Μέσα σε λιγότερο από δέκα χρόνια, η ΤΕΧΑΝ κατάφερε να μετατραπεί από μια εταιρεία με χαμηλά έσοδα και πενιχρά κέρδη, σε έναν κολοσσό της ανακύκλωσης με δεκάδες εκατομμύρια ευρώ σε τζίρο και κέρδη. Η εταιρεία που έγινε γνωστή για τα «Σπιτάκια Ανακύκλωσης», βρίσκεται πλέον στο μικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, καθώς σύμφωνα με δικαστικές πηγές «ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, για τα “Σπιτάκια Ανακύκλωσης” και το κόστος αυτών».
Η έρευνα, που βασίστηκε σε πόρισμα της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ) το 2023, αφορά πιθανές παρατυπίες σε διαδικασίες προμηθειών και κοστολόγηση. Το έτος αυτό είναι καθοριστικό, καθώς τότε η ΤΕΧΑΝ πέτυχε θεαματική άνοδο: από έσοδα της τάξης του ενός εκατομμυρίου ευρώ στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, εκτινάχθηκε σε πωλήσεις άνω των 74 εκατομμυρίων το 2023, με καθαρά κέρδη που ξεπέρασαν τα 24 εκατ. ευρώ.
Οι αδερφοί Παναγιώτης και Απόστολος Μούργος, που παρέλαβαν την εταιρεία από τον πατέρα τους Λουκά, φαίνεται να αξιοποίησαν στο έπακρο τη συγκυρία και τις ανάγκες της αγοράς, επιβεβαιώνοντας την ρήση του Βίκτωρ Ουγκώ: «Τίποτε δεν μπορεί να αντισταθεί σε μια ιδέα που έχει έρθει η ώρα της». Και η ιδέα αυτή ήταν τα «Σπιτάκια Ανακύκλωσης» – τα οποία τους κατέστησαν, κυριολεκτικά, εκατομμυριούχους.
Η επιτυχία αυτή όμως συνοδεύεται από ερωτήματα: συμμετείχαν σε «φωτογραφικό» διαγωνισμό; Υπήρξε υπερκοστολόγηση του έργου; Έγινε «ελλιπής παράδοση έργου»; Οι απαντήσεις καλούνται να δοθούν ενώπιον της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
Η έρευνα δεν περιορίζεται μόνο στην ΤΕΧΑΝ. Επεκτείνεται σε πράξεις ή παραλείψεις της τότε Περιφέρειας Αττικής υπό τον Γιώργο Πατούλη, αλλά και του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Παράλληλα, διερευνώνται και πιθανές ευνοϊκές διατάξεις στις διαδικασίες ανάθεσης.
Η πορεία της ΤΕΧΑΝ μοιάζει με παραμύθι επιχειρηματικής ανάτασης: το 2013 είχε ζημιές 195 χιλ. ευρώ. Ένα χρόνο αργότερα πέρασε οριακά σε κερδοφορία με 38.000 ευρώ. Το 2021, οι πωλήσεις ανέβηκαν κοντά στα 5 εκατ. ευρώ και τα κέρδη προ φόρων στις 820.000 ευρώ. Το 2022, η επιχείρηση πραγματοποίησε άλμα, με τζίρο σχεδόν 18 εκατ. και καθαρά κέρδη άνω των 3 εκατ. ευρώ. Το 2023, οι αριθμοί έγιναν… μυθικοί: 74.613.413 ευρώ σε πωλήσεις και 24.441.773 ευρώ σε καθαρά κέρδη.
Πίσω από την επιτυχία αυτή φαίνεται να κρύβεται μια ομάδα διοίκησης με ισχυρό επιχειρηματικό ένστικτο, που «γεύτηκε» τη ζήτηση για υποδομές ανακύκλωσης και την μετέτρεψε σε χρυσό. Με τον τρόπο αυτό, «έπνιξαν» τον ανταγωνισμό και γέμισαν δήμους και πλατείες με τα περίφημα «Σπιτάκια Ανακύκλωσης».
Ωστόσο, το πόρισμα της ΕΔΕΛ δημιουργεί σοβαρές ενστάσεις: σύμφωνα με αυτό, κάθε «Σπιτάκι» κοστολογήθηκε στα 300.000 ευρώ, ενώ άλλες προσφορές για παρόμοιο εξοπλισμό κυμαίνονταν από 30.000 έως 70.000 ευρώ. Δηλαδή, μιλάμε για υπερτιμολόγηση έως και δέκα φορές.
Η ΤΕΧΑΝ συνεργάζεται με την αμερικανική ENVIPCO για τη δημιουργία των «Πολυκέντρων Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης», αυτόματων συστημάτων συλλογής συσκευασιών. Οι δύο εταιρείες εμφανίστηκαν στον ίδιο διαγωνισμό, καταθέτοντας προσφορές με διαφορά μόλις 2.500 ευρώ: η ΤΕΧΑΝ στα 300.000 ευρώ και η ENVIPCO στα 302.500 ευρώ. Το πόρισμα σημειώνει ότι πρόκειται για «μη συνήθη πρακτική», αφού οι δύο εταιρείες συνδέονται οικονομικά. Δεν προσκομίστηκε από την αναθέτουσα αρχή πρόσκληση προς άλλες εταιρείες, γεγονός που δημιουργεί ερωτήματα για τη διαφάνεια της διαδικασίας.
Η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου εκφράζει επιφυλάξεις και για την στάση του ΕΔΣΝΑ, καθώς θεωρεί ότι δεν έγινε ουσιαστικός έλεγχος των τιμών της αγοράς. Σε άλλο σημείο του πορίσματος επισημαίνεται πως εταιρεία με αντίστοιχο προϊόν το προσφέρει έως 97.000 ευρώ, σημαντικά κάτω από τις τιμές που τελικά υιοθετήθηκαν.
Παρ’ όλα αυτά, η ΤΕΧΑΝ έχει επενδύσει σε δράσεις με κοινωνικό αποτύπωμα. Προχώρησε σε δωρεά υπερηχοτομογράφου και ειδικών κάδων στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», ενώ το 2023 διοργάνωσε μια συναυλία με τον Κωνσταντίνο Αργυρό στη Θεσσαλονίκη, που χαρακτηρίστηκε ως πιστοποιημένη «Zero Waste». Επιπλέον, προώθησε προγράμματα ανακύκλωσης σε σχολεία της Αττικής και πρόσφατα «στέφθηκε» τον Γιάννη Αντετοκούνμπο ως MVP της ανακύκλωσης στην Ελλάδα.
Η εκρηκτική άνοδος της ΤΕΧΑΝ είναι αναμφίβολα εντυπωσιακή. Όμως η σύγκρουση ανάμεσα στο επιχειρηματικό θαύμα και τις θεσμικές σκιές, μένει να ξεκαθαριστεί από τις αρμόδιες αρχές.
