στη Λιβύη, με την Ελλάδα να εκφράζει την ανησυχία της για τις αυξανόμενες μεταναστευτικές ροές προς την Κρήτη. Ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης παρουσίασε πενταετές σχέδιο για ενεργότερη ευρωπαϊκή παρουσία στη Μεσόγειο, με στόχο την πρόληψη νέων κυμάτων αστάθειας.
Ουκρανία, Κίνα και κυρώσεις
Οι υπουργοί ενημερώθηκαν και από τον Ουκρανό ΥΦΥΠΕΞ Αντρίι Σιμπίχα, καθώς συνεχίζονται οι ρωσικοί βομβαρδισμοί σε ουκρανικές πόλεις. Η Κάλας υπογράμμισε πως η ΕΕ προχωρά στο 18ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ενώ εξασφαλίστηκε το 80% της χρηματοδότησης για τη στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία.
Το Συμβούλιο εξέτασε και τις σχέσεις με την Κίνα, εστιάζοντας σε ζητήματα γεωπολιτικής σταθερότητας και οικονομικής ασφάλειας ενόψει της Συνόδου Κορυφής ΕΕ–Κίνας στα τέλη Ιουλίου.
