Αντιμέτωπα με τον πρώτο τους πραγματικό αντίπαλο βρέθηκαν τα νέα ηλεκτρικά λεωφορεία της ΟΣΥ, καθώς η πρόσφατη επέλαση του καύσωνα στο Λεκανοπέδιο της Αττικής ανέδειξε τα λειτουργικά όρια των ηλεκτροκίνητων μέσων μαζικής μεταφοράς σε συνθήκες ακραίας ζέστης.
Με θερμοκρασίες που ξεπέρασαν κατά τόπους τους 40 βαθμούς Κελσίου, η επιχειρησιακή απόδοση των 240 ηλεκτρικών οχημάτων της ΟΣΥ τέθηκε σε δοκιμασία. Σύμφωνα με στοιχεία της υπηρεσίας, 62 έως 65 από αυτά τέθηκαν εκτός προγράμματος κατά τις κρίσιμες ημέρες, καθώς δεν κατάφεραν να ολοκληρώσουν και τις δύο ημερήσιες βάρδιες που είχαν προγραμματιστεί. Πρόκειται για ποσοστό που αγγίζει το 27% του συνολικού στόλου, προκαλώντας εύλογο προβληματισμό για την ανθεκτικότητα της τεχνολογίας σε ελληνικές κλιματικές συνθήκες.
Η ζέστη «στραγγίζει» τις μπαταρίες
Ο βασικός παράγοντας δυσλειτουργίας δεν ήταν άλλος από τη συνεχή και εντατική χρήση των κλιματιστικών, αναγκαία για την άνεση και ασφάλεια των επιβατών. Η παρατεταμένη λειτουργία τους οδήγησε σε ραγδαία αποφόρτιση των μπαταριών, με αποτέλεσμα αρκετά λεωφορεία να επιστρέψουν στο αμαξοστάσιο με μόλις 7% διαθέσιμη ενέργεια.
Σύμφωνα με τους κανόνες λειτουργίας, κάθε όχημα οφείλει να επιστρέφει για φόρτιση όταν η ενέργεια πέσει κάτω από το όριο ασφαλείας του 20%. Όμως, σε αυτές τις συνθήκες, το ενεργειακό απόθεμα εξαντλούνταν ταχύτερα από το αναμενόμενο. Η ταυτόχρονη πίεση στις μπαταρίες και στους ηλεκτροκινητήρες εγείρει ερωτήματα για τη βιωσιμότητα διευρυμένων δρομολογίων κατά τη θερινή περίοδο, αλλά και για τη διαχείριση κρίσεων με γνώμονα την κλιματική προσαρμογή.
Η φυσιολογία των μπαταριών υπό πίεση
Η απόδοση των ηλεκτρικών μπαταριών είναι άμεσα εξαρτημένη από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Σε ακραία ζέστη, η χημική δραστηριότητα στο εσωτερικό τους γίνεται λιγότερο αποδοτική, οδηγώντας σε αυξημένες ενεργειακές απώλειες. Επιπλέον, όταν η εξωτερική θερμοκρασία συνδυάζεται με υψηλή ενεργειακή απαίτηση (όπως η συνεχής χρήση του κλιματισμού), η διάρκεια ζωής της φόρτισης μειώνεται δραστικά και η αυτονομία περιορίζεται έως και κατά 30%-40% σε πραγματικές συνθήκες.
Δεν είναι τυχαίο ότι πηγές του ΟΑΣΑ κάνουν λόγο για ένα «πρώτο ρεαλιστικό crash test» της νέας τεχνολογίας. Η εμπειρία αυτή αναμένεται να επηρεάσει και τη στρατηγική αξιολόγηση του σχεδίου αντικατάστασης των τρόλεϊ με ηλεκτρικά οχήματα, που προωθείται από το υπουργείο Μεταφορών και το Υπερταμείο.
Ασθενείς σε ακραίες συνθήκες, αλλά ισχυροί στο μέλλον
Παρά τα προβλήματα που παρατηρήθηκαν, τα ηλεκτρικά λεωφορεία παραμένουν η πιο αξιόπιστη τεχνολογική λύση για την επίτευξη μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα στις αστικές μεταφορές. Η απουσία εκπομπών ρύπων και η μείωση του θορύβου συνιστούν αναντικατάστατα πλεονεκτήματα σε σχέση με τα παραδοσιακά ντιζελοκίνητα οχήματα. Επιπλέον, η ηλεκτροκίνηση αποτελεί μονόδρομο για την πράσινη μετάβαση των πόλεων, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών δεσμεύσεων για κλιματική ουδετερότητα.
Οι τεχνολογίες συνεχώς εξελίσσονται και οι μελλοντικές γενιές ηλεκτρικών λεωφορείων θα είναι πιο ανθεκτικές, με καλύτερη διαχείριση θερμικού φορτίου και ενεργειακής κατανάλωσης. Όμως, μέχρι τότε, η εμπειρία του φετινού καλοκαιριού υπογραμμίζει την ανάγκη για ρεαλιστικό σχεδιασμό, ευελιξία στα δρομολόγια και πρόβλεψη για ενδιάμεσες φορτίσεις σε ώρες αιχμής.
