Με ένα αυστηρό αλλά ταυτόχρονα συμφιλιωτικό μήνυμα προς Ιράν και Ισραήλ, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαίωσε την επίτευξη εκεχειρίας μεταξύ των δύο αντίπαλων κρατών, καλώντας ρητά να μην υπάρξει καμία παραβίαση της συμφωνίας. Η παρέμβαση του Τραμπ ήρθε μετά από δώδεκα ημέρες στρατιωτικής σύγκρουσης με επίκεντρο τη Μέση Ανατολή και την άνευ προηγουμένου ιρανική επίθεση κατά της αμερικανικής βάσης Αλ Ουντέιντ στο Κατάρ.
«Η εκεχειρία τέθηκε σε ισχύ. Σας παρακαλώ, μην την παραβιάσετε!», ανέφερε στην ανάρτησή του στο Truth Social, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως τον καθοριστικό μεσολαβητή ανάμεσα σε δύο παραδοσιακούς εχθρούς.
Το χρονοδιάγραμμα της κατάπαυσης πυρός
Η συμφωνία προβλέπει σταδιακή εφαρμογή της εκεχειρίας εντός 24 ωρών, με το Ιράν να δεσμεύεται πρώτο στην παύση επιθέσεων και το Ισραήλ να ακολουθεί. Αν και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επίσημη τοποθέτηση από την ισραηλινή κυβέρνηση, το ιρανικό κρατικό δίκτυο Press TV επιβεβαίωσε την έναρξη της εκεχειρίας, με το αφήγημα της Τεχεράνης να υποστηρίζει ότι «επέβαλε κατάπαυση του πυρός στον εχθρό» μέσω της στρατιωτικής της ισχύος.
Παρά ταύτα, ισραηλινές πηγές μετέδωσαν πως ιρανικά πλήγματα συνεχίστηκαν και το πρωί της Τρίτης, με τουλάχιστον τέσσερις νεκρούς στη Μπερ Σεβά, εγείροντας ερωτήματα για την ουσιαστική τήρηση της συμφωνίας.
Η διαπραγμάτευση πίσω από τις κλειστές πόρτες
Παρότι το παρασκήνιο των διαβουλεύσεων παραμένει ασαφές, το Κατάρ εμφανίζεται ως βασικός διαμεσολαβητής, με την Ουάσινγκτον να επωμίζεται τον ρόλο του εγγυητή. Σύμφωνα με πηγές του Λευκού Οίκου, η Τεχεράνη δέχθηκε να σταματήσει τις επιθέσεις της με την προϋπόθεση ότι το Ισραήλ δεν θα προβεί σε νέες ενέργειες εναντίον ιρανικών στόχων.
Η απόφαση για εκεχειρία φαίνεται πως ωρίμασε μέσα σε μια κρίσιμη στιγμή γεωπολιτικής αποσταθεροποίησης, με την Ουάσινγκτον να πιέζεται έντονα να αποδείξει ότι μπορεί να ελέγξει τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, χωρίς να παρασυρθεί σε μια νέα, ανοιχτή σύγκρουση μεγάλης διάρκειας.
«Ο πόλεμος των 12 ημερών» και το πολιτικό αφήγημα Τραμπ
Ο πρόεδρος Τραμπ, με εμφανή πρόθεση να καταγράψει προσωπική διπλωματική επιτυχία, βάφτισε τη σύγκρουση «ο πόλεμος των 12 ημερών», υπογραμμίζοντας τον ρόλο του ως ειρηνοποιού. Παρουσίασε τη συμφωνία ως απόδειξη ότι «ο κόσμος και η Μέση Ανατολή είναι οι πραγματικοί νικητές», ενώ σημείωσε ότι «και οι δύο χώρες έχουν να κερδίσουν περισσότερα από την ειρήνη παρά από τον πόλεμο».
Η ρητορική του, με έμφαση στην «ΑΓΑΠΗ, ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΟ», εγγράφεται σε ένα ευρύτερο προεκλογικό αφήγημα που επιδιώκει να καταδείξει τον ίδιο ως ηγέτη της σταθερότητας, αποφεύγοντας έναν νέο πόλεμο τύπου Ιράκ ή Αφγανιστάν, σε μια περίοδο που η εκλογική του βάση προτάσσει την εσωτερική πολιτική και όχι τις διεθνείς επεμβάσεις.
Οι διεθνείς παρενέργειες και η σκιά της Ρωσίας
Την ίδια στιγμή, η επίσκεψη του Ιρανού ΥΠΕΞ, Αμπάς Αραγτσί, στη Μόσχα και η συνάντησή του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν προκάλεσαν ανησυχία στην Ουάσινγκτον. Ο Λευκός Οίκος φέρεται να βλέπει με δυσφορία την εμπλοκή της Ρωσίας ως παράγοντα σταθεροποίησης στην περιοχή, ειδικά σε μια συγκυρία όπου οι ΗΠΑ δέχονται κριτική για την απουσία συνεννόησης με το Κογκρέσο για τα πλήγματα στο Ιράν.
Η κατάπαυση του πυρός ενδέχεται να παίξει κομβικό ρόλο και στη διαμόρφωση της ατζέντας της Συνόδου του ΝΑΤΟ στη Χάγη, όπου ο Τραμπ αναμένεται να εμφανιστεί ως εγγυητής διεθνούς ειρήνης και αποφασιστικός ηγέτης απέναντι στις απειλές. Η επιτυχής μεσολάβηση ενισχύει το αφήγημα για ενδεχόμενη υποψηφιότητα του για το Νόμπελ Ειρήνης, όπως φημολογείται ήδη στα αμερικανικά μέσα.
Παρά τις εξαγγελίες, το έδαφος παραμένει εύφλεκτο. Με πληροφορίες να αναφέρουν συνεχιζόμενες επιθέσεις και εκατέρωθεν απειλές, η διατήρηση της εκεχειρίας δεν είναι δεδομένη. Ωστόσο, για τον Τραμπ, το στοίχημα είναι ξεκάθαρο: να κρατήσει τις ΗΠΑ εκτός νέου πολέμου στη Μέση Ανατολή, διατηρώντας παράλληλα τον ηγεμονικό της ρόλο ως παγκόσμιου ρυθμιστή.
