Του Σωτήρη Σkουλούδη
Οι ξεχασμένοι Ελληνορθόδοξοι του Λεβάντε, της περιοχής δηλαδή της Μέσης Ανατολής που καλύπτει κυρίως τη Συρία και τον Λίβανο, αποτελούν μια θρησκευτική μειονότητα πολύ μεγαλύτερη από όσο γνωρίζουμε. Στη Συρία, πριν την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, έφταναν ακόμα και το 15%, ήτοι περίπου 1 εκατομμύριο άτομα!
Η κατάσταση σε ελάχιστα χρόνια αρχίσε να αλλάζει δραματικά. Πλέον, βρίσκονται υπό πλήρη διωγμό, ειδικά από το νέο καθεστώς του Τζολάνι στη Συρία -ένας πρόεδρος, τοποθετημένος ουσιαστικά από την Τουρκία και με παρελθόν τζιχαντιστή- ο οποίος αν και ευαγγελίζεται την προστασία των μη μουσουλμάνων, φαίνεται ότι κάνει ελάχιστα για αυτό.
Οι δολοφονίες χιλιάδων Χριστιανών και Αλαουιτών των τελευταίων μηνών από παραστρατιωτικές ομάδες, φαίνεται ότι «συμπληρώνεται» κι από φρικώδης τρομοκρατικές ενέργειες, όπως η πρόσφατη στην εμβληματική Ορθόδοξη εκκλησία της Δαμασκού, τον Προφήτη Ηλία. 26 νεκροί και δεκάδες ακόμα είναι τραυματίες, από τον τζιχαντιστή βομβιστή αυτοκτονίας, και αν και υπήρχαν συλλήψεις για αυτό το έγκλημα, ο φόβος κυριαρχεί ξανά μεταξύ των χριστιανικών πληθυσμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ ακόμα δεν είχαν γίνει οι κηδείες των θυμάτων, σε άλλη εκκλησία της Δαμασκού γράφτηκε το σύνθημα «έρχεται η σειρά σας»…
Ωστόσο, δεν είναι όλα τα νέα αρνητικά, καθώς όπως φαίνεται, τα τελευταία χρόνια υπάρχει επίσης μια «αφύπνιση», ανθρώπων με προγόνους χριστιανούς ή και Έλληνες, τους οποίους μεγάλωσαν για λόγους προπαγάνδας ως «Άραβες», αλλά πλέον ανακαλύπτουν την αλήθεια. Και είναι διατεθειμένοι να την υποστηρίξουν…
Οι Attica Times συνομίλησαν με τον Rafael Issa, τον ιδρυτή της Ένωσης Ελληνολεβαντίνων, ο οποίος κατοικεί πια στη Σουηδία, ο οποίος μας περιγράφει αναλυτικά την κατάσταση, και, στηλιτεύοντας την απραγή στάση της Δύσης απέναντι σε αυτό το διαρκές έγκλημα, προβαίνει σε προτάσεις, αλλά και ένα μήνυμα για τον ελληνικό λαό.
Κύριε Issa, πρώτα από όλα θα ήθελα να μου περιγράψετε την κατάσταση με τους Χριστιανούς στο Λέβαντε πριν από την πτώση του Άσαντ. Υπήρχαν διωγμοί και δολοφονίες; Για πόσους Χριστιανούς περίπου μιλάμε;
Πριν από την πτώση του Άσαντ, δεν υπήρχε καμία δίωξη των χριστιανών στη Συρία. Η χώρα λειτουργούσε ως κοσμικό κράτος και η κυβέρνηση δεν έκανε διακρίσεις σε βάρος κανενός με βάση την εθνικότητα ή τη θρησκεία. Οι χριστιανοί εκπροσωπούνταν σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας, με εξαίρεση την κυβερνώσα ελίτ. Η ελίτ αυτή ήταν διαιρεμένη κατά θρησκευτικές γραμμές: ο στρατιωτικός τομέας κυριαρχούταν από τους Αλαουίτες, ενώ οι πολιτικοί και επιχειρηματικοί κύκλοι μοιράζονταν μεταξύ Αλαουιτών και Σουνιτών.
Εκείνη την εποχή, οι χριστιανοί αποτελούσαν περίπου το 10-15% του πληθυσμού της Συρίας, ανάλογα με το έτος. Η συντριπτική πλειοψηφία — περίπου 1 έως 1,5 εκατομμύρια — ήταν Έλληνορθόδοξοι.
Είχατε αναφέρει ότι τα τελευταία 10 χρόνια οι Χριστιανοί στην περιοχή αφυπνίζονται, ενώ μέχρι τότε μάθαιναν στον κόσμο ότι είναι «Άραβες». Πώς είναι η κατάσταση;
Το κυβερνών κόμμα Μπαάθ ήταν ένα σοσιαλιστικό κόμμα, η βασική πεποίθηση του οποίου ήταν ότι οποιοσδήποτε από τη Μέση Ανατολή μιλούσε αραβικά ήταν, εξ ορισμού, αραβικής καταγωγής. Αυτή η ιδεολογία διαμόρφωσε ολόκληρο το εθνικό σχολικό πρόγραμμα σπουδών, ειδικά στον τρόπο διδασκαλίας της ιστορίας. Αρχικά, οι περισσότεροι χριστιανοί υποστήριξαν αυτή την προσέγγιση ως έναν τρόπο να θεωρούνται ίσοι πολίτες και να διασφαλίζουν την ασφάλειά τους.
Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, κατέστη σαφές ότι αυτή η στρατηγική δεν πρόσφερε πραγματική προστασία από τις θρησκευτικές επιθέσεις εναντίον των χριστιανικών κοινοτήτων. Όταν η συριακή επανάσταση αποκάλυψε το πραγματικό της πρόσωπο – ένα βαθιά θρησκευτικό κίνημα – πολλοί χριστιανοί άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι ο αραβισμός δεν μπορούσε να τους προστατεύσει. Ως αποτέλεσμα, ένας σημαντικός αριθμός Ελληνορθόδοξων και Ουνιτών χριστιανών επέστρεψε στην αυθεντική ελληνιστική και ανατολική ρωμαϊκή (βυζαντινή) ταυτότητά τους.
Σήμερα, βιώνουμε μια ισχυρή αναβίωση — όχι μόνο της πραγματικής ελληνικής εθνικότητας και της ιστορικής συνείδησης μας εντός της Συρίας, αλλά ακόμη πιο βαθιά στη νεοσύστατη διασπορά. Στο εξωτερικό, οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι να επανασυνδεθούν με την ταυτότητά τους χωρίς φόβο διώξεων, και αυτή η ελευθερία έχει τροφοδοτήσει μια ευρεία και ενθουσιώδη πολιτιστική και πνευματική αναγέννηση.
Τι έχει συμβεί από τότε που ο Τζολάνι ανέλαβε τη διακυβέρνηση; Έχουν γίνει κάποιες ενέργειες, από τις τοπικές Αρχές, για την προστασία αυτών των πληθυσμών;
Από την ανάληψη της εξουσίας από τον Τζολάνι, η μόνη αξιοσημείωτη αλλαγή ήταν η νομιμοποίηση των εθνοτικών και θρησκευτικών διώξεων. Το Ελληνικό Ορθόδοξο Πατριαρχείο έχει υποβάλει επανειλημμένα αιτήματα για διάλογο και προστασία από το καθεστώς, αλλά αυτά τα αιτήματα έχουν μείνει αναπάντητα. Σε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο Πατριάρχης Βικάριος, Επίσκοπος της Σελεύκειας, ταξίδεψε για να συναντήσει αξιωματούχους του καθεστώτος και αφέθηκε να περιμένει έξω για έξι ώρες — μια σκόπιμη επίδειξη ασέβειας.
Έχουμε επίσης γίνει μάρτυρες φρικτών βιαιοπραγιών, όπως μια σφαγή κατά μήκος της ακτής που είχε ως στόχο κυρίως τους Αλαουίτες, αλλά και τους Χριστιανούς. Χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά σκοτώθηκαν. Σε απάντηση, το καθεστώς του Τζολάνι υποσχέθηκε στη διεθνή κοινότητα πλήρη διερεύνηση — αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία σύλληψη.
Μόλις πριν από λίγες ημέρες, η κοινότητά μας καταστράφηκε από μια τρομοκρατική βομβιστική επίθεση στην Εκκλησία του Προφήτη Ηλία στη Δαμασκό. Ο Τζολάνι αρνείται ακόμη και να το ονομάσει τρομοκρατία. Αντ’ αυτού, το χαρακτήρισε «παράνομη» έκρηξη και έριξε την ευθύνη στον ISIS. Δεν εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στη χριστιανική κοινότητα, επικαλούμενος «έλλειψη χρόνου» — ακόμη και ενώ τον βιντεοσκοπούσαν δημόσια, να περιφέρεται άνετα με τη συνοδεία του στη Δαμασκό…
Μια τζιχαντιστική ομάδα ανέλαβε την ευθύνη για την τρομοκρατική επίθεση στην εκκλησία στη Δαμασκό. Απειλεί μάλιστα με νέα χτυπήματα. Τι γνώμη έχετε;
Αυτό είναι απλά φρικτό. Το γεγονός ότι το καθεστώς Τζολάνι είτε δεν μπορεί είτε δεν θέλει να καταδικάσει και να διερευνήσει την επίθεση στέλνει ένα σαφές και επικίνδυνο μήνυμα — ουσιαστικά δίνει το πράσινο φως σε αυτή την ομάδα και σε άλλες να συνεχίσουν να διώκουν τους χριστιανούς.
Αρνούμενο να αναγνωρίσει την επίθεση ως τρομοκρατική ενέργεια, το καθεστώς στέλνει ένα μήνυμα ατιμωρησίας, δηλώνοντας ουσιαστικά την έναρξη της κυνηγετικής περιόδου για την κοινότητά μας. Η αδράνεια δεν είναι απλώς αμέλεια — είναι συνενοχή. Αυτή η σιωπή ενθαρρύνει τους εξτρεμιστές και θέτει όλους τους χριστιανούς στη Συρία σε άμεσο και σοβαρό κίνδυνο.
Τι θα έπρεπε να συμβεί κατά τη γνώμη σας, ώστε να επιτευχθεί η ασφάλεια των χριστιανών, δεδομένου του χάους σε αυτή τη χώρα; Έχετε πει ότι θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια περιοχή μόνο για Χριστιανούς. Θα ήταν εφικτό αυτό;
Δεν είναι μόνο εφικτό να ορίσουμε μια ασφαλή περιοχή αποκλειστικά για τους χριστιανούς — θα έλεγα ότι είναι απολύτως απαραίτητο αν θέλουμε να διασφαλίσουμε την επιβίωσή τους στη Συρία. Οι περιοχές όπου ζουν παραδοσιακά οι χριστιανοί βρίσκονται κυρίως κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο. Μια πιθανή προσέγγιση θα ήταν η δημιουργία μιας προστατευόμενης ζώνης σε συντονισμό με τον Λίβανο, εφόσον οι λιβανικές αρχές είναι ανοιχτές σε μια τέτοια συνεργασία.
Μια άλλη βιώσιμη επιλογή βρίσκεται κατά μήκος της συριακής ακτής — εκτείνεται από την Κοιλάδα των Χριστιανών και περιλαμβάνει περιοχές που ιστορικά κυριαρχούνται από διάφορες μειονοτικές ομάδες. Αυτή η περιοχή θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ανεξάρτητος, δημοκρατικός θύλακας που θα παρέχει καταφύγιο σε όλες τις διωκόμενες μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των χριστιανών όλων των δογμάτων και εθνοτικών καταγωγών, καθώς και των Αλαουιτών, των Σιιτών, των Εβραίων και άλλων.
Η συριακή ακτή ήταν πάντα πιο κοσμική σε πολιτισμό και πνεύμα, γεγονός που την καθιστά φυσική υποψήφια για μια τέτοια πολυεθνική, πλουραλιστική ζώνη. Εν όψει της συνεχιζόμενης αναταραχής και του σεκταρισμού, η δημιουργία ενός τέτοιου ασφαλούς καταφυγίου θα μπορούσε να προσφέρει μια βιώσιμη πορεία προς τη συνύπαρξη και τη διατήρηση.
Τι είναι αυτό που θα ζητούσατε από τη Δύση, τα χριστιανικά κράτη και τον ΟΗΕ;
Είμαι εξαντλημένος από κούφιες λέξεις και κενές χειρονομίες. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι πραγματική δράση — όχι μόνο για την προστασία της χριστιανικής μας κοινότητας, αλλά και όλων των διωκόμενων μειονοτήτων στη Συρία.
Η Δύση, οι χριστιανικές χώρες και τα Ηνωμένα Έθνη πρέπει να καταστήσουν τις συριακές αρχές υπεύθυνες. Οι κυρώσεις άρθηκαν με την προϋπόθεση ότι οι μειονότητες θα προστατεύονταν, όμως συμβαίνει το αντίθετο — και ακόμα δεν ασκείται καμία ουσιαστική πίεση στο καθεστώς για να αντιστρέψει την πορεία του.
Ακόμη και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε δημοσίως: «Θα άρω τις κυρώσεις — ο συριακός λαός έχει υποφέρει, ειδικά οι χριστιανοί» — και απαίτησε να προστατευτούμε. Ελπίζω ειλικρινά ότι η Ουάσιγκτον θα τηρήσει τελικά αυτή τη δέσμευση. Στην πραγματικότητα, έχει καθυστερήσει πολύ. Χρειαζόμασταν δράση χθες.
Τι μήνυμα έχετε να μεταφέρετε για την ελληνική κυβέρνηση αλλά και τον ελληνικό λαό;
Ελληνικό λαέ, είμαστε ίδιος έθνος. Μοιραζόμαστε χιλιετίες ιστορίας, πολιτισμού και πίστης. Σε αυτή τη στιγμή κρίσης, σας χρειαζόμαστε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο για να σταθείτε στο πλευρό μας και να υπερασπιστείτε τα συμφέροντά μας.
Ο δεσμός μας δεν είναι απλώς πνευματικός — είναι βαθιά προγονικός. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που οι δικοί σας παππούδες υπέφεραν τις ίδιες φρικαλεότητες που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Γνωρίζετε, από τη δική σας ιστορία, τι σημαίνει δίωξη, εκτοπισμός και απώλεια. Αυτή η κοινή μνήμη πρέπει τώρα να γίνει δύναμη αλληλεγγύης.
Σας ζητάμε να υψώσετε τη φωνή σας — στην Αθήνα, στις Βρυξέλλες και σε κάθε διεθνή πλατφόρμα — για να υπερασπιστείτε τους χριστιανούς της Λεβαντίνης και όλους όσους υποφέρουν από τη θρησκευτική βία. Η υποστήριξή σας μπορεί να συμβάλει στη διασφάλιση της επιβίωσής μας.
