Ιστορική απόφαση περιορίζει τη δύναμη των κατώτερων δικαστηρίων να «μπλοκάρουν» προεδρικές εντολές – Σφοδρές αντιδράσεις για θεσμική εκτροπή
Με μια ιστορική και εξαιρετικά αμφιλεγόμενη απόφαση, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έδωσε τη δυνατότητα στον Ντόναλντ Τραμπ – και σε κάθε πρόεδρο στο εξής – να εφαρμόζει τις πολιτικές του, ακόμη και όταν αυτές αμφισβητούνται νομικά, χωρίς να σταματούν άμεσα από πανεθνικές εντολές κατώτερων ομοσπονδιακών δικαστηρίων.
Η απόφαση ελήφθη με ψήφους 6-3, με τη συντηρητική πλειοψηφία να επιβάλλει έναν νέο, αυστηρότερο κανόνα: Οι προσωρινές εθνικής εμβέλειας αποφάσεις που «παγώνουν» κυβερνητικές πολιτικές δεν μπορούν να εκδίδονται εύκολα, εκτός αν υπάρχει σαφής, άμεσος κίνδυνος σοβαρής βλάβης.
Τέλος στις πανεθνικές απαγορεύσεις – Ισχυρό εργαλείο για τον Τραμπ
Η υπόθεση που οδήγησε στην απόφαση αφορά την εντολή του Τραμπ για κατάργηση του δικαιώματος ιθαγένειας με τη γέννηση, αλλά το Δικαστήριο δεν έκρινε την ουσία του μέτρου. Αντίθετα, επικεντρώθηκε στον ρόλο των δικαστών που εξέδιδαν αποφάσεις με πανεθνική ισχύ, πρακτική που είχε συχνά χρησιμοποιηθεί για να μπλοκαριστούν πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ στο παρελθόν – από τη μετανάστευση μέχρι την απαγόρευση συμμετοχής τρανς ατόμων στον στρατό.
Ο Ντόναλντ Τραμπ πανηγύρισε την απόφαση, δηλώνοντας:
«Πρόκειται για μια καταπληκτική απόφαση, που μας ικανοποιεί απόλυτα».
Οργισμένη αντίδραση από τους φιλελεύθερους δικαστές
Η μειοψηφία του Δικαστηρίου, αποτελούμενη από τις τρεις φιλελεύθερες δικαστίνες, εξέφρασε έντονη ανησυχία.
Η Σόνια Σοτομαγιόρ κατηγόρησε το σώμα ότι «παίζει το παιχνίδι του Τραμπ», ενώ προειδοποίησε πως με τέτοιες αποφάσεις μπορεί να εφαρμοστούν ακόμη και κατάφωρα αντισυνταγματικές πολιτικές.
Η Κετάντζι Μπράουν Τζάκσον προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, δηλώνοντας:
«Η εκτελεστική αυθαιρεσία θα ανθίσει. Και από εκεί, το βήμα προς μια ανεξέλεγκτη εξουσία και την κατάρρευση της δημοκρατίας μας είναι μικρό».
Τι αλλάζει πρακτικά – Νέα «παράθυρα» προσφυγών
Παρότι η απόφαση περιορίζει την πανεθνική ισχύ προσωρινών διαταγών, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο προσφυγών μέσω συλλογικών αγωγών. Ήδη, οργανώσεις υπέρ των μεταναστών και των δικαιωμάτων των γυναικών έχουν προσφύγει σε δικαστήρια στο Μέριλαντ, ζητώντας την ακύρωση της εντολής Τραμπ για όλα τα παιδιά που γεννήθηκαν – ή πρόκειται να γεννηθούν – μετά τις 19 Φεβρουαρίου 2025.
Η οργάνωση ACLU, που συμμετέχει σε ξεχωριστή νομική μάχη, τονίζει πως αυτό είναι πλέον το βασικό εργαλείο προστασίας των δικαιωμάτων.
Η τελική μάχη έρχεται το φθινόπωρο
Το δικαστικό θρίλερ για το δικαίωμα στην ιθαγένεια φαίνεται πως μόλις ξεκίνησε. Πολιτείες όπως η Καλιφόρνια σχεδιάζουν να αμφισβητήσουν τη συνταγματικότητα της εντολής του Τραμπ, επικαλούμενες την ανάγκη ενιαίας ερμηνείας των πολιτικών δικαιωμάτων.
Καθώς ο Τραμπ ενισχύει την εκτελεστική του ισχύ ενόψει εκλογών, η ισορροπία μεταξύ κυβέρνησης και Δικαιοσύνης μπαίνει ξανά στο μικροσκόπιο – με ερωτήματα που ξεπερνούν τα όρια των ΗΠΑ και αγγίζουν την καρδιά κάθε συνταγματικής δημοκρατίας.
