Υπό την πίεση του χρόνου και των αμερικανικών απειλών για εμπορικά αντίποινα, οι ηγέτες της ΕΕ προσπαθούν να χαράξουν μια κοινή στρατηγική απέναντι στις ολοένα και πιο επιθετικές διαπραγματευτικές τακτικές του Ντόναλντ Τραμπ. Στο επίκεντρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που ολοκληρώθηκε χθες στις Βρυξέλλες βρέθηκαν οι εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, σε συνέχεια της ιστορικής συμφωνίας για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επιβεβαίωσε την παραλαβή νέου εγγράφου από τις ΗΠΑ για τη συνέχιση των εμπορικών διαπραγματεύσεων. Από την πλευρά του, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς ζήτησε επιτάχυνση των συνομιλιών, ακόμη και με το κόστος μιας «ασύμμετρης συμφωνίας» που θα περιλαμβάνει νέους δασμούς σε ευρωπαϊκά προϊόντα χωρίς αντίστοιχες παραχωρήσεις από τις ΗΠΑ.
Στρατηγική υποχώρησης ή διπλωματικός ελιγμός;
Διπλωμάτες στην ΕΕ μιλούν για μια πιθανή «συμφωνία ελβετικό τυρί» – γεμάτη εξαιρέσεις και κενά – που θα επιτρέπει στον Τραμπ να δηλώσει πολιτική νίκη χωρίς να θυσιαστούν κρίσιμοι ευρωπαϊκοί τομείς, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, ο χάλυβας, τα φαρμακευτικά προϊόντα και η αεροναυπηγική.
Ωστόσο, τίποτα δεν θεωρείται δεδομένο, καθώς η τελική προθεσμία που έχει θέσει η Ουάσινγκτον είναι η 9η Ιουλίου. Αν δεν υπάρξει συμφωνία έως τότε, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει απειλήσει με αύξηση των δασμών έως και 50% σε σειρά ευρωπαϊκών προϊόντων.
Ο Εμανουέλ Μακρόν υπερασπίστηκε την ανάγκη συμφωνίας, αλλά προειδοποίησε πως η Ευρώπη δεν θα μείνει αδρανής. «Αν οι ΗΠΑ διατηρήσουν δασμούς 10% στην οικονομία μας, αναπόφευκτα θα υπάρξουν συνέπειες για τα αμερικανικά προϊόντα που πωλούνται στην ευρωπαϊκή αγορά», δήλωσε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι «δεν είμαστε ούτε αφελείς ούτε αδύναμοι».
Διχασμός στους 27 και επιπλέον πιέσεις από τις ΗΠΑ
Ορισμένοι ηγέτες, όπως ο Ούγγρος Βίκτορ Ορμπάν και η Ιταλίδα Τζόρτζια Μελόνι, διατηρούν στενές σχέσεις με τον Τραμπ και τάσσονται υπέρ μιας συμβιβαστικής προσέγγισης. Άλλοι, κυρίως από τη Βόρεια Ευρώπη, προτιμούν να αποφύγουν κλιμάκωση, ακόμη και με κόστος παραχωρήσεων.
Παράλληλα, οι ΗΠΑ εκμεταλλεύονται τις εμπορικές διαπραγματεύσεις για να πιέσουν για χαλάρωση των ευρωπαϊκών κανονισμών στον ψηφιακό τομέα, οι οποίοι πλήττουν κολοσσούς όπως η Google, η Apple και η Meta. Η Ουάσινγκτον απαιτεί λιγότερους περιορισμούς σε θέματα ανταγωνισμού, περιεχομένου και τεχνητής νοημοσύνης.
Η πολιτική πραγματικότητα της ΕΕ
Η αμερικανική κυβέρνηση θέλει μια γρήγορη, εντυπωσιακή νίκη, ενώ η ΕΕ προσπαθεί να κρατήσει λεπτές ισορροπίες: να αποφύγει έναν εμπορικό πόλεμο χωρίς να εμφανιστεί ως αδύναμη ή διασπασμένη. Όμως, η διαφορετική πολιτική ατζέντα των 27 και η απουσία ισχυρής, ενιαίας ηγεσίας καθιστούν τη διαπραγμάτευση ακόμη πιο δύσκολη.
