Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξαν σε μια νέα εμπορική συμφωνία, βάζοντας τέλος σε μια μακροχρόνια περίοδο εντάσεων. Η συμφωνία οριστικοποιήθηκε μετά από κρίσιμες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στη Σκωτία.
Κεντρικό στοιχείο της συμφωνίας είναι η επιβολή δασμού 15% από τις ΗΠΑ σε ευρωπαϊκά προϊόντα — ένας αριθμός σημαντικά χαμηλότερος από το 30% που είχε αρχικά απειλήσει ο Τραμπ. Ο ίδιος δήλωσε πως η συμφωνία προβλέπει άνοιγμα των ευρωπαϊκών αγορών σε Αμερικανούς εξαγωγείς με μηδενικούς δασμούς για συγκεκριμένα αγαθά, ενώ σημείωσε: «Καταλήξαμε σε συμφωνία. Είναι μια καλή συμφωνία για όλους» και «Θα μας φέρει πιο κοντά».
Η φον ντερ Λάιεν χαιρέτισε τη συμφωνία ως μια «τεράστια συμφωνία», λέγοντας: «Σήμερα, με αυτή τη συμφωνία, δημιουργούμε μεγαλύτερη προβλεψιμότητα για τις επιχειρήσεις μας. Σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς, αυτό είναι απαραίτητο για να μπορούν οι εταιρείες μας να σχεδιάζουν και να επενδύουν». Επισήμανε επίσης ότι «εξασφαλίζουμε άμεση ανακούφιση από τους δασμούς».
Σύμφωνα με τον Τραμπ, η ΕΕ δεσμεύεται να ενισχύσει τις επενδύσεις της στις ΗΠΑ κατά 600 δισεκατομμύρια δολάρια — μεταξύ άλλων και στον στρατιωτικό εξοπλισμό — ενώ θα δαπανήσει επιπλέον 750 δισεκατομμύρια δολάρια στον ενεργειακό τομέα. Οι δασμοί σε ευρωπαϊκά αυτοκίνητα μειώνονται από 25% σε 15%.
Η φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι οι επενδύσεις σε αμερικανική ενέργεια, όπως LNG, πετρέλαιο και πυρηνικά καύσιμα, θα συμβάλουν στην ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Παράλληλα, συμφωνήθηκε να εξαιρεθούν από τους δασμούς προϊόντα όπως αεροσκάφη, εξαρτήματα, χημικά και ορισμένα γεωργικά αγαθά, ενώ επίκειται ξεχωριστή συμφωνία για τους ημιαγωγούς. Ωστόσο, ο δασμός 50% που επιβάλλεται από τις ΗΠΑ στον χάλυβα και το αλουμίνιο διατηρείται.
«Θέλω να ευχαριστήσω προσωπικά τον Πρόεδρο Τραμπ για τη δέσμευση και την ηγεσία του που οδήγησαν σε αυτό το σημαντικό αποτέλεσμα», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν, προσθέτοντας: «Είναι σκληρός διαπραγματευτής, αλλά και διαπραγματευτής που καταλήγει σε συμφωνίες.»
Η συμφωνία θεωρείται νίκη και για τις δύο πλευρές. Για τις ΗΠΑ, αναμένεται έσοδο περίπου 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων από δασμούς και εισροή τεράστιων επενδυτικών κεφαλαίων. Για την ΕΕ, αποφεύχθηκαν σκληρότερα μέτρα και επιτεύχθηκε σταθερότητα σε μια κρίσιμη συγκυρία, αν και ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι τη χαρακτήρισαν άνιση. Όπως δήλωσε ο Γάλλος Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μπενζαμέν Χαντάντ: «Η εμπορική συμφωνία που διαπραγματεύτηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις Ηνωμένες Πολιτείες θα προσφέρει προσωρινή σταθερότητα στους οικονομικούς παράγοντες που απειλούνται από την κλιμάκωση των αμερικανικών δασμών, αλλά είναι άνιση».
Παρά τα οφέλη, υπάρχουν και προκλήσεις. Το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ σε αγαθά με την ΕΕ ανέρχεται σε 236 δισεκατομμύρια δολάρια, παρότι οι ΗΠΑ διατηρούν πλεόνασμα στο εμπόριο υπηρεσιών. Η μείωση των δασμών στα αυτοκίνητα προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, ιδιαίτερα από τη Γερμανία, ενώ αναλυτές εκφράζουν αμφιβολίες για τη ζήτηση αμερικανικών SUV και pickup στην ευρωπαϊκή αγορά.
Η φον ντερ Λάιεν έκανε λόγο για «επαναζύγισμα» της σχέσης με τις ΗΠΑ, μια φράση που πολλοί εκλαμβάνουν ως προσπάθεια να υιοθετηθεί η ρητορική Τραμπ για να επιτευχθεί συμφωνία. Οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις μέσα στις επόμενες εβδομάδες για περαιτέρω μείωση δασμών και διευκρίνιση επιμέρους όρων της νέας εμπορικής πολιτικής.
