Έντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης η νέα εμπορική συμφωνία μεταξύ της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Πρωτοστατώντας στην αντίθεση εμφανίστηκαν οι ηγέτες των δύο ισχυρότερων οικονομιών της ΕΕ, με τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς να δηλώνει πως η συμφωνία θα «βλάψει σημαντικά» τη γερμανική οικονομία και τον Γάλλο πρωθυπουργό Φρανσουά Μπαϊρού να τη χαρακτηρίζει ως «υποταγή».
Παρά τις αντιδράσεις, αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες παραδέχονται ότι η συμφωνία, παρότι άνιση, απέτρεψε έναν γενικευμένο εμπορικό πόλεμο, όπως αναφέρει το BBC. Η συμφωνία προβλέπει την επιβολή δασμών 15% σε εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ – το ήμισυ του ποσοστού που είχε απειλήσει ο Τραμπ – με αντάλλαγμα αύξηση της ευρωπαϊκής ζήτησης για αμερικανική ενέργεια και μείωση φόρων σε ορισμένες εισαγωγές.
Η επίτευξη της συμφωνίας έγινε μετά από ιδιωτικές συνομιλίες στο γκολφ κλαμπ Turnberry στη Σκωτία, με τη φον ντερ Λάιεν να την αποκαλεί «τεράστια» και τον Τραμπ να δηλώνει πως θα φέρει τις δύο πλευρές «πιο κοντά».
Η τελική έγκριση της συμφωνίας απαιτεί την ψήφο και των 27 κρατών-μελών της ΕΕ, τα οποία έχουν ποικίλα συμφέροντα και διαφορετική εξάρτηση από το εμπόριο με τις ΗΠΑ. Παρότι κανένα μέλος δεν εξέφρασε πρόθεση να την μπλοκάρει, η στάση των ηγετών χαρακτηρίζεται από ψυχρότητα.
Ο Φρίντριχ Μερτς προειδοποίησε για αρνητικές επιπτώσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, ενώ παραδέχτηκε ότι «η διαπραγματευτική ομάδα των Βρυξελλών δεν θα μπορούσε να περιμένει ότι θα πετύχει κάτι περισσότερο» απέναντι σε έναν αποφασισμένο Τραμπ. Ο Μπαϊρού δήλωσε στο Χ: «Είναι μια σκοτεινή ημέρα όταν μια συμμαχία ελεύθερων λαών, ενωμένη για να επιβεβαιώσει τις κοινές της αξίες και να υπερασπιστεί τα κοινά της συμφέροντα, παραιτείται στην υποταγή». Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, σύμμαχος του Τραμπ, σχολίασε σκωπτικά πως ο Αμερικανός πρόεδρος «“έφαγε” τη φον ντερ Λάιεν για πρωινό», ενώ ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ είπε πως θα τη στηρίξει «χωρίς κανένα ενθουσιασμό».
Παρ’ όλα αυτά, ορισμένες κυβερνήσεις εξέφρασαν ανακούφιση. Ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας μίλησε για «απαραίτητη προβλεψιμότητα» και ο Ιρλανδός υπουργός Εμπορίου Σάιμον Χάρις για «βεβαιότητα που είναι απαραίτητη για θέσεις εργασίας, ανάπτυξη και επενδύσεις».
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς χαρακτήρισε τη συμφωνία «την καλύτερη που θα μπορούσαμε να επιτύχουμε υπό πολύ δύσκολες συνθήκες» και τόνισε τη σημασία της για τη γεωπολιτική συνοχή του δυτικού κόσμου εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία. «Η ευθυγράμμιση Ευρώπης και ΗΠΑ στα γεωπολιτικά ζητήματα του σήμερα είχε ένα πρόσθετο τίμημα», δήλωσε.
Είχε προηγηθεί, σύμφωνα με το BBC, αυξανόμενη πρόθεση από ορισμένους Ευρωπαίους ηγέτες να πιέσουν τον Τραμπ μέσω μέτρων κατά του εξαναγκασμού, απειλώντας με περιορισμό της πρόσβασης των αμερικανικών επιχειρήσεων στην ευρωπαϊκή αγορά. Τελικά, μπροστά στον κίνδυνο επιβολής δασμών 30%, επετεύχθη μια συμφωνία που, αν και επώδυνη, θεωρείται λιγότερο ζημιογόνα από το σενάριο που αρχικά διαφαινόταν.
Παρότι η φον ντερ Λάιεν παρουσίασε τη συμφωνία ως επιτυχία, ακόμα και ο πολιτικός της σύμμαχος, Μάνφρεντ Βέμπερ, την περιέγραψε ως «έλεγχο ζημιών».
Στις ΗΠΑ, οι αντιδράσεις από τον επιχειρηματικό κόσμο υπήρξαν εξίσου συγκρατημένες. Το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικού Εμπορίου καλωσόρισε την αποφυγή ενός εμπορικού πολέμου, επισημαίνοντας ωστόσο πως τα «βραχυπρόθεσμα οφέλη» των νέων δασμών ίσως οδηγήσουν τελικά στην απομόνωση των ΗΠΑ από την Ευρώπη και να διαβρώσουν τη μακροπρόθεσμη εμπιστοσύνη.
Το προηγούμενο καθεστώς χωρίς δασμούς, σύμφωνα με το Συμβούλιο, είχε επιτρέψει σε κλάδους όπως η αεροδιαστημική και η φαρμακοβιομηχανία να ευδοκιμήσουν «και στις δύο πλευρές». Αντιθέτως, το νέο πλαίσιο «αφήνει άθικτες ανησυχητικές πολιτικές της ΕΕ», όπως τη «διακριτική ψηφιακή ατζέντα» και τις «άδικες πολιτικές επιστροφής φαρμακευτικών προϊόντων».
