Η φετινή Σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Χάγη συνοδεύεται από μια σειρά ασυνήθιστων χαρακτηριστικών. Ο βασικός στόχος, δηλαδή η αύξηση των αμυντικών δαπανών των κρατών-μελών στο 5% του ΑΕΠ έως το 2035, έχει ήδη συμφωνηθεί, με μόνη διαφοροποίηση την Ισπανία, που εξασφάλισε εξαίρεση λόγω ευελιξίας.
Άλλο ένα αξιοσημείωτο στοιχείο είναι η ελάχιστη διάρκειά της: μόλις τρεις ώρες. Αυτή η χρονική συρρίκνωση εξηγείται εύκολα: σχεδιάστηκε ώστε να μην κουραστεί ο κεντρικός πρωταγωνιστής, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πραγματοποιεί την πρώτη του εμφάνιση επί ευρωπαϊκού εδάφους κατά τη δεύτερη θητεία του.
Μέχρι σήμερα, ο Τραμπ εκπροσωπούνταν κυρίως από τον αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς, ο οποίος είχε προκαλέσει θόρυβο στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, φλερτάροντας πολιτικά με την «Εναλλακτική για τη Γερμανία». Αυτή τη φορά όμως, εμφανίστηκε ο ίδιος ο πρόεδρος ως «ειρηνοποιός», χαιρετίζοντας τους «Ευρωπαίους φίλους» και εκφράζοντας την ικανοποίησή του για την αποδοχή ενός στόχου που αποτελούσε πάγιο αίτημά του: την αύξηση της συνεισφοράς των Ευρωπαίων στη συλλογική άμυνα – από το 2% στο 5%.
Ο Τραμπ αφίχθη στην Ολλανδία χθες το βράδυ και κατευθύνθηκε κατευθείαν στο παλάτι Huis Den Bosch, όπου φιλοξενήθηκε από τον βασιλιά Γουλιέλμο Αλέξανδρο και τη βασίλισσα Μάξιμα. Είναι ο μόνος ηγέτης που διανυκτερεύει επίσημα στον βασιλικό οίκο, κάτι που ενισχύει τον ρόλο του ως κεντρικής φιγούρας της Συνόδου.
Η κύρια συνεδρίαση του ΝΑΤΟ θα ολοκληρωθεί σύντομα, με δηλώσεις των ηγετών και ορισμένες διμερείς επαφές. Ο Τραμπ είχε ήδη συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν, ενώ αναμένεται να συναντηθεί και με τον Βολοντιμίρ Ζελένσκι, ο οποίος βρίσκεται στη Χάγη για προσωπική συνάντηση, αν και δεν συμμετέχει στο επίσημο σκέλος της Συνόδου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε και η θέση της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι στο δείπνο, που κάθισε δίπλα στον Τραμπ, υποδηλώνοντας την πολιτική τους εγγύτητα. Παράλληλα, ο Αμερικανός πρόεδρος δεν απέφυγε την ασάφεια σχετικά με τη στάση των ΗΠΑ στο Άρθρο 5 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ. Όταν ρωτήθηκε αν οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν δεσμευμένες στη ρήτρα συλλογικής άμυνας, απάντησε: «Εξαρτάται από τον ορισμό. Υπάρχουν αρκετοί ορισμοί του άρθρου 5. Αλλά είμαι δεσμευμένος στο να είμαι φίλος τους και είμαι δεσμευμένος στο να σώζω ζωές. Είμαι δεσμευμένος στη ζωή και στην ασφάλεια», προσθέτοντας ότι θα δώσει σαφέστερη απάντηση εντός της Συνόδου.
Μέσα σε αυτό το γεμάτο ένταση και υψηλό συμβολισμό περιβάλλον, η Ελλάδα προσέρχεται με σαφές πλεονέκτημα. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που έφτασε επίσης χθες στη Χάγη, αναμένεται να υπενθυμίσει πως η χώρα μας τήρησε σταθερά τη δέσμευσή της για δαπάνες άνω του 2% του ΑΕΠ ακόμα και στα δύσκολα χρόνια της κρίσης, φτάνοντας πλέον το 3%. Έτσι, κατατάσσεται στην 5η θέση μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός αναμένεται να αναφερθεί στο εξοπλιστικό πρόγραμμα ύψους 25 δισ. ευρώ που έχει χρονικό ορίζοντα 12 ετών, ενώ θα τονίσει τη σημασία της συμβολής της Ελλάδας στην περιφερειακή και διεθνή ασφάλεια. Επίσης, θα υπογραμμίσει τις τρέχουσες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Ο κ. Μητσοτάκης θα συναντηθεί με τον Καναδό πρωθυπουργό Μαρκ Κάρνεϊ, ενώ δεν έχει προγραμματιστεί επίσημη διμερής συνάντηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αν και οι επαφές μπορεί να συνεχιστούν στο περιθώριο.
