Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε, κατά τη διάρκεια του Υπουργικού Συμβουλίου, τη συγκρότηση ειδικής ομάδας ελέγχου για τις παράνομες αγροτικές ενισχύσεις, με τη συμμετοχή της Οικονομικής Αστυνομίας και της ΑΑΔΕ, αναφερόμενος στην υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Όπως υπογράμμισε, «θα διερευνηθούν όλες οι περιπτώσεις παράνομης καταβολής ενισχύσεων και θα καταλογιστούν τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά στους αποδέκτες τους».
Παραδέχθηκε πως το πρόβλημα δεν περιορίζεται στην Ελλάδα και τόνισε ότι η κρατική ανεπάρκεια οδήγησε στη λήψη αποφάσεων πριν καν το θέμα λάβει δημοσιότητα. «Οι διάλογοι που είδαν το φως δικαιώνουν την απόφαση», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «οι παλαιοκομματικές συμπεριφορές δεν είναι ανεκτές», ακόμη και εντός του κυβερνητικού χώρου.
Αναλαμβάνοντας την ευθύνη για διαχρονικές παθογένειες, δήλωσε: «Αναλαμβάνω το βάρος της ευθύνης στο όνομα όλων όσοι κυβέρνησαν και δεν άλλαξαν ένα κράτος που έπρεπε να αλλάξει». Τόνισε ότι «οι πελατειακές σχέσεις καταργούνται» και πως η νέα σχέση πολιτών και κράτους οικοδομείται πάνω στο gov.gr. «Το gov.gr δεν ρωτάει τους πολίτες τι ψηφίζουν».
Παράλληλα, αναφέρθηκε στη θετική πορεία της χώρας στα ευρωπαϊκά ζητήματα, υπογραμμίζοντας τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το μεταναστευτικό και τα κυριαρχικά δικαιώματα, επισημαίνοντας πως η στάση της Λιβύης είναι αντίδραση στην ενεργή άσκηση των ελληνικών δικαιωμάτων, όπως μέσω της οριοθέτησης ΑΟΖ.
Σε σχέση με την αναπτυξιακή πολιτική, ανακοίνωσε την ενεργοποίηση τριών νέων ευρωπαϊκών ταμείων με διαθέσιμους πόρους άνω των 8 δισ. ευρώ, προεκτείνοντας τη δυναμική του Ταμείου Ανάκαμψης ως το 2032. Οι πόροι αυτοί στοχεύουν σε ευρύτερες παρεμβάσεις με άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα: εκσυγχρονισμό δημοσίων συγκοινωνιών, ανακαίνιση φοιτητικών εστιών, στήριξη νοικοκυριών απέναντι στο κόστος θέρμανσης και ενεργειακή αναβάθμιση της βιομηχανίας. Το Ταμείο Απανθρακοποίησης των Νήσων θα συμβάλει στη διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο και στη διαχείριση υδάτων σε περιοχές με έντονη λειψυδρία.
Ο κ. Μητσοτάκης έκανε επίσης αναφορά στο νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας, το οποίο χαρακτήρισε «αντιγραφειοκρατικό και φιλεργατικό», επισημαίνοντας πως επιταχύνει τις προσλήψεις και ψηφιοποιεί πλήρως τις συμβάσεις. Μίλησε για την ανάγκη στήριξης των επιχειρήσεων και των εργαζομένων με άμεση πρόσβαση στο «myErgani», ενώ επέκρινε την αντιπολίτευση για διαστρέβλωση του περιεχομένου τέτοιων μεταρρυθμίσεων.
Ανακοίνωσε, επίσης, την παρουσίαση της εθνικής στρατηγικής για την τεχνητή νοημοσύνη, τονίζοντας τη σημασία της νέας τεχνολογίας και την ανάγκη αυτή να αντανακλάται και στη δομή των υπουργείων.
Κλείνοντας, αναφέρθηκε στην πρόοδο της χώρας την τελευταία δεκαετία: από την εποχή των capital controls και του δημοψηφίσματος, μέχρι τη σημερινή σταθερότητα. «Αξίζει να τα θυμόμαστε για να μπορούμε να περνάμε το μήνυμα στους πολίτες ότι η χώρα δεν θα ξαναζήσει ποτέ ξανά τέτοιου είδους περιπέτειες».
Ολόκληρη η εισαγωγική τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πριν σχολιάσουμε τα θέματα της επικαιρότητας, της εσωτερικής επικαιρότητας μάλλον, και την ατζέντα του Υπουργικού Συμβουλίου, επιτρέψτε μου μία πολύ σύντομη αναφορά στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που πιστεύω ότι κατέληξε σε θέσεις οι οποίες είναι εξαιρετικά θετικές για την Ελλάδα, τόσο στο μέτωπο των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων όσο και σε εκείνο του μεταναστευτικού.
Θα έλεγα, μάλιστα, ότι ακριβώς σε αυτές τις εξελίξεις οφείλονται και οι σπασμωδικές αντιδράσεις που βλέπουμε τώρα γύρω από το λεγόμενο «τουρκολιβυκό μνημόνιο». Ξέρετε, η δράση προκαλεί αντίδραση. Το θυμόμαστε, εξάλλου, και το καλοκαίρι του 2020, όταν οριοθετήσαμε την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη με την Αίγυπτο.
Και σε έναν βαθμό οι αντιδράσεις της Λιβύης οφείλονται ακριβώς στο γεγονός ότι η Ελλάδα ασκεί στο πεδίο τα κυριαρχικά της δικαιώματα, με έρευνες για κοιτάσματα εντός της ελληνικής ΑΟΖ, με τη δρομολόγηση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού -μία εκκρεμότητα η οποία έρχεται από το παρελθόν- και βέβαια και με την παρουσία μας, μέσω και των Ενόπλων Δυνάμεων, στην προστασία των νοτίων θαλασσίων συνόρων της πατρίδας μας από τις συμμορίες των διακινητών.
Και είναι σημαντικό να πούμε ότι για μία φορά ακόμα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει ότι το κείμενο αυτό μεταξύ Τουρκίας και κάποιων αρχών της Λιβύης είναι παράνομο. Αυτό λέγεται πια, ακόμα μία φορά, με τη σφραγίδα της Ευρώπης και με τις ελληνικές απαντήσεις να δίνονται υπεύθυνα επί του πεδίου.
Ας μην θορυβούνται, συνεπώς, ορισμένοι καθ’ έξιν ανησυχούντες εντός των συνόρων και κυρίως ας μην ετεροπροσδιορίζουμε τις δικές μας θέσεις με βάση τα επιχειρήματα που διακινούν οι γείτονές μας.
Έρχομαι τώρα στα θέματα της επικαιρότητας. Θα ξεκινήσω με το ζήτημα του ΟΠΕΚΕΠΕ. Τοποθετήθηκα χθες και γραπτώς, θα ήθελα να επαναλάβω ότι, ναι, το πρόβλημα αυτό προφανώς υπάρχει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όμως εδώ ήταν και είναι πολύ μεγαλύτερο και νομίζω ότι είναι αρκετά προφανής η ανεπάρκεια του κράτους, αλλά είναι μία ανεπάρκεια την οποία προσπαθήσαμε να διορθώσουμε, αλλά η αλήθεια είναι ότι μέχρι σήμερα δεν έχουμε μπορέσει να την ανατάξουμε.
Και νομίζω ότι σε αυτή τη χρόνια παθογένεια η κυβέρνηση απάντησε και απάντησε και πριν αυτή η υπόθεση δει το φως της δημοσιότητας, θέτοντας τον ΟΠΕΚΕΠΕ ουσιαστικά υπό την πλήρη ευθύνη της ΑΑΔΕ. Είχα πει, μάλιστα, τότε ότι όποιος δεσμός δεν λύνεται, κόβεται.
Και πράγματι οι διάλογοι οι οποίοι ήρθαν στο φως της δημοσιότητας νομίζω ότι δικαιώνουν αυτή την απόφαση, αποκαλύπτουν όμως ότι παλαιοκομματικές συμπεριφορές και εκ μέρους της παράταξής μας δεν μπορούν άλλο να γίνουν ανεκτές.
Το είπα και χθες και νομίζω ότι πρέπει να το υπηρετήσουμε και στον δημόσιο λόγο μας: δεν πρέπει να υιοθετήσουμε τη λογική του συμψηφισμού, ούτε αρκεί να λέμε ότι αυτές οι ψηφοθηρικές πρακτικές ήταν διαχρονικές, γίνονταν από άλλες παρατάξεις. Το έγραψα και χθες: οι πολίτες μάς ψήφισαν για να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα, όχι για να τα διαιωνίσουμε.
Προφανώς κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, αλλά νομίζω ότι το μήνυμα πρέπει να είναι ένα από όλους μας, κυρίως από τα στελέχη του Υπουργικού Συμβουλίου. Πιστεύω ότι οι πολίτες απαιτούν ένα άλλο υπόδειγμα πολιτικής δράσης.
Τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν όταν, όπως και όπου πρέπει. Εμείς ήδη γυρίζουμε σελίδα, το κάνουμε σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές αρχές, ώστε το σύστημα των αγροτικών ενισχύσεων να εξυγιανθεί, τα κονδύλια τα οποία χάθηκαν, τα οποία ενθυλακώθηκαν από τον κάθε απατεώνα να επιστραφούν.
Γι’ αυτό τον λόγο θα προχωρήσουμε άμεσα στη σύσταση μιας ειδικής ομάδος ελέγχου, με τη συμμετοχή εκπροσώπων και της Οικονομικής Αστυνομίας και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και όλων των αρμόδιων ελεγκτικών φορέων. Η αποστολή της είναι πολύ σαφής και αναμένω αποτελέσματα πολύ γρήγορα. Θα διερευνήσουμε άμεσα και εξαντλητικά, με όλα τα ελεγκτικά μέσα τα οποία διαθέτει το κράτος, τις περιπτώσεις παράνομης καταβολής ενισχύσεων, προκειμένου να καταστεί δυνατός ο καταλογισμός όλων όσων αχρεωστήτως καταβλήθηκαν στους αποδέκτες τους και σύμφωνα πάντα με την ισχύουσα ενωσιακή και εθνική νομοθεσία. Αφού ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν μπόρεσε να εκπληρώσει αυτή την αποστολή, θα την αναλάβει το κράτος κεντρικά.
Δεν διστάζω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να αναλάβω το βάρος της ευθύνης και στο όνομα όσων κυβέρνησαν και δεν άλλαξαν ένα κράτος που έπρεπε να αλλάξει. Όμως, οι δομές του χρειάζονται κάποτε να μεταρρυθμιστούν, έστω και αν αυτό σημαίνει κόστος. Πελατειακές σχέσεις δεν μπορούν να διέπουν πια τον τρόπο με τον οποίο πολιτευόμαστε και η επαφή του πολίτη και του κράτους να ξαναχτιστεί σε σωστά θεμέλια.
Οδηγός μας είναι η σύγχρονη ψηφιακή πολιτεία που εκφράζει το gov.gr. To gov δεν ρωτάει τους πολίτες τι ψηφίζουν, ούτε ζητά και οποιοδήποτε αντάλλαγμα για να μπορέσει να τους εξυπηρετήσει. Νομίζω ότι αυτή η φιλοσοφία πρέπει από εδώ και στο εξής να διαπνέει τη λειτουργία κάθε κρατικού φορέα και την κουλτούρα κάθε κρατικού αξιωματούχου.
Εκτός από το gov, θέλω να θυμίσω ότι έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα μεταρρύθμισης του κράτους, σε πάρα πολλά πεδία. Το γεγονός ότι μπορέσαμε να ανατάξουμε, για παράδειγμα, το πρόβλημα των εκκρεμών συντάξεων, σημαίνει ότι δεν χρειάζεται κάποιος να παίρνει τηλέφωνο και να ζητήσει μεσολάβηση από κάποιον πολιτικό για να τακτοποιήσει τη σύνταξή του.
Το ίδιο μπορεί να γίνεται σε πολλά διαφορετικά πεδία: στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση, σήμερα στις εφημερίες στα νοσοκομεία μας, με τον τρόπο παρακολούθησης κάθε περιστατικού. Όλα αυτά είναι σημαντικές τομές στο κράτος, που το κάνουν πιο λειτουργικό και σίγουρα δεν επιτρέπουν πολιτικές παρεμβάσεις όπως αυτές οι οποίες συνέβαιναν στο παρελθόν.
Κλείνω, λοιπόν, το κεφάλαιο αυτό για να έρθω στην ατζέντα του σημερινού Υπουργικού Συμβουλίου, να μιλήσω εν τάχει για τρία ζητήματα τα οποία θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικά.
Το πρώτο, είναι και το πρώτο θέμα στην ατζέντα μας, είναι η ενεργοποίηση τριών νέων ευρωπαϊκών ταμείων. Οι συνολικοί πόροι που θα διαχειριστούν τα ταμεία αυτά ξεπερνούν τα 8 δισεκατομμύρια ευρώ. Είναι ουσιαστικά μια συνέχεια στο Ταμείο Ανάκαμψης, με ορίζοντα ο οποίος εκτείνεται πολύ πέραν του 2026. Πρόκειται για παρεμβάσεις, όπως θα εξηγήσει ο Αντιπρόεδρος και ο Υπουργός Περιβάλλοντος, που δεν αφορούν μόνο το περιβάλλον αλλά ουσιαστικά θα έχουν επίδραση και επίπτωση στην ευρύτερη ανάπτυξη της οικονομίας, κυρίως θα βελτιώνουν την καθημερινότητα των πολλών.
Το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, που στα Αγγλικά λέγεται Social Climate Fund, για παράδειγμα, θα μπορεί να χρηματοδοτήσει εν μέρει τον εκσυγχρονισμό των δημόσιων συγκοινωνιών, ιδίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, την κατασκευή νέων κοινωνικών κατοικιών, την ανακαίνιση φοιτητικών εστιών αλλά και τη στήριξη νοικοκυριών και μικρών επιχειρήσεων απέναντι στο κόστος της θέρμανσης.
Το Modernization Fund, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού, θα μπορέσει να υποστηρίξει ουσιαστικά τη βιομηχανία στη δύσκολη και συχνά ακριβή ενεργειακή αναβάθμιση. Θα μπορεί να κάνει παρέμβαση στις μεταφορές, στην ακτοπλοΐα.
Και το τρίτο ταμείο, για το οποίο έχουμε ήδη μιλήσει αλλά τώρα το χαρτοφυλάκιό του εξειδικεύεται, το Ταμείο της Απανθρακοποίησης των Νήσων, θα χρηματοδοτήσει σε μεγάλο βαθμό τις σημαντικές ηλεκτρικές διασυνδέσεις όλων των νησιών, έτσι ώστε σε εύλογο χρονικό διάστημα τα μεγάλα μας νησιά να είναι όλα διασυνδεδεμένα με το δίκτυο κορμού της ηπειρωτικής Ελλάδος. Θα έχει και τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουμε σημαντικά έργα διαχείρισης υδάτων στα νησιά μας, εκεί που το πρόβλημα της λειψυδρίας είναι πιο έντονο.
Όλα αυτά με ορίζοντα το 2032, ουσιαστικά μιλάμε για μισό ΕΣΠΑ. Είναι σημαντικοί οι πόροι οι οποίοι προστίθενται και είναι οι πόροι εκείνοι από έσοδα, όπως θα εξηγήσει και ο Υπουργός, ρύπων και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία μας δίνει στη διάθεσή μας η Ευρώπη για να μπορέσουμε να ελέγξουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής μετάβασης. Εμπλέκονται πολλά Υπουργεία στη δρομολόγηση αυτού του σχεδίου και το απόγευμα θα υπάρξει και αναλυτική παρουσίαση σε ειδική συνέντευξη Τύπου.
Το δεύτερο νομοσχέδιο στο οποίο θέλω να αναφερθώ είναι το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας. Σημαντικό αντιγραφειοκρατικό αλλά και φιλεργατικό νομοσχέδιο, θα έλεγα, το οποίο επιταχύνει τη διαδικασία των προσλήψεων, ψηφιοποιεί πλήρως όλη τη διαχείριση των συμβάσεων, ενώ από την άλλη έρχεται και να απαντήσει σε πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Πολλά από αυτά τα αιτήματα είναι αιτήματα τα οποία ζητούν και οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι, όπως θα μας εξηγήσει στη συνέχεια η Υπουργός: το να δέχεται, ας πούμε, αυτόματα μία επιχείρηση έναν νέο εργαζόμενο, έχοντας η ίδια πρόσβαση στο myΕrgani, έκτακτες ανάγκες θα μπορούν να καλύπτονται με μικρές συμβάσεις και πολλές άλλες παρεμβάσεις που νομίζω ότι πρέπει να εξηγηθούν, κα Υπουργέ, με απόλυτη σαφήνεια. Διότι είναι γνωστή η τάση της αντιπολίτευσης πάντα να διαστρεβλώνει πλήρως το νόημα πολλών νομοσχεδίων που έχουν να κάνουν με ζητήματα της αγοράς εργασίας.
Βέβαια, θα παρουσιάσουμε και τη στρατηγική μας για την τεχνητή νοημοσύνη. Δεν το κάναμε στο προηγούμενο Υπουργικό Συμβούλιο. Έχει γίνει μία πολύ σοβαρή δουλειά και μάλιστα, συμβολικά, το Υπουργείο του οποίου προΐσταται ο κ. Παπαστεργίου θα πρέπει να προσθέσει και την τεχνητή νοημοσύνη στον τίτλο του, για να καταδείξουμε με αυτόν τον τρόπο την τεράστια σημασία που αυτή η τεχνολογική επανάσταση έχει για τις ζωές όλων μας.
Κλείνω με μία πολύ σύντομη σκέψη. Αναγνωρίζοντας απόλυτα και την όποια δυσκολία της σημερινής συγκυρίας, ας μη ξεχνάμε όμως -και νομίζω ότι αξίζει να το θυμόμαστε- πού βρισκόμασταν τέτοιες μέρες πριν από δέκα χρόνια, με capital controls, με τις τράπεζες να κλείνουν, λίγες μέρες πριν από ένα καταστροφικό δημοψήφισμα, το οποίο οδήγησε σε μία εμβληματική «κωλοτούμπα», μας φόρτωσε ένα τρίτο μνημόνιο και κράτησε τη χώρα ουραγό στην ανάπτυξη της Ευρώπης για τουλάχιστον μία τετραετία.
Αξίζει να τα θυμόμαστε αυτά, όχι μόνο για να αξιολογούμε αυτά τα οποία πετύχαμε. Να κάνουμε την αυτοκριτική μας γι’ αυτά τα οποία δεν κάναμε και αυτά τα οποία πρέπει να κάνουμε, αλλά κυρίως για να μπορούμε να θυμόμαστε και να περνάμε το μήνυμα στους πολίτες ότι η χώρα δεν θα ζήσει ποτέ ξανά τέτοιου είδους περιπέτειες.
