Η στεγαστική πολιτική οφείλει να βασίζεται σε συνεκτικές παρεμβάσεις και όχι σε αποσπασματικές κινήσεις επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Γλούμης-Ατσαλάκης, Γενικός Γραμματέας Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στην ηλεκτρονική εφημερίδα «Attica Times» και την Οικονομική Αναλύτρια Δάφνη Γρηγοριάδη.
Τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα για την ανακούφιση από το υψηλό κόστος στέγασης έχουν βοηθήσει, αλλά δεν φαίνεται να λύνουν το πρόβλημα. Τι πρόσθετα μέτρα εξετάζετε, ίσως εφαρμόζοντας πρακτικές από το εξωτερικό;
Η στεγαστική πολιτική οφείλει να βασίζεται σε συνεκτικές παρεμβάσεις και όχι σε αποσπασματικές κινήσεις. Για το λόγο αυτό, η Κυβέρνηση εφαρμόζει ένα συνεκτικό, πολυεπίπεδο πρόγραμμα που απαντά τόσο στη ζήτηση όσο και στην προσφορά στέγης. Στο πλαίσιο αυτό, το νέο μέτρο επιστροφής μέρους του ενοικίου —όπως ανακοίνωσε και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης— αποτελεί στοχευμένη ενίσχυση για τα νοικοκυριά που επιβαρύνονται περισσότερο, καλύπτοντας το 80% των ενοικιαστών.
Δεν πρόκειται για μεμονωμένο επίδομα, αλλά για κομμάτι μιας συνολικής στρατηγικής που συνδυάζει άμεση ανακούφιση των νοικοκυριών με βιώσιμες, μακροπρόθεσμες λύσεις. Η προσιτή στέγη απαιτεί σχέδιο, συνέχεια και εργαλεία με πραγματικό κοινωνικό αντίκτυπο και σε αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε.
Το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ», με πάνω από 7.388 υπαγωγές και συνολικό προϋπολογισμό αξίας 2 δισ. ευρώ, ανέδειξε με σαφήνεια το έλλειμμα διαθέσιμων κατοικιών και ενίσχυσε τη βεβαιότητα ότι χρειάζονται συμπληρωματικά εργαλεία: ενεργοποίηση ακινήτων, αξιοποίηση δημοσίου αποθέματος, συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και ιδιώτες.
Παράλληλα, μέσω της νέας ψηφιακής πλατφόρμας stegasi.gov.gr, οι πολίτες θα έχουν πλήρη πρόσβαση στις διαθέσιμες πολιτικές στέγασης, βρίσκοντας εύκολα ποιο πρόγραμμα τους ταιριάζει ενισχύοντας έτσι τη διαφάνεια, την προσβασιμότητα και την αποτελεσματικότητα των μέτρων.
Η στεγαστική κρίση απαιτεί συνδυασμό άμεσης ανακούφισης και μακροπρόθεσμης στρατηγικής για μια πιο προσιτή στέγη για όλες και όλους. Και σε αυτό το πλαίσιο κινούμαστε, με πράξεις κι όχι με ευχολόγια.
Το δημογραφικό παραμένει ένα διαχρονικό και σοβαρό ζήτημα, με εκτιμήσεις για μείωση του πληθυσμού τις επόμενες δεκαετίες. Ποια επιπλέον μέτρα σχεδιάζετε για τη στήριξη των οικογενειών και την αντιμετώπιση του προβλήματος;
Η αντιμετώπιση του δημογραφικού αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους στρατηγικούς στόχους της κυβέρνησης, καθώς το ζήτημα της μείωσης του πληθυσμού επηρεάζει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της κοινωνίας μας. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε ήδη αναλάβει σημαντικές δράσεις και σχέδια για τη στήριξη των οικογενειών και την ενίσχυση της γονεϊκότητας, διευκολύνοντας τους νέους που επιθυμούν να δημιουργήσουν οικογένεια στην ανατροφή των παιδιών τους.
Ένα από τα βασικά εργαλεία είναι το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό, το οποίο έχει 10ετή ορίζοντα και εστιάζει σε κρίσιμους άξονες, όπως η ενίσχυση των γεννήσεων, η στήριξη της απασχόλησης και η διαχείριση της μακροζωίας και της γήρανσης. Στοχεύουμε να μειώσουμε το οικονομικό βάρος των οικογενειών μέσω τόσο των οικονομικών ενισχύσεων όσο και στοχευμένων υπηρεσιών σε νέους γονείς και τα παιδιά, όπως η χορήγηση voucher για πρόσβαση σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και υπηρεσίες δημιουργικής απασχόλησης παιδιών και ατόμων με αναπηρία.
Πέρα από την οικονομική στήριξη, προχωρούμε και σε τοπικές δράσεις για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας. Η συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και η δημιουργία ισχυρών κοινωνικών δικτύων για την παιδική προστασία είναι κλειδί για την στήριξη των οικογενειών στην κοινότητα και την αποτροπή της ιδρυματοποίησης. Η δημιουργία Κέντρων Στήριξης Παιδιού και Οικογένειας είναι μία από τις πιο κρίσιμες πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται, για να παρέχονται συμβουλευτικές υπηρεσίες και υποστήριξη σε γονείς και παιδιά, με στόχο τη βελτίωση της ανάπτυξης των παιδιών και τη στήριξη των ευάλωτων οικογενειών.
Ο στόχος μας είναι η διεύρυνση και η ανάδειξη του πλαισίου στήριξης που έχουμε δημιουργήσει, ώστε να καταστεί σαφές σε όλους ότι η Πολιτεία έχει ήδη προχωρήσει σε σημαντικά βήματα για την ενίσχυση των οικογενειών και τη διαμόρφωση ευνοϊκών συνθηκών για την ανάπτυξη των παιδιών. Έτσι, η στήριξη δεν περιορίζεται σε βραχυπρόθεσμα μέτρα, αλλά διαρθρώνεται μια ουσιαστική και βιώσιμη πολιτική για την αντιμετώπιση του δημογραφικού ζητήματος.
Πώς εξελίσσονται αυτή τη στιγμή τα διάφορα στεγαστικά προγράμματα που “τρέχουν”, να περιμένουνε και άλλους κύκλους;
Η στεγαστική πολιτική της κυβέρνησης αναδεικνύεται ως θεμελιώδης πυλώνας της κοινωνικής στρατηγικής και κατέχει κεντρική θέση στις προτεραιότητές μας. Μέσω ενός συνεκτικού και στοχευμένου σχεδίου, αντιμετωπίζουμε τις αυξανόμενες ανάγκες των ελληνικών νοικοκυριών για πρόσβαση σε ποιοτική και προσιτή κατοικία, παρέχοντας λύσεις που καλύπτουν τις ανάγκες των νέων, των ευάλωτων ομάδων και της μεσαίας τάξης.
Το ολοκληρωμένο πακέτο των 43 δράσεων, με συνολικό προϋπολογισμό άνω των 6,5 δισ. ευρώ, στοχεύει στην ενίσχυση των πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων, ενώ ταυτόχρονα ενδυναμώνει τη μεσαία τάξη και προσφέρει ανακούφιση στους πολίτες που πλήττονται από τις πληθωριστικές πιέσεις. Ενισχύοντας τη διαθεσιμότητα ακινήτων προς αγορά και ενοικίαση, μέσω πολυδιάστατων πολιτικών στέγασης, προσπαθούμε να συγκρατήσουμε τις τιμές στην αγορά και να εξασφαλίσουμε καλύτερους όρους για τους πολίτες.
Κεντρική πρωτοβουλία σε αυτή την προσπάθεια είναι το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ», το οποίο παρέχει σε είκοσι χιλιάδες συμπολίτες μας τη δυνατότητα να αποκτήσουν την πρώτη τους κατοικία και να κάνουν ένα σημαντικό βήμα προς το μέλλον. Έως σήμερα, το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ» έχει εγκρίνει υπαγωγές ύψους 887,4 εκατομμυρίων ευρώ, με ρυθμό απορρόφησης πολύ μεγαλύτερο σε σύγκριση με το πρόγραμμα «Σπίτι μου Ι». Στις πρώτες 132 ημέρες του “Σπίτι μου ΙΙ”, καταγράφηκαν 6.838 υπαγωγές, έναντι 5.997 του “Σπίτι μου Ι”, σημειώνοντας αύξηση. Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η αύξηση των συμβάσεων, που ανήλθαν σε 1.097 στο “Σπίτι μου ΙΙ”, τριπλάσιες σε σύγκριση με τις 301 του πρώτου κύκλου.
Το νέο μέτρο της επιστροφής ενοικίου τον Νοέμβριο κάθε έτους, που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, παρέχει ουσιαστική ανακούφιση σε πολίτες που δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στο αυξανόμενο κόστος στέγασης, ενώ αυτός συμπληρώνεται από μια στρατηγική που στοχεύει σε μόνιμες και βιώσιμες λύσεις.
Με το πρόγραμμα «Ανακαινίζω-Νοικιάζω», επιδιώκουμε να αυξήσουμε τη διαθεσιμότητα κατοικιών προς μίσθωση, προσφέροντας επιδότηση έως 60% του κόστους ανακαίνισης για κενές κατοικίες που προορίζονται για ενοικίαση. Μέχρι σήμερα, έχουν γίνει 6.175 εγκρίσεις, οι οποίες ανταποκρίνονται στο σύνολο του προϋπολογισμού των 50 εκατομμυρίων ευρώ του προγράμματος.
Επιπλέον, μέσω του προγράμματος κοινωνικής αντιπαροχής, αξιοποιούμε την ακίνητη περιουσία του Δημοσίου για την ανέγερση κατοικιών, οι οποίες εκμισθώνονται σε δικαιούχους με βάση αντικειμενικά κοινωνικά κριτήρια. Στο πλαίσιο αυτό, παρέχεται και η δυνατότητα εξαγοράς των κατοικιών μέσω της δυνατότητας «rent to own».
Το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους», που υποστηρίζει 558 νοικοκυριά και 883 ωφελούμενους, παρέχει ολοκληρωμένες λύσεις για τη μετάβαση των αστέγων σε αυτόνομη διαβίωση, συνδυάζοντας στέγαση, ψυχοκοινωνική στήριξη και εργασιακή επανένταξη.
Τέλος, το νέο πρόγραμμα «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου» παρέχει τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να λάβουν δάνειο έως και 25.000 ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση της κύριας ή της δευτερεύουσας κατοικίας τους.
Με δυναμικά μέτρα, στοχεύουμε στη σταδιακή κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των πολιτών, δημιουργώντας ένα ασφαλές και βιώσιμο περιβάλλον για όλους.
Τι εντάσσεται στον σχεδιασμό σας το επόμενο διάστημα ;
Έχοντας ήδη θέσει σε λειτουργία την πλατφόρμα stegasi.gov.gr, η οποία για πρώτη φορά συγκεντρώνει σε ένα σημείο τα 43 στεγαστικά προγράμματα της πολιτείας, βασικός μας στόχος είναι η περαιτέρω αναβάθμισή της, ώστε να καταστεί ακόμη πιο λειτουργική, προσβάσιμη και αποτελεσματική για όλους τους πολίτες.
Μέσα από την πλατφόρμα, κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί με απλό και γρήγορο τρόπο να δει ποια προγράμματα τον αφορούν εξατομικευμένα, ανάλογα με το εισόδημα, την ηλικία, την οικογενειακή του κατάσταση και στεγαστική του κατάσταση, ενώ παράλληλα ενημερώνεται για την εξοικονόμηση που θα έχει συνολικά, αλλά και μέσω κάθε μέτρου διακριτά, με πλήρη διαφάνεια και προσωποποιημένη πληροφόρηση.
Προτεραιότητά μας για το επόμενο διάστημα είναι η διασύνδεση του stegasi.gov.gr με το gov.gr και τις υπηρεσίες της ΑΑΔΕ, ώστε τα βασικά στοιχεία των πολιτών να αντλούνται αυτόματα και με ασφάλεια. Με αυτόν τον τρόπο, περιορίζεται η γραφειοκρατία και βελτιώνεται η ταχύτητα, ακρίβεια και αμεσότητα της ενημέρωσης.
Παράλληλα, στην πλατφόρμα αναρτώνται μηνιαία ενημερωτικά δελτία, προσβάσιμα από όλους, που αποτυπώνουν την πορεία υλοποίησης των στεγαστικών προγραμμάτων και μέτρων, την απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων, καθώς και τις νεότερες ρυθμιστικές και φορολογικές εξελίξεις.
Επιπλέον, προχωρούμε με συνέπεια στην υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Πρόληψη της Βίας και την Αντιμετώπιση της Παραβατικότητας Ανηλίκων, με ορίζοντα το 2030. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει 69 συγκεκριμένες δράσεις, οι οποίες εστιάζουν στην πρόληψη, την έγκαιρη παρέμβαση και την κοινωνική επανένταξη των ανηλίκων, μέσα από μια ολιστική και διατομεακή προσέγγιση.
Τέλος και πολύ σημαντικό να μην το ξεχνάμε, ότι το επόμενο διάστημα θα ξεκινήσει η δημόσια διαβούλευση για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό, το οποίο περιλαμβάνει 100 δράσεις σε βάθος δεκαετίας. Σε αυτό το πλαίσιο, και με το στεγαστικό ως απόλυτη προτεραιότητα, εντός του καλοκαιριού θα κατατεθεί προς ψήφιση και το νομοσχέδιο για την υλοποίηση του προγράμματος της Κοινωνικής Αντιπαροχής. Μέσω του προγράμματος αυτού, αναξιοποίητα δημόσια κτίρια και οικόπεδα θα αξιοποιηθούν για τη δημιουργία κοινωνικών κατοικιών με προσιτό μίσθωμα, αυξάνοντας παράλληλα και την προσφορά ακινήτων στην αγορά.
Συνολικά, ο σχεδιασμός μας εστιάζει στην πρόσβαση, τη διαφάνεια, τη βιωσιμότητα και την κοινωνική συνοχή, θέτοντας τις βάσεις για μια μακροπρόθεσμη στεγαστική και δημογραφική πολιτική με επίκεντρο τον άνθρωπο.
