Της Δάφνης Γρηγοριάδη, Οικονομικής Αναλύτριας
Στον χώρο της εστίασης και του τουρισμού – έναν από τους πιο δυναμικούς και παράλληλα πιο “σκληρούς” εργασιακά κλάδους στην Ελλάδα – η επινοητικότητα εργοδοτών πολλές φορές ξεπερνά τα όρια της νομιμότητας και της ηθικής. Το τελευταίο διάστημα , όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι έρχονται αντιμέτωποι με ένα νέο “μοντέλο” απασχόλησης που παρουσιάζεται ως λύση ανάγκης: το μπλοκάκι (Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών).
Η πρακτική ξεκινά με στόχο να μπορεί ο εργαζόμενος να δουλεύει παραπάνω από 8 ώρες χωρίς να καταγράφεται υπέρβαση στη ψηφιακή κάρτα εργασίας. Εργοδότες προτείνουν – ή σε ορισμένες περιπτώσεις επιβάλλουν – τη συνεργασία με μπλοκάκι, είτε αποκλειστικά, είτε παράλληλα με άλλη μισθωτή σύμβαση.
Έτσι, στήνεται μια διπλή σχέση εργασίας: Από τη μία, είσαι μισθωτός 8ωρος σε μια εταιρεία. Από την άλλη, “ελεύθερος επαγγελματίας” με μπλοκάκι σε μια δεύτερη (εταιρεία με διαφορετικό ΑΦΜ) σύμφωνα με μαρτυρίες εργαζομένων του τουρισμού στους Atticatimes.
Αν και στα χαρτιά το μπλοκάκι είναι “παροχή υπηρεσιών”, στην πράξη οι εργαζόμενοι υπόκεινται σε κανονικό ωράριο, επιτήρηση, χωρίς καμία αυτονομία – στοιχεία που χαρακτηρίζουν εξαρτημένη εργασία, επισημαίνουν χαρακτηριστικά. Αυτό δεν είναι νόμιμο και θεωρείται καλυμμένη εξαρτημένη εργασία, κάτι που μπορεί να επισύρει πρόστιμα για τον εργοδότη – αρκεί να γίνει έλεγχος.
Η ψηφιακή κάρτα εργασίας θεσπίστηκε για να προστατεύει τον εργαζόμενο και να καταγράφει με ακρίβεια τις ώρες εργασίας. Όμως, με το μπλοκάκι ή τη “τεχνητή διάσπαση” της απασχόλησης σε δύο εργοδότες, το μέτρο ακυρώνεται στην πράξη. Οι ώρες δεν καταγράφονται ως υπερωρίες, δεν πληρώνονται ως τέτοιες, και φυσικά, ούτε άδειες, ούτε επιδόματα, ούτε αποζημιώσεις προβλέπονται για το “δεύτερο σκέλος” της απασχόλησης. Όποιος μπει σε αυτό το σύστημα φορολογείται ως επιτηδευματίας για τα έσοδα από το μπλοκάκι. Γι’ αυτό το λόγο είναι απαραίτητο να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι για τέτοιου είδους φαινόμενα.
