Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια καταθέσεων στο 2% κατά τη συνεδρίαση της Πέμπτης, επιβεβαιώνοντας τη στάση αναμονής που έχει υιοθετήσει ενόψει των διεθνών εξελίξεων, με επίκεντρο τη διαπραγμάτευση ΕΕ–ΗΠΑ για τους νέους δασμούς.
Μετά από οκτώ διαδοχικές μειώσεις επιτοκίων τους τελευταίους 12 μήνες, το ερώτημα που απασχολεί πλέον τις αγορές είναι αν αυτό το 2% θα αποτελέσει τον «τελικό σταθμό» της χαλάρωσης ή αν επίκειται νέα μείωση έως το τέλος του 2025. Η ίδια η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, τόνισε πως όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοικτά, συνδέοντας τις αποφάσεις με την πορεία της διαπραγμάτευσης για τους δασμούς και τις επιπτώσεις της στον πληθωρισμό και την ανάπτυξη.
Τι αναμένεται στη συνέχεια
Η επικρατέστερη εκτίμηση είναι ότι τον Σεπτέμβριο η ΕΚΤ δεν θα προχωρήσει σε νέα κίνηση, καθώς δεν προβλέπεται κάποια σημαντική μεταβολή στα στοιχεία πληθωρισμού για τον Αύγουστο. Από εκεί και πέρα, οι αποφάσεις θα κριθούν από την έκβαση των συνομιλιών με τις ΗΠΑ και τις συνέπειες που αυτές θα έχουν στην οικονομία της Ευρωζώνης.
Σε κάθε περίπτωση, μια νέα μείωση –αν υπάρξει– θα είναι περιορισμένη, της τάξης των 25 μονάδων βάσης ή, το πολύ, μισής ποσοστιαίας μονάδας. Θα πρέπει να προηγηθεί μια ουσιαστική και διατηρήσιμη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού κάτω από τον στόχο του 2% ή μια σαφής επιβράδυνση της ανάπτυξης.
Το ενδεχόμενο αύξησης των επιτοκίων θεωρείται το λιγότερο πιθανό. Ωστόσο, δεν αποκλείεται σε περίπτωση αποτυχίας της διαπραγμάτευσης, που θα οδηγούσε σε σημαντικά υψηλότερους δασμούς από τις ΗΠΑ και αντίμετρα από την ΕΕ. Σε αυτό το σενάριο, θα υπάρξει σοβαρή αναστάτωση στις εφοδιαστικές αλυσίδες και αύξηση στο κόστος παραγωγής, με κίνδυνο αναζωπύρωσης του πληθωρισμού.
Τι προβλέπει το δυσμενές σενάριο
Η ίδια η ΕΚΤ έχει καταρτίσει ένα δυσμενές σενάριο, βάσει του οποίου οι ΗΠΑ θα επιβάλλουν δασμούς 20%, με αντίστοιχα ανταποδοτικά μέτρα από την ΕΕ. Σε αυτή την περίπτωση, οι αναλυτές της Τράπεζας προβλέπουν τελικά μείωση της ζήτησης και συγκράτηση των τιμών, ενισχυόμενη και από την ανατίμηση του ευρώ από τις αρχές του 2025.
Πάντως, οι τελευταίες πληροφορίες δείχνουν ότι ΕΕ και ΗΠΑ κινούνται προς μια προκαταρκτική συμφωνία με συνολικούς δασμούς γύρω στο 15%, παρόμοια με το μοντέλο της συμφωνίας ΗΠΑ–Ιαπωνίας. Εάν οι υφιστάμενοι δασμοί ενσωματωθούν σε αυτό το ποσοστό, η επίδραση στην οικονομία αναμένεται να είναι περιορισμένη.
Πέρα από τα ποσοστά
Σημαντικό ρόλο στη συμφωνία θα παίξουν και οι ειδικοί κλαδικοί δασμοί – για χάλυβα, αλουμίνιο, αυτοκίνητα, φάρμακα και ημιαγωγούς – αλλά και τα μη δασμολογικά εμπόδια. Επιπλέον, οι ΗΠΑ πιέζουν για επενδυτικές δεσμεύσεις από την ΕΕ στην αμερικανική αγορά, σε αντιστοιχία με την υπόσχεση της Ιαπωνίας για επενδύσεις 550 δισ. δολαρίων.
Η ΕΚΤ παρακολουθεί στενά όλες αυτές τις εξελίξεις, καθώς θα καθορίσουν τον ρυθμό και την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής τους επόμενους μήνες.