Της Δάφνης Γρηγοριάδη, Οικονομικής Αναλύτριας
Σε μια περίοδο που η γεωπολιτική αβεβαιότητα επανέρχεται στο προσκήνιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί ένα αποφασιστικό βήμα προς την ενοποίηση των κεφαλαιαγορών της. Στο επίκεντρο αυτής της στρατηγικής βρίσκεται η πιθανή εξαγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών (ΕΧΑΕ) από την Euronext, τον μεγαλύτερο πολυεθνικό χρηματιστηριακό όμιλο στην Ευρώπη. Το σενάριο αυτό, το οποίο φαίνεται να βρίσκεται σε προχωρημένες διερευνητικές φάσεις, έχει πολύ περισσότερη σημασία από μια απλή επιχειρηματική πράξη: συμβολίζει μια βαθύτερη μετάβαση της ελληνικής αγοράς κεφαλαίου σε ένα ενοποιημένο ευρωπαϊκό οικοσύστημα.
Η πρόθεση της Euronext να εντάξει την Αθήνα στο δίκτυό της έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία για την Ελλάδα. Μετά την επανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας (investment grade) από τους οίκους αξιολόγησης, η χώρα ανακτά την αξιοπιστία της στις διεθνείς αγορές. Η αναβάθμιση αυτή, που αποτελούσε εθνικό στόχο επί σειρά ετών, έχει ήδη ξεκινήσει να αποδίδει καρπούς με την προσέλκυση νέων κεφαλαίων, την αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων και την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος. Σε αυτό το πλαίσιο, η πιθανή εξαγορά της ΕΧΑΕ λειτουργεί ως ένδειξη εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία.
Η Euronext N.V., με έδρα το Άμστερνταμ, αποτελεί τον σημαντικότερο χρηματιστηριακό φορέα της Ευρώπης. Στο χαρτοφυλάκιό της περιλαμβάνονται τα χρηματιστήρια του Παρισιού, του Άμστερνταμ, των Βρυξελλών, της Λισαβόνας, του Δουβλίνου, του Όσλο και, πιο πρόσφατα, του Μιλάνου. Το μοντέλο της Euronext βασίζεται στην ολοκλήρωση διαφορετικών εθνικών αγορών σε ένα ενιαίο σύστημα διαπραγμάτευσης, το Optiq, διατηρώντας ωστόσο κάποια επίπεδα αυτονομίας ως προς τις τοπικές ανάγκες και ρυθμιστικά πλαίσια.
Η πιθανή προσθήκη της Αθήνας σε αυτό το σχήμα θα ενίσχυε περαιτέρω τη συνοχή της ευρωπαϊκής αγοράς κεφαλαίων και θα παρείχε τεχνογνωσία, κλίμακα, τεχνολογική υποστήριξη και πρόσβαση σε διεθνείς επενδυτές που σήμερα ίσως να αγνοούν ή να υποτιμούν την ελληνική αγορά. Για τις ελληνικές εισηγμένες επιχειρήσεις, η ένταξη σε μια τέτοια δομή θα σήμαινε ευκολότερη πρόσβαση σε κεφάλαια και υψηλότερη ρευστότητα.
Η ελληνική κεφαλαιαγορά, παρότι έχει κάνει βήματα προόδου την τελευταία δεκαετία, παραμένει σχετικά περιορισμένη σε μέγεθος και βάθος.
Η εξαγορά από την Euronext θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα αυτά. Η ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας με τις αγορές της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ολλανδίας, σε συνδυασμό με την τεχνολογική αναβάθμιση της πλατφόρμας διαπραγμάτευσης, ενδέχεται να βελτιώσουν δραστικά την αποτελεσματικότητα της ελληνικής αγοράς. Παράλληλα, θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν νέες εισαγωγές, κυρίως από μικρομεσαίες και ταχέως αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις, που μέχρι σήμερα δυσκολεύονται να επιλέξουν το ΧΑ ως κανάλι χρηματοδότησης.
Η γεωπολιτική διάσταση και το timing
Δεν πρέπει να παραβλέψουμε τη γεωπολιτική σημασία αυτής της πιθανής συμφωνίας. Σε μια περίοδο όπου οι διεθνείς εμπορικές σχέσεις είναι αβέβαιες – η Ε.Ε. καλείται να ενισχύσει την οικονομική και χρηματοπιστωτική της θέση.
H Euronext προσφέρει ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο πιο φιλικό προς μικρότερες αγορές, με δυνατότητα διατήρησης της τοπικής ταυτότητας αλλά ταυτόχρονα ένταξης σε ένα ευρύτερο, πιο ενοποιημένο σύστημα. Η Ελλάδα, συμμετέχοντας πιο ενεργά σε αυτή την προσπάθεια, μπορεί να διασφαλίσει όχι μόνο την πρόσβαση σε κεφάλαια, αλλά και τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα του χρηματοοικονομικού της συστήματος.
Η εξέλιξη αυτή, αν τελικά πραγματοποιηθεί, θα προσδώσει νέα βαρύτητα στην Αθήνα ως χρηματοοικονομικό κέντρο της ΝΑ Ευρώπης και θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα, ανταγωνιστικότητα και διεθνή προβολή της ελληνικής οικονομίας. Σε ένα διεθνές περιβάλλον αβεβαιότητας, η εμβάθυνση των ευρωπαϊκών θεσμών παραμένει ίσως η πιο συνετή στρατηγική επιλογή.
